Με αφορμή την επιστροφή του αρκτικόλεξου GTA (Gran Turismo Alleggerita) στο λεξιλόγιο του ειδικού τύπου μετά από την παρουσίαση των Giulia GTA και Giulia GTAm, αποφασίσαμε να μαζέψουμε όλες τις Alfa Romeo που έφεραν το έμβλημα GTA από το 1965 που πρωτοεμφανίστηκε μέχρι και σήμερα.

Alfa Romeo Giulia Sprint GTA (1965)

Η Giulia Sprint GTA που εγκαινίασε τον όρο Gran Turismo Alleggerita παρουσιάστηκε το 1965. Ουσιαστικά ηταν μια ειδική έκδοση της Giulia Coupe 1600 Sprint GT Veloce με αυξημένη απόδοση και χαμηλότερο βάρος, χάρη στις περιποιήσεις των μηχανικών της Autodelta - της επίσημης αγωνιστικής ομάδας της Alfa Romeo. Το μοντέλο ήταν διαθέσιμο σε δύο εκδόσεις -την αγωνιστική Corsa και την έκδοση δρόμου Stradale. Το αμάξωμα από αεροπορικό κράμα αλουμινίου Peraluman, οι τροχοί από μαγνήσιο, τα πλαϊνά παράθυρα από πλαστικό και η αφαίρεση όλων των περιττών στοιχείων από το εσωτερικό είχαν ως αποτέλεσμα το βάρος της Giulia Sprint GTA να περιορίζεται στα 745 kg  -σημαντικά μειωμένο σε σύγκριση με τα 950 της Giulia Sprint.

Κάτω από το καπό βρισκόταν ο τετρακύλινδρος κινητήρας 1,6 λίτρων με με διπλό εκκεντροφόρο, διπλή ανάφλεξη και δύο διπλά καρμπιρατέρ, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε ο μικρότερου κυβισμού κινητήρας 1,3 λίτρων (GTA 1300 Junior). Ανάλογα με την έκδοση, η απόδοση κυμαινόταν από 110 PS έως και 170 PS. Βέβαια υπήρχαν και οι αγωνιστικές εκδόσεις GTAm (1969-1971) με μεγαλύτερου κυβισμού μοτέρ και απόδοση έως 240 PS, όπως και η ακραία GTA-SA (1967-1968) με supercharger και απόδοση έως 250 PS.

Συνολικά, κατασκευάστηκαν μόλις 500 αντίτυπα της GTA, με τα 450 από αυτά να είναι εφοδιασμένα με τον «μικρό» 1.300αρη κινητήρα της μάρκας.

Alfa Romeo 155 GTA Stradale (1992)

Με αφορμή την κυριαρχία της αγωνιστικής 155 GTA στους αγώνες Αυτοκινήτων Τουρισμού μεταξύ 1992 και 1994 (με τίτλους στο γερμανικό DTM, το ιταλικό Superturismo, το βρετανικό BTCC και το ισπανικό TCC), η Alfa Romeo εξέλιξε μια έκδοση δρόμου με το όνομα Stradale η οποία έκανε ντεμπούτο στην Έκθεση της Bologna ως πιθανός ανταγωνιστής των αντίστοιχων BMW M3 (E30) και Mercedes-Benz 190E 2.5 16. Το πλήρες bodykit με υπερβολικά φουσκωμένα φτερά, μεγαλύτερους προφυλακτήρες, φτερούγα και διαχύτη στο πίσω μέρος, έκαναν την 155 GTA Stradale να μοιάζει περισσότερο με τις αγωνιστικές αδελφές της παρά με τις εκδόσεις παραγωγής.

Εξελιγμένη από τον θρυλικό Sergio Limone της Abarth –πατέρα της Lancia Rally 037 και ιθύνοντα νου πίσω από άλλα αγωνιστικά, από το FIAT 131 Abarth μέχρι τη Lancia Delta Integrale– η 155 GTA Stradale βασιζόταν στην 155 Q4 παραγωγής, όμως είχε περισσότερα κοινά σημεία με τη Lancia Delta Integrale. Κάτω από το καπό βρισκόταν ένας 2λιτρος τούρμπο κινητήρας αγωνιστικών προδιαγραφών Group N που έστελνε τη δύναμη και στους τέσσερις τροχούς, ενώ υπήρχαν σκέψεις και για τον V6 Busso.

Δυστυχώς το πρότζεκτ Alfa 155 GTA Stradale εγκαταλείφθηκε, και το εικονιζόμενο πρωτότυπο είναι το μοναδικό αντίτυπο του μοντέλου που κατασκευάστηκε ποτέ. Ο σχεδιαστικός οίκος Zagato έφτιαξε την 155 TI-Z με τετρακύλινδρο υπερτροφοδοτούμενο δίλιτρο μοτέρ και την 155 GTA-Z με V6 όμως και οι δύο εκδόσεις παρήχθησαν σε περιορισμένο αριθμό και θεωρούνται ιδιαίτερα σπάνιες.

Alfa Romeo 156 GTA (2001-2005)

H 156 GTA έκανε ντεμπούτο στην Έκθεση Φρανκφούρτης το 2001, ως η κορυφαία έκδοση επιδόσεων του ιταλικού σεντάν, εμπνευσμένη από τις αγωνιστικές 156 GTA που κατέκτησαν αρκετούς τίτλους σε διάφορα πρωταθλήματα τουρισμού ανά τον κόσμο. Το ανασχεδιασμένο αεροδυναμικό πακέτο περιλάμβανε σπορ προφυλακτήρα εμπρός με φαρδύτερες εισαγωγές αέρα, ενσωματωμένο σπλίτερ και προβολείς ομίχλης, σκουρόχρωμα φώτα, φουσκωμένα φτερά, ζάντες 18", προεκτάσεις των μαρσπιέ και μεγαλύτερο πίσω προφυλακτήρα με επιπλέον εσοχές, διαχύτη και διπλές απολήξεις της εξάτμισης.

Κάτω από το καπό βρισκόταν ο θρυλικός V6 "Busso" χωρητικότητας 3,2 λίτρων με 250 PS και 300 Nm ροπής, ο οποίος συνεργαζόταν είτε με χειροκίνητο κιβώτιο 6 σχέσεων, είτε με το ημιαυτόματο Selespeed. Η δύναμη μεταφερόταν στους εμπρός τροχούς, με την επιτάχυνση 0-100 km/h να απαιτεί 6,3" και την τελική ταχύτητα να αγγίζει τα 250 km/h. Η σπορ μπερλίνα είχε επίσης πιο επιθετική ρύθμιση της ανάρτησης (διπλά ψαλίδια εμπρός και γόνατα McPherson πίσω), πιο γρήγορο τιμόνι και μεγαλύτερα φρένα της Brembo (αεριζόμενοι δίσκοι 305/330 mm εμπρός και 272 mm πίσω). Η παραγωγή της 156 GTA περιορίστηκε σε 1.973 sedan και 1.678 sportwagon μεταξύ 2001 και 2005.

Στην Έκθεση της Bologna το 2002, η Alfa Romeo παρουσίασε την 156 GTAm με 300 PS, διαφορικό αγωνιστικού τύπου, ζάντες 19" και πιο επιθετικό αεροδυναμικό πακέτο, η οποία δυστυχώς παρέμεινε σε στάδιο πρωτοτύπου. Το 2004, η Autodelta παρουσίασε μια βελτιωμένη 156 Sportwagon GTA με V6 3,5 λίτρων απόδοσης 300 PS, ανάρτηση με αμορτισέρ Bilstein και ελατήρια Eibach και φρένα της Brembo. Τέλος, υπήρχε και η 156 GTA AM της Autodelta με V6 3,7 λίτρων που απέδιδε 400 PS χάρη στην προσθήκη supercharger.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Δοκιμάζουμε τις τελευταίες Alfa με Busso V6: GTV 3.0 V6 - 156 GTA - GT 3.2

Alfa Romeo 147 GTA (2002-2005)

Η καυτή έκδοση της 147 παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 2002 εμπλουτίζοντας τη γκάμα GTA της Alfa Romeo δίπλα στην 156. Εξωτερικά, η GTA είχε πιο δυναμική εμφάνιση από τις υπόλοιπες εκδόσεις της 147 χάρη στους σπορ προφυλακτήρες εμπρός και πίσω, τα φουσκωμένα φτερά, τις προεκτάσεις των μαρσπιέ, τις ζάντες 17" με τις στρογγυλές οπές (ή πολυάκτινες), την αεροτομή και τη διπλή απόληξη της εξάτμισης.

Όπως και η 156 GTA, έτσι και η 147 GTA φορούσε τον ατμοσφαιρικό κινητήρα V6 Busso 3,2 λίτρων με απόδοση 250 PS και 300 Nm ροπής, νούμερα που την καθιστούσαν το ισχυρότερο προσθιοκίνητο hatchback της εποχής της. Το μοτέρ συνεργαζόταν είτε με χειροκίνητο κιβώτιο 6 σχέσεων, είτε με το ημιαυτόματο Selespeed, με τη δύναμη να μεταδίδεται στον εμπρός άξονα. Η επιτάχυνση 0-100 km/h απαιτούσε 6,3” και η τελική ταχύτητα άγγιζε τα 246 km/h. Το hot hatch της Alfa Romeo είχε επίσης διαφορετική γεωμετρία της ανάρτησης με πιο σφιχτή ρύθμιση, φαρδύτερα μετατρόχια, μεγαλύτερα φρένα και το ηλεκτρονικό σύστημα Vehicle Dynamic Control (VDC).

Συνολικά, μεταξύ 2002 και 2005 κατασκευάστηκαν 5.029 μονάδες της Alfa Romeo 147 GTA.

Alfa Romeo MiTo GTA Concept (2009)

Στην Έκθεση Γενεύης του 2009, η Afla Romeo παρουσίασε την MiTo GTA Concept με την οποία εξερευνούσε την πιθανότητα μιας πραγματικά καυτής έκδοσης του σουπερμίνι που θα τοποθετούνταν πάνω από την MiTo Quadrifoglio Verde. Το πρωτότυπο φορούσε ένα πλήρες αεροδυναμικό πακέτο που το διαφοροποιούσε αισθητικά από τις εκδόσεις παραγωγής. Ο ανασχεδιασμένος προφυλακτήρας εμπρός είχε νέα γρίλια, μεγαλύτερες εισαγωγές αέρα και σπλίτερ. Στο προφίλ είχαμε προεκτάσεις των μαρσπιέ, και νέες εσοχές πίσω από τα φουσκωμένα φτερά. Στην ουρά πρωταγωνιστούσε ο τεράστιος διαχύτης με τις κεντρικά τοποθετημένες διπλές απολήξεις της εξάτμισης.

Κάτω από το καπό βρισκόταν ο υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας 1742 cc με απόδοση 240 PS, ο οποίος χάριζε στο μοντέλο επιτάχυνση 0-100 km/h σε 5" και τελική ταχύτητα 250 km/h. Χάρη στην χρήση ανθρακονημάτων και αλουμινίου, η MiTo GTA ήταν ελαφρύτερη από τις άλλες MiTo ενώ είχε και καλύτερη κατανομή βάρους. Το σουπερμίνι είχε επίσης αναβαθμισμένο σύστημα πέδησης και εξελιγμένη ενεργή ανάρτηση που αλληλεπιδρούσε με τα φρένα και το τιμόνι για ακόμα καλύτερο κράτημα. Επιπλέον, η απόσταση από το έδαφος ήταν μειωμένη κατά 20mm σε σχέση με τις υπόλοιπες εκδόσεις. 

Παρόλο που αρχικά υπήρξε έντονη φημολογία για μια πιθανή έκδοση παραγωγή της MiTo GTA, τελικά η Alfa Romeo αποφάσισε να μην εξελίξει περαιτέρω το πρωτότυπο.

Alfa Romeo Giulia GTA και GTAm (2020)

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα, και τη μεγάλη επιστροφή του ονόματος GTA. Οι ειδικές εκδόσεις περιορισμένης παραγωγής GTA και GTAm της Alfa Romeo Giulia τοποθετούνται στην κορυφή της γκάμας της μπερλίνας, πάνω από την Quadrifoglio. Εξωτερικά, το νέο αεροδυναμικό πακέτο από ανθρακονήματα περιλαμβάνει νέους προφυλακτήρες με μεγαλύτερες εισαγωγές αέρα, ενεργό σπλίτερ και επιπλέον πτερύγια, προεκτάσεις των φτερών, ζάντες 20", μεγαλύτερο διαχύτη με εξάτμιση της Akrapovič από τιτάνιο και μια σταθερή φτερούγα στο πίσω μέρος (GTAm)

Κάτω από το καπό βρίσκεται μια βελτιωμένη έκδοση του Bi-Turbo κινητήρα V6 2,9 λίτρων της Quadrifoglio, με απόδοση 540 PS (+30 PS). Με τη βοήθεια του Launch Control, η Giulia GTA επιταχύνει από τα 0-100 km/h σε μόλις 3,6" (-0,3" σε σχέση με την Quadrifoglio), ενώ το πιο επιθετικό στήσιμο της ανάρτησης προσφέρει ακόμα καλύτερο κράτημα. Χάρη σε εκτενή χρήση ελαφριών υλικών (ανθρακονήματα σε αμάξωμα, αλουμίνιο σε κινητήρα και σύνθετα υλικά σε άλλα εξαρτήματα), η Giulia GTAm ζυγίζει 1.520 kg, είναι δηλαδή 100 kg ελαφρύτερη από την Giulia Quadrifoglio. Η ανάρτηση έχει νέα ελατήρια, αμορτισέρ και σινεμπλόκ, τα οποία έχουν ρυθμιστεί για ακόμα καλύτερο κράτημα σε συνδυασμό με τα φαρδύτερα μετατρόχια.

Η Alfa Romeo έχει ήδη ανοίξει τα βιβλία παραγγελιών για τους 500 τυχερούς πελάτες που θα αποκτήσουν τις GTA και GTAm. Μαζί με το αυτοκίνητο, κάθε ιδιοκτήτης θα λάβει κράνος και αγωνιστική περιβολή (στολή, γάντια και παπούτσια), εξατομικευμένο κάλυμμα αυτοκινήτου και μαθήματα οδήγησης σε πίστα.