Ξεκινώντας από τα βασικά, ο όρος infotainment προκύπτει από τη σύνθεση των λέξεων information και entertainment. Πρόκειται για ολοκληρωμένα συστήματα πληροφοριών και ψυχαγωγίας, τα οποία εφοδιάζουν κάθε σύγχρονο αυτοκίνητο. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως αποτελούν μία μετεξέλιξη των παλαιών ηχοσυστημάτων που κάποια στιγμή απέκτησαν μεγαλύτερες οθόνες, τη δυνατότητα πραγματοποίησης κλήσεων και άλλες, νέες λειτουργίες.

Στις μέρες μας, ένα σύγχρονο σύστημα περιλαμβάνει διεπαφές ήχου/βίντεο (A/V), οθόνες αφής, keypads και πολλά ακόμη υποσυστήματα για την παροχή ψυχαγωγίας και το σερβίρισμα πληροφοριών. Τα νέα infotainment προσφέρουν συνδεσιμότητες Bluetooth και Wi-Fi, υπηρεσίες διαδραστικής αναγνώρισης φωνής, ζωντανή ροή πολυμέσων και έξυπνες τεχνολογίες για ενσωμάτωση των smartphone με ασφάλεια.

Ανάλογα μάλιστα με την υλοποίηση, μπορεί να διαθέτουν state-of-the-art hardware που υποστηρίζεται από εκατομμύρια γραμμές κώδικα. Ενδεικτικά, θα αναφέρουμε την τελευταία εξέλιξη του MBUX της Mercedes-Benz το οποίο, ανάλογα με το μοντέλο στο οποίο εφαρμόζεται, φτάνει στο σημείο να ολοκληρώνεται σε ένα εκτεταμένο κρυστάλλινο κόκπιτ, με επιπλέον οθόνες για τους πίσω επιβάτες. Για ένα τέτοιο σύστημα, η επεξεργαστική ισχύς παρέχεται από 8πύρηνους επεξεργαστές, με 24 GB RAM, bandwidth που ξεπερνά τα 46,4 GB/s και GPU με επεξεργαστική ισχύ 691 gigaflops! Συγκριτικά, οι υπολογιστές που είχε στη διάθεσή της η NASA όταν έστειλε ανθρώπους στο φεγγάρι, δεν μπορούσαν ούτε να φανταστούν αυτά τα νούμερα απόδοσης.

Η νέα αυτή μόδα -ή καλύτερα πραγματικότητα, αφού δεν αναμένεται να ξεφτίσει- έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των εταιριών. Παραδοσιακοί κατασκευαστές, όπως η BMW αλλά και εταιρίες τεχνολογίας όπως η Google, επενδύουν τεράστια ποσά προς αυτή την κατεύθυνση. Η αξία της παγκόσμιας αγοράς των infotainment εκτιμάται πως το 2020 ανήλθε στα 18,5 δισ. ευρώ, νούμερο που αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί μέσα στα επόμενα πέντε έτη.

Το αντικείμενο του πόθου
Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά για τον απλό χρήστη; Αρχικά θα μπορούσαμε να το εξετάσουμε από ψυχολογικής σκοπιάς. Μία μεγάλη οθόνη στο κέντρο του ταμπλό αποτελεί ένα γκάτζετ το ίδιο θελκτικό με το τελευταίο iPhone. Ας μην γελιόμαστε! Τα infotainment εμπίπτουν στην κατηγορία των πραγμάτων όπου το μέγεθος παίζει ρόλο. Πλέον οι 7άρες οθόνες θα λέγαμε πως βρίσκονται στη βάση των απαιτήσεων, με τον μέσο όρο των αυτοκινήτων να διαθέτει οθόνες 8”-10”. Δεν παύουν βέβαια να υπάρχουν και μοντέλα τύπου Tesla και Ford Mustang Mach-Ε, τα οποία ξεπερνούν τις 15” και προσφέρουν μία πρωτόγνωρη εμπειρία σε οδηγό και επιβάτες.

Μία δεύτερη ανάγνωση έχει να κάνει με την πρακτική διάσταση του θέματος. Και αυτό, καθώς τα σύγχρονα αυτοκίνητα απέχουν παρασάγγας σε λειτουργίες από τα μοντέλα που οδηγούσαμε μέχρι και πριν από μόλις δέκα χρόνια. Επιπρόσθετα των βασικών λειτουργιών, του ραδιοφώνου και του κλιματισμού, υπάρχουν πλέον συστήματα πλοήγησης, εξελιγμένοι υπολογιστές ταξιδιού, ρυθμίσεις για την ανάρτηση και τη δυναμική κατάσταση του αυτοκινήτου, δυνατότητα να πραγματοποιείς κλήσεις και να διαβάζεις SMS, έλεγχος των υποσυστημάτων του κινητήρα, πληροφορίες και ειδήσεις που λαμβάνονται online, μέχρι και αστρολογικές προβλέψεις για όσους πιστεύουν σε ψευδό-επιστήμες...

Εάν όλα αυτά απαιτούσαν τον δικό τους χώρο στο ταμπλό, με ξεχωριστά κουμπιά και οθόνες, το αποτέλεσμα θα θύμιζε -στην καλύτερη- κόκπιτ επιβατικού αεροσκάφους. Αντ’ αυτού, οι κατασκευαστές καταφέρνουν να εμπλουτίζουν με νέες λειτουργίες τα αυτοκίνητά τους, χωρίς να επιβαρύνουν ουσιαστικά τον οδηγικό φόρτο. Ή τουλάχιστον αυτό προσπαθούν, καθώς δεν τα καταφέρνουν πάντα. Αυτό το τελευταίο όμως θα το εξετάσουμε παρακάτω.

Ο σχεδιασμός ενός user interface, του τρόπου που θα επικοινωνεί αμφίδρομα το σύστημα με τον άνθρωπο, είναι αυτό που στο τέλος της ημέρας παίζει τον βασικότερο ρόλο. Εδώ μιλάμε για το γραφικό περιβάλλον που θα προσφέρει εύπεπτα την πληροφορία, καθώς και για τον τρόπο χειρισμού του. Θα πρέπει να υπάρχουν φυσικοί διακόπτες και αν ναι, πόσοι και για ποιες λειτουργίες; Τα πάντα θα γίνονται από την οθόνη αφής; Και σε αυτή θα υπάρχουν μικρά ή μεγάλα κουμπιά; Ακόμα και λεπτομέρειες του τύπου, πόσο εύκολα μπορεί να «σημαδέψει» κάποιος εν κινήσει ένα κουμπί, με το χέρι του να αιωρείται εμπρός από μία μεγάλη οθόνη, παίζουν ρόλο.

Δεν είναι τυχαίο που το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότεροι -επίσημοι και ανεπίσημοι- φορείς ασχολούνται ακριβώς με αυτό. Την αξιολόγηση των infotainment όσον αφορά την απόσπαση του οδηγού. Διότι αυτό που λογίζεται ως τεχνολογική πρόοδος, ταυτόχρονα μπορεί να αποβεί μοιραίο για κάποιον που θα τραβήξει τα μάτια του από τον δρόμο, προσπαθώντας να ρυθμίσει τη θερμοκρασία της καμπίνας στοχεύοντας μία οθόνη.

Πολλές μελέτες δείχνουν πως υπάρχουν συστήματα που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή του οδηγού εν κινήσει, ακόμα και για παραπάνω από δέκα δευτερόλεπτα! Αυτό, για ένα όχημα που κινείται με ταχύτητα των 60 km/h, αντιστοιχεί στη διάνυση σχεδόν 170 m, χωρίς κανένα ανθρώπινο έλεγχο. Ως εκ τούτου, στην παρούσα φάση οι περισσότεροι κατασκευαστές (αν όχι όλοι) σταχυολογούν εκ νέου τις προτεραιότητές τους, συνυπολογίζοντας και τον παράγοντα της ευχρηστίας.

Hey αυτοκίνητο…
Μία παράμετρος που μπορεί να δώσει τη λύση σε αυτό, είναι οι ψηφιακοί βοηθοί που αλληλοεπιδρούν μέσω φωνητικών εντολών με τον οδηγό. Αυτό που ξεκίνησε ως Siri στην Apple εξελίχθηκε στις αυτοκινητοβιομηχανίες για να μπορεί κάποιος να χειρίζεται τα διάφορα συστήματα του αυτοκινήτου χωρίς να απαιτείται να αφήσει τα χέρια από το τιμόνι.

Στις μέρες μας τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα οδηγούν η Mercedes-Benz, η Ford, ο Όμιλος Volkswagen και η Tesla. Υπάρχουν όμως και άλλες εταιρίες που αναπτύσσουν τα δικά τους συστήματα. Οι εικονικοί αυτοί βοηθοί συνήθως ενεργοποιούνται με κάποιο μπουτόν στο τιμόνι ή με μία φράση κλειδί του τύπου «hey Mercedes». Και εξελίσσονται συνεχώς ώστε να εξυπηρετούν και άλλες γλώσσες, πέρα από τα αγγλικά, καθώς επίσης και να αναγνωρίζουν διαλέκτους και ντοπιολαλιές!

Είναι δε σε θέση να αλληλοεπιδρούν σε φυσικό επίπεδο με το χρήστη. Προτάσεις του τύπου «κρυώνω, ανέβασε τη θερμοκρασία κατά δύο βαθμούς» ή «πείνασα, θα ήθελα να μου βρεις τα κοντινά φαστφούντ, δεν θέλω όμως μπέργκερ», μέχρι πρότινος θα απευθύνονταν αποκλειστικά σε ένα συνοδηγό-άνθρωπο. Στις μέρες μας -στα καλά συστήματα- μπορούν πλέον να γίνουν κατανοητές και από ηλεκτρονικούς συνοδηγούς.

Love is in the air

Αλλάζοντας θέμα, μία νέα δυνατότητα που πηγαίνει παραπέρα όλες αυτές τις δυνατότητες είναι αυτή των over-the-air αναβαθμίσεων. Χάρη στη χρήση ενσωματωμένων eSIM, τα νέα συστήματα έχουν τη δυνατότητα να ανανεώνονται σε εικαστικό περιβάλλον και να αναβαθμίζονται σε λειτουργίες, κατεβάζοντας ενημερωμένες εκδόσεις λογισμικού κατευθείαν από τον κατασκευαστή τη στιγμή που αυτές θα γίνουν διαθέσιμες.

Αυτό θυμίζει αρκετά τη φιλοσοφία των κινητών τηλεφώνων. Δεν αποτελεί όμως μυστικό το γεγονός πως οι «υπηρεσίες» αποτελούν τον ένα από τους τρεις κεντρικούς πυλώνες που οδηγούν στο μέλλον των αυτοκινήτων. Οι άλλοι δύο είναι η αυτόνομη οδήγηση και η ηλεκτροκίνηση. Μέχρι στιγμής, για όποιον αγόραζε ένα καινούργιο όχημα, αυτό παρέμενε συγκεκριμένο σε δυνατότητες, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του. Πλέον, αυτό δεν ισχύει. Με νέες εκδόσεις λογισμικού, καθώς και με συνδρομητικές υπηρεσίες, οι κατασκευαστές προσανατολίζονται να οδηγήσουν σε μία ψηφιακή άνοιξη τα μοντέλα τους.

Και για να σταθούμε λίγο ακόμα στο κομμάτι της διασύνδεσης, παρότι ήδη διαφαίνεται η αξία του, η πραγματική έκρηξη θα έρθει με την ανάπτυξη των δικτύων τηλεπικοινωνιών 5G. Εάν σήμερα, σε ορισμένα μοντέλα, μπορούμε να απολαμβάνουμε ήδη πληροφορίες κίνησης σε πραγματικό χρόνο (επιτρέποντάς μας για παράδειγμα να επιλέγουμε την πιο σύντομη διαδρομή), στο μέλλον τα αυτοκίνητα θα μπορούν να μεταδίδουν και να λαμβάνουν απείρως περισσότερα δεδομένα. Το κυριότερο όφελος εδώ έχει να κάνει με την ασφάλεια, καθώς οποιοδήποτε ζήτημα θα μπορεί να μεταδίδεται άμεσα από αυτοκίνητο σε αυτοκίνητο ή από τις σταθερές υποδομές εδάφους στα αυτοκίνητα.

Android Auto και Apple CarPlay

Τα infotainment θα πρέπει να εξετάζονται ως στοιχεία ψηφιακής τεχνολογίας. Και σε αυτό το πεδίο, υπάρχουν τρίτοι κατασκευαστές με πολύ μεγαλύτερη εμπειρία. Τόσο η Google όσο και η Apple διέγνωσαν από νωρίς τις δυνατότητες που ανοίγονται εμπρός τους. Ακολούθως σχεδίασαν το απαραίτητο λογισμικό για να μπορούν να συνδέουν τις κινητές συσκευές που υποστηρίζουν με το αυτοκίνητο του χρήστη. Η σύνδεση αυτή απαιτεί κατά κανόνα κάποιο καλώδιο USB, στις μέρες μας όμως έχουν ξεκινήσει να υπάρχον και ασύρματες υλοποιήσεις.

Έτσι, ακόμα και τα πιο απλά infotainment μπορούν να αναβαθμιστούν σε δυνατότητες, χωρίς κόστος. Το σερβίρισμα χαρτών και συστημάτων πλοήγησης, με δεδομένα κίνησης πραγματικού χρόνου, η ακρόαση podcast και αρκετές ακόμα υπηρεσίες έρχονται απευθείας από ένα smartphone στην οθόνη του αυτοκινήτου, χωρίς ουσιαστική χρέωση για το χρήστη.

Εφαρμογές για κινητά: Η φυσική συνέχεια

Μία νέα και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εξέλιξη στο χώρο των infotainment έχει να κάνει επίσης με τις δυνατότητες διασύνδεσής τους με το κινητό τηλέφωνο του χρήστη. Και εδώ δεν μιλάμε για μία απλή ζεύξη, με στόχο αυτός να απαντά στο τηλέφωνο όταν οδηγεί. Μέσω secure σύνδεσης, ο οδηγός έχει πλέον τη δυνατότητα να αποκτά απομακρυσμένη πρόσβαση στο αυτοκίνητό του. Να ελέγχει εάν είναι κλειδωμένο και με τα παράθυρα κλειστά, να το βρίσκει στον χάρτη, ακόμα και να προθερμαίνει το εσωτερικό μέσω του κλιματισμού για να το βρει στην κατάλληλη θερμοκρασία.

Ειδικά δε στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα app που προσφέρουν οι κατασκευαστές έχουν ακόμα μεγαλύτερη αξία. Και αυτό διότι δίνουν τη δυνατότητα στον χρήστη να διαχειρίζεται την ίδια τη φόρτιση, να ελέγχει την αυτονομία του οχήματος, ακόμα και να βρίσκει τους διαθέσιμους σταθμούς φόρτισης στην περιοχή που κινείται. Σιγά σιγά, οι ίδιες εφαρμογές χρησιμοποιούνται επίσης ως κλειδί, καταργώντας την ανάγκη μεταφοράς των φυσικών κλειδιών. Σε ένα συνδεδεμένο μέλλον, η δύναμη που θα κατέχει κάποιος στο κινητό του τηλέφωνο θα βαίνει συνεχώς αυξανόμενη.