Μάρκες που έσβησαν: Duesenberg 1904-1937 [video]
World’s finest motor car! Είτε κομπρεσοράτα είτε όχι, τα Duesenberg ήταν τα κορυφαία αυτοκίνητα στην εποχή τους.
Τα αυτοκίνητα της Duesenberg Automobile & Motors Company ήρθαν στη δεκαετία του ’30 για να τεθούν επικεφαλής των επίσης κομπρεσοράτων Stutz, Cadillac V16, Packard Twelve και Marmon Sixteen.
Αυτοκίνητα που κράτησαν ψηλά την αμερικανική σημαία απέναντι στις Rolls-Royce Phantom II, Bentley Speed 6, Hispano-Suiza J12 και Mercedes-Benz 540 Κ. Με τον φυγοκεντρικό, γραναζωτό μηχανικό υπερσυμπιεστή τους, ανέβαζαν ισχύ πάνω από 320 άλογα, εξαφανίζοντας κάθε ανταγωνιστικό μοντέλο παραγωγής.
Όλα ξεκίνησαν ότι οι αδελφοί Fred και August Duesenberg, αυτοδίδακτοι μηχανικοί, μετανάστευσαν στις ΗΠΑ από τη Γερμανία. Με τον Fred να έχει ήδη κατασκευάσει το πρώτο του αυτοκίνητο, το Mason, το 1904, οκτώ χρόνια αργότερα, το 1912, τα αδέλφια ίδρυσαν την Duesenberg Automobile & Motors Company, στο Des Moines, στην Iowa. Πέρα από τη βιοτεχνική προσέγγιση που ξεκίνησαν οι Duesenberg με αυτοκίνητα αποκλειστικά φτιαγμένα στο χέρι, διεύρυναν την δραστηριότητά τους με το σχεδιασμό και την κατασκευή αεροπορικών και ναυτικών κινητήρων στα ατελιέ που άνοιξαν στο Elizabeth του New Jersey και στη Minneapolis, στη Minnesota.
Όμως εκείνο που συνέπαιρνε τους δύο αδελφούς ήταν η ολοένα και ακμάζουσα βιομηχανία του αυτοκινήτου κι έτσι αποφάσισαν να επικεντρωθούν εκεί. Το 1920 και αφού ρευστοποίησαν τις υπόλοιπες επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, επένδυσαν όλα τα κεφάλαιά τους σε ένα νέο εργοστάσιο αυτοκινήτων, σε μια έκταση 17 εκταρίων, στην Indianapolis της Indiana, και μάλιστα όχι μακριά από το φημισμένο ακόμη και τότε Speedway.
Ο καταλύτης στις δραστηριότητές τους ήταν μια μηχανή Bugatti. Αυτό το 8κύλινδρο σε σειρά μοτέρ αποτελούνταν από την εν σειρά ένωση δύο straight-four, με κοινό στροφαλοθάλαμο και επίπεδους στροφαλοφόρους ενωμένους σε γωνία 90º για να σχηματίσουν ενιαίο άξονα. Τα αδέρφια εξασφάλισαν μια αμερικανική σύμβαση για την παραγωγή του κινητήρα κατόπιν αδείας για τη γαλλική κυβέρνηση. Η εμπειρία τους αυτή με το αριστουργηματικό μοτέρ της Bugatti ήταν που οδήγησε στο σχεδιασμό του διαβόητου straight-eight της Duesenberg.
Μην νομίσετε ότι για τη γειτνίαση με το Indianapolis Speedway υπήρχε κάποια σημειολογία. Οι Duesenberg δεν είχαν σκοπό να ασχοληθούν με την κατασκευή αγωνιστικών κινητήρων ή αυτοκινήτων. Στόχος τους ήταν μια εύπορη τάξη αγοραστών που θα μπορούσε να πληρώσει αυτοκίνητα, ιδιαίτερα προηγμένα τεχνολογικά και άκρως πολυτελή μοντέλα. Παρόλα αυτά ο Eddie Rickenbacker, διάσημος οδηγός αγώνων της εποχής και πιλότος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οδήγησε μια Duesenberg ανάμεσα στα δέκα πρώτα αυτοκίνητα στο Indianapolis Speedway.
Οι Duesenberg μέσω των αγώνων ανακάλυψαν ένα πολύ αποτελεσματικό τρόπο να διαφημίζουν τα αυτοκίνητά τους. Και μιας και αυτά ήταν πολύ εμπρός από τον ανταγωνισμό δεν έχασαν την ευκαιρία. Το 1920 έθεσαν το ρεκόρ ταχύτητας στην ξηρά με 251 km/h, στο Daytona Speedway. Το 1921, ο Jimmy Murphy έγινε ο πρώτος Αμερικανός που κέρδισε ποτέ το γαλλικό Grand Prix, οδηγώντας μια Duesenberg στο Le Mans.
Αργότερα μέσα στη χρονιά εκείνη, κατασκευάστηκε το πρώτο Duesenberg παραγωγής, το Model A. Ο Fred Duesenberg είχε την τιμή να το οδηγήσει μέσα στο Indianapolis Motor Speedway, όχι ως συμμετέχων, αλλά με το ρόλο του επίσημου pace car. Κάτι που δημιούργησε τεράστια απήχηση για την εταιρεία και τα προϊόντα της. Από κοντά ήρθαν να συνδράμουν και οι νίκες στο προβεβλημένο αγώνα Indianapolis 500, το 1924, 1925 και 1927.
Το Duesenberg Model A ήταν φορτωμένο μέχρι τα μπούνια με προηγμένη τεχνολογία. Οι δύο επικεφαλής εκκεντροφόροι, οι 4βάλβιδες κεφαλές και τα υδραυλικά φρένα ήταν στοιχεία παντελώς άγνωστα για ένα μοντέλο παραγωγής. Αυτό όμως είχε και τη αρνητική πλευρά του. Ελάχιστοι τα καταλάβαιναν κι ακόμη λιγότεροι ήταν διατεθειμένοι να τα πληρώσουν. Με τις πωλήσεις λοιπόν να μην μπορούν να υποστηρίξουν την επιχειρηματική δραστηριότητα της Duesenberg, η εταιρεία οδηγήθηκε στην πτώχευση.
Το 1925, η εταιρεία αναγεννήθηκε από τις στάχτες της με τα χρήματα του Errett Lobban Cord, ιδιοκτήτη της Cord Automobiles. Με σημαντική αυτοκινητική αντίληψη ο ίδιος και με συμπάθεια για τους αδερφούς Duesenberg, τους εξουσιοδότησε να του φτιάξουν το «καλύτερο αυτοκίνητο στον κόσμο». Πράγματι, το Model J που παρουσιάστηκε το 1928 ήταν μεγαλύτερο, ταχύτερο, πιο προηγμένο και ακριβότερο από οτιδήποτε κυκλοφορούσε στην Αμερική. Ο κινητήρας του ήταν 8κύλινδρος σε σειρά, με δύο εκκεντροφόρους, 32 βαλβίδες και 268 ίππους -τους διπλάσιους από το ισχυρότερο μοντέλο του ανταγωνισμού.
Οι επιδόσεις ήταν εξωπραγματικές για την εποχή (187 km/h τελική), όπως και η τιμή -$8.500 μόνο για σασί και κινητήρα, μιας το αμάξωμα γινόταν επί παραγγελία. Το 1932 παρουσιάστηκε και έκδοση με μηχανικό υπερσυμπιεστή, η SJ, που απέδιδε από 320 έως και 400 ίππους.
Με κοινωνούς του μηνύματος ιδιοκτήτες όπως ο Rudolph Valentino, Clark Gable και ο Δούκας του Windsor, οι πωλήσεις ξεκόλλησαν. Η ίδια η Duesenberg διαφήμιζε το αυτοκίνητό της ως το καλύτερο στον κόσμο –«World’s finest motor car»- και η αλήθεια είναι ότι ο ανταγωνισμός δεν μπορούσε να αντιτάξει σοβαρή άμυνα.
Δυστυχώς, η Duesenberg αναγκάστηκε να διακόψει την παραγωγή της το 1937, όταν η αυτοκρατορία του Cord κατέρρευσε κι ενώ είχε ήδη σκοτωθεί ο Fred στο τιμόνι μιας SJ. Από τις 481 Duesenberg του Model J (J, SJ, SSJ, JN, SJN) που κατασκευάστηκαν μεταξύ 1928 και 1937, 384 αυτοκίνητα σώζονται σήμερα. Σε αυτά χρειάζεται να προσθέσουμε τα περίπου 650 Model A (1921-1927) και τα εξαιρετικά σπάνια Model X, που φτιάχτηκαν μόλις 13 κομμάτια και αποτελούν μια παραλλαγή του Model A, με μακρύτερο μεταξόνιο και βαρύτερο σασί. Επίσης να σημειώσουμε και το ένα κομμάτι Model Y που πρόκειται για το πρωτότυπο του Model J. Στο χρηματιστήριο του κλασικού αυτοκινήτου σήμερα, ανάλογα με το μοντέλο και το αμάξωμα, η τιμή ξεκινά από το 1,5 εκατ. ευρώ για να ξεπεράσει σε κάποια τα δέκα.