Μεταξύ 2011 και 2020, ανακλήθηκαν από την αγορά αναφοράς των ΗΠΑ ο αριθμός-ρεκόρ των 331 εκατομμυρίων οχημάτων λόγω ελαττωμάτων που σχετίζονταν με την ασφάλεια. Στην Ευρώπη, η κατάσταση με τις ανακλήσεις δεν είναι πολύ καλύτερη.

Τα συμπεράσματα βασίζονται σε μια μελέτη που απεικονίζει την τάση στους παγκόσμιους κατασκευαστές αυτοκινήτων σε μακροπρόθεσμη σύγκριση (2011-2021) -δείτε την αντίστοιχη της 35ετίας 1985-2016. Μελέτη που δημοσιεύτηκε από το Κέντρο Διαχείρισης Αυτοκινήτων (CAM) που εδρεύει στο Bergisch Gladbach στη Γερμανία. Ως αγορά αναφοράς επιλέχθηκαν οι ΗΠΑ, αλλά αύξηση του αριθμού στις ανακλήσεις παρατηρείται και στη Γερμανία και, κατά συνέπεια, σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

Οι πιθανές δομικές αιτίες για τα προβλήματα ποιότητας που οδηγούν τελικά στις ανακλήσεις μοντέλων είναι πολλές και σύνθετες.

Ο αριθμός των οχημάτων που ανακλήθηκαν από παγκόσμιους κατασκευαστές στις ΗΠΑ ανέρχεται σε 30,3 εκατομμύρια αυτοκίνητα το 2020 και ήδη έχουν φτάσει τα 18,6 εκατ. επιβατικά αυτοκίνητα το πρώτο 6μηνο του 2021. Νούμερο που σημαίνει ότι η αναλογία ανακλήσεων προς νέες ταξινομήσεις είναι και πάλι πάνω από τον μέσο όρο των δέκα ετών. Το 2020, η αναλογία ήταν 208% και αυξήθηκε στο 227% το πρώτο 6μηνο του 2021.

Η Γερμανία επίσης μπορεί να θεωρηθεί ως αγορά αναφοράς για την Ευρώπη, όπου ανακλήθηκαν 563.000 οχήματα το 2011, ενώ μέχρι το 2020, υπήρχαν ήδη περισσότερα από τρία εκατομμύρια –βλ. πίνακα παρακάτω.

Αν και οι αναφορές που προέρχονται από τις ανακλήσεις μέσω Rapex και αναρτώνται στον ιστότοπο car-recalls.eu δεν έχουν να κάνουν με τον όγκο κάθε ανακαλούμενου αυτοκινήτου, ο αριθμός των ανακλήσεων ασφαλείας έχει επίσης ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια. 

Ο καθηγητής Stefan Bratzel του Κέντρου Διαχείρισης Αυτοκινήτων (CAM) θεωρείται ένας από τους καλύτερους ειδικούς στον κλάδο και αναφέρει αρκετές πιθανές δομικές αιτίες για τα προβλήματα ποιότητας που οδηγούν τελικά σε ανάκληση ένα μοντέλο:

-Η τεχνική πολυπλοκότητα έχει αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία 20 χρόνια. Τα χαρακτηριστικά άνεσης και τα συστήματα ασφαλείας οδηγούν σε μεγαλύτερη ευαισθησία σε ελαττώματα.

-Ο κύκλος εξέλιξης ενός μοντέλου έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 15 χρόνια. Η υψηλή ανταγωνιστική πίεση αναγκάζει τις αυτοκινητοβιομηχανίες να λανσάρουν νέα μοντέλα ή παράγωγά τους σε όλο και μικρότερο χρονικό διάστημα.

-Η ολοένα και εντεινόμενη ανάθεση της εξέλιξης και της παραγωγής σε παγκόσμιους προμηθευτές καθιστά πιο δύσκολο στον κατασκευαστή να ελέγχει την ποιότητα στις διαδικασίες. Το μερίδιο των προμηθευτών στην αλυσίδα αξίας έχει πλέον αυξηθεί σε περίπου 75%. Δηλαδή στην πλήρη αλυσίδα των δραστηριοτήτων ενός κατασκευαστή για τη δημιουργία ενός μοντέλου.

-Η αυξημένη πίεση κόστους, η οποία μετακυλίεται στους προμηθευτές αυτοκινήτων, ενέχει τον κίνδυνο να είναι εις βάρος των ανταλλακτικών και της ποιότητας των προϊόντων.

-Προκειμένου να εξοικονομήσουν κόστος και να αυξήσουν την ταχύτητα εξέλιξης, οι κατασκευαστές πρέπει να βασίζονται όλο και περισσότερο σε κοινά ανταλλακτικά ή σε σπονδυλωτές στρατηγικές στον σχεδιασμό και στην παραγωγή. Βάσει αυτών, ένα σπονδυλωτό προϊόν έχει μεμονωμένα στοιχεία τα οποία έχουν σχεδιαστεί ανεξάρτητα, αλλά λειτουργούν μαζί ως ένα απρόσκοπτο(;) σύνολο. Ως αποτέλεσμα, ένα ελάττωμα που ανακαλύφθηκε αργά σε ένα σπονδυλωτό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε ανάκληση εκατομμυρίων οχημάτων.

Περίπου το 27% όλων των ελαττωμάτων ασφαλείας το 2020 αφορούσαν την προστασία των επιβατών. Τα ελαττώματα του συστήματος μετάδοσης της κίνησης αντιπροσώπευαν περίπου το 21% ανακλήσεων και τα προβλήματα του αμαξώματος ήταν η αιτία για περίπου το 20% των εκστρατειών. Ακολούθησαν σφάλματα καλωδίωσης και ηλεκτρονικών (14%) και ελλείψεις στο σύστημα φρένων (10%). Τα προβλήματα λογισμικού έπαιξαν ρόλο μόνο στο 7% των περιπτώσεων.

Ο λόγος για τον αυξανόμενο αριθμό ανακλήσεων, σύμφωνα με τον καθηγητή Bratzel, μπορεί επίσης να οφείλεται στο ότι νέα αυτοκίνητα εισέρχονται στην αγορά σε ημιτελή κατάσταση και η εξέλιξή τους συνεχίζεται ακόμη και όταν βρίσκονται ήδη στα χέρια των πελατών.

«Δεν είναι ασυνήθιστο η διαδικασία κατασκευής προϊόντων σε ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες να μοιάζει με την "ωρίμανση της μπανάνας": Το προϊόν δεν ωριμάζει μέχρι να φτάσει στον πελάτη. Αυτό συχνά πλήττει τους αγοραστές, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς και υλικές ζημιές. Επίσης, κοστίζει στους κατασκευαστές πολλά χρήματα μεσοπρόθεσμα, ενώ μακροπρόθεσμα βλάπτει και την εικόνα τους», λέει ο καθηγητής Stefan Bratzel.

Ωστόσο, η κατάσταση στις ΗΠΑ δεν είναι άμεσα συγκρίσιμη με αυτή της Ευρώπης. Η αμερικανική αγορά αποτελεί έναν ουσιαστικό δείκτη ποιότητας για τα προϊόντα των εταιρειών αυτοκινήτων, δεδομένου του όγκου των πωλήσεων, των σχετικά αυστηρών κανονισμών ασφαλείας και, κυρίως, του υψηλού κινδύνου για ένδικη επίλυση της διαφοράς.

Οι ανακλήσεις προκαλούνται συχνά από παράπονα, π.χ. από ιδιοκτήτες οχημάτων που τα αναφέρουν απευθείας στην Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας (NHTSA). Εάν ένας κατασκευαστής δεν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της αναφοράς του ή καθυστερήσει την ανάκληση, αντιμετωπίζει αυστηρές κυρώσεις καθώς και μηνύσεις ύψους εκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, η γενική τάση αύξησης στους αριθμούς των ανακλήσεων είναι πιθανό να ισχύει παγκοσμίως.

[Πηγή: auto-institut.de, bild.de]