Λίγο ύστερα από την ανακοίνωση της βρετανικής κυβέρνησης για την απαγόρευση, το 2030, της πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης, μερίδα του Τύπου δημοσίευσε τα συμπεράσματα μια «μελέτης» με τίτλο «Αποκαρβονισμός των οδικών μεταφορών: Δεν γίνονται θαύματα». Ανάμεσα στις συστάσεις που δίνονται μέσω αυτής της μελέτης, περιλαμβάνεται και αυτό: «Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκαρβονισμό του καυσίμου και όχι του αυτοκινήτου».

Σύμφωνα με αυτήν την «έκθεση», ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, του οποίου το αποτύπωμα άνθρακα θα επιβαρυνόταν από την κατασκευή της μπαταρίας, θα έπρεπε να διανύσει περισσότερα από 78.000 km πριν εκπέμψει λιγότερο CO₂ από ένα θερμικό όχημα της ίδιας κατηγορίας. Ένας αριθμός που εξέπληξε αρκετούς ειδικούς και επιστήμονες των οποίων οι μελέτες έχουν υπολογίσει πολύ πιο ευνοϊκά αποτελέσματα για τα ηλεκτρικά οχήματα.

Αναπαραγόμενα από τους περισσότερους βασικούς τίτλους του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως οι Sunday Times, η Daily Mirror και η Daily Telegraph, τα νέα προκάλεσαν την αντίδραση του Auke Hoekstra. Ενός εμπειρογνώμονα της ηλεκτρικής κινητικότητας από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Eindhoven στην Ολλανδία, ο οποίος έχει ήδη αποδομήσει στο παρελθόν πολλές προκατειλημμένες ή εντελώς παραπλανητικές μελέτες του είδους.

Ο Hoekstra συνειδητοποίησε ότι η εν λόγω έκθεση δεν είναι διαθέσιμη στο ίντερνετ και ότι το έγγραφο είχε σταλεί απευθείας στις διάφορες εφημερίδες. Αφού το απέκτησε επιτέλους από τους Times, ανακάλυψε ότι στην πραγματικότητα δεν επρόκειτο για πραγματική μελέτη, αλλά μάλλον για φυλλάδιο που χρηματοδοτήθηκε από τις Aston Martin, Honda, McLaren και Bosch, και δημοσιεύθηκε από το πρακτορείο Clarendon Communications. Προχωρώντας στην ανατομία των παραδοχών και τα δεδομένων στα οποία βασίστηκαν οι συντάκτες της «έκθεσης», διαπίστωσε ότι ήταν εντελώς φανταστικά. Οι εκπομπές CO2 που οφείλονται στην εξόρυξη και στην παραγωγή καυσίμων για το βενζινοκίνητο αυτοκίνητο, για παράδειγμα, δεν είχαν καν ληφθεί υπόψη.

Με την ορθή επανάληψη των υπολογισμών, ο Auke Hoekstra έφτασε σε ένα πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα: Το σημείο ισορροπίας μεταξύ των εκπομπών ενός θερμικού οχήματος και του ηλεκτρικού ομολόγου του είναι 25.000 και όχι 78.000 km.

Ψεύτικη μελέτη από μια νεόκοπη εταιρεία
Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ, καθώς ο Michael Liebreich, ιδρυτής του Bloomberg New Energy Finance και φίλος του Hoekstra, αποφασίζει να ερευνήσει την προέλευση της μελέτης. Ανακάλυψε λοιπόν ότι η εταιρεία Clarendon Communications υπάρχει μόνο για λίγους μήνες, ότι οι μόνοι πελάτες της είναι κατασκευαστές όπως η Aston Martin, η Honda ή η McLaren, ότι δεν έχει υπαλλήλους και ότι ιδρύθηκε από την Rebecca Stephen, νοσοκόμα (!) που εργάζεται με μερική απασχόληση στο NHS, το σύστημα δημόσιας υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Συνεχίζοντας την έρευνά του, ο Liebreich διαπίστωσε ότι η Rebecca Stephen ήταν στην πραγματικότητα σύζυγος του James Stephen, διευθυντή δημοσίων σχέσεων της Aston Martin. Και ζουν μαζί στην ίδια διεύθυνση με την έδρα του οργανισμού Clarendon Communications και το σπίτι τους ονομάζεται Clarendon House...

Αίφνης λοιπόν, η δημοσίευση των αποτελεσμάτων αυτής της ψευδούς μελέτης που αμαυρώνει το οικολογικό αποτύπωμα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, έγινε «επιχείρηση». Ήρθε στο φως αιφνιδιαστικά όταν έκανε την εμφάνισή της στην πρώτη σελίδα του The Guardian, μιας από τις μεγαλύτερες καθημερινές της Βρετανίας, με τον τίτλο #Astongate, κατά το Dieselgate.

Σε απάντηση στην ερώτηση του The Gardian, η Rebecca Stephen δεν μπορούσε παρά να παραδεχτεί την αλήθεια: Η περίφημη «μελέτη» στην πραγματικότητα «συντάχθηκε» από τις εταιρείες που την ανέθεσαν.

Ο Matt Western, ο βουλευτής των Εργατικών που έγραψε τον πρόλογο της έκθεσης Clarendon Communications, δήλωσε ότι σοκαρίστηκε από την αποκάλυψη του σκανδάλου. «Συμφώνησα να γράψω αυτόν τον πρόλογο για να αναδείξω την ανάγκη για καθαρά οχήματα, όχι το αντίστροφο», είπε, προσθέτοντας: «Δεν γνώριζα καθόλου τους δεσμούς που υπήρχαν μεταξύ του πρακτορείου Clarendon Communications και της Aston Martin».

Όσο για τον Francis Ingham, διευθύνοντα σύμβουλο του Ένωσης Εταιρειών Επικοινωνιών, καταδίκασε τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι πρωταγωνιστές σε αυτήν την περίπτωση. «Οι υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων όπως η Clarendon πρέπει να καταπολεμούν την παραπληροφόρηση και όχι να τη διαδίδουν», σχολίασε.

Όπως σημειώνει ο Bernard Deboyser, δημοσιογράφος του Automobile Propre, δεν είναι περίεργο που η Aston Martin βρίσκεται στην καρδιά αυτού του σκανδάλου. Η βρετανική κατασκευάστρια είναι πιθανώς μία από τις πιο καθυστερημένες εταιρείες στην ηλεκτροκίνηση. Να υπενθυμίσουμε ότι το μοναδικό «μοντέρνο» μοντέλο του είδους, η Rapide E, που αποκαλύφθηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Σαγκάης το 2019, έκλεισε ως κεφάλαιο στις αρχές του 2020. Και δεν υπάρχει προσεχές λανσάρισμα ηλεκτροκίνητου μοντέλου στον ορίζοντα πριν από το 2026.

Μια απόφαση που συμπίπτει με την άφιξη του νέου ιδιοκτήτη της φίρμας, του Καναδού δισεκατομμυριούχου Lawrence Stroll, ο οποίος έχει επενδύσει συνολικά μισό δισεκατομμύριο στερλίνες στην εταιρεία. Ο Stroll είναι επίσης ιδιοκτήτης μιας ομάδας F1 και πρόσφατα είπε ότι η Aston Martin θα συνεχίζει να κατασκευάσει κινητήρες εσωτερικής καύσης: «Μέχρι το 2030, το 5% των κατασκευαστών θα κατασκευάσει ακόμα θερμικούς κινητήρες. Δεν νομίζω ότι αυτό το ποσοστό θα φτάσει ποτέ στο μηδέν».

Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα σχέδια της βρετανικής κυβέρνησης για την απαγόρευση της πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης το 2030 έρχονται σε έντονη αντίθεση με αυτά της Aston Martin και του νέου αφεντικού της.

Αυτή η υπόθεση πρέπει επίσης να χρησιμεύσει ως μάθημα για ορισμένους δημοσιογράφους και ορισμένα μέσα ενημέρωσης. Πρέπει να γνωρίζουν ότι η ανάπτυξη της ηλεκτρικής κινητικότητας αποτελεί σημαντική απειλή για πολλά οικονομικά και βιομηχανικά συμφέροντα. Δεν διστάζουν λοιπόν να χρηματοδοτήσουν εκστρατείες παραπληροφόρησης με στόχο τη δυσφήμιση της πράσινης εικόνας των ηλεκτρικών οχημάτων. 

Εάν οι βρετανικές εφημερίδες, ως όφειλαν, είχαν κάνει τη δουλειά τους σωστά πριν δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα της ψευδοέκθεσης της εταιρείας Clarandon, θα μπορούσαν να έχουν αποκαλύψει την απάτη που τόσο εύκολα και γρήγορα ξεσκέπασαν ο Auke Hoekstra και ο Michael Liebreich.