Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα ξεμείνει από κοβάλτιο; Ενώ όλοι οι κατασκευαστές εργάζονται σκληρά για να προωθήσουν τον νέο ηλεκτρικό πρόγραμμά τους, ευρωπαϊκή έκθεση προσπαθεί να μετρήσει τις επιπτώσεις της ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης στους πολύτιμους παγκόσμιους πόρους αυτού του στοιχείου.

Αν και σήμερα η ηλεκτροκίνηση αντιπροσωπεύει μόνο το 9% της παγκόσμιας ζήτησης κοβαλτίου, το μερίδιο των EV αναμένεται να αυξηθεί εκθετικά τα επόμενα χρόνια. Ανάλογα με τη χωρητικότητα της μπαταρίας τους, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα χρειάζονται κατά μέσο όρο από 5,5 kg κοβαλτίου για μια μπαταρία 40kWh έως 11 kg για μια με ενεργειακή πυκνότητα 90kWh.

Από τη στιγμή που προβλέπεται να κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο μέχρι το 2030 περίπου 130 εκατ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η Ευρώπη υπολογίζει την ανάγκη για κοβάλτιο στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας ανάμεσα στα 1,6 με 2,1 εκατ. τόνους. Εκτίμηση που ανεβάζει την ετήσια ανάγκη από 6.650 τόνους που ήταν το 2017 σε 300.000 έως 400.000 τόνους ετησίως μέχρι το 2030. Μόνο στην Ευρώπη, η αντίστοιχη ζήτηση θα φτάσει μεταξύ 40 και 120 χιλιάδες τόνους.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έκθεση, ο κίνδυνος έλλειψης θα αρχίσει να υφίσταται από το 2025. Εκείνη τη χρονιά, η παγκόσμια κατανάλωση θα μπορούσε να φτάσει τους 203.000 τόνους για μια προβλεπόμενη παραγωγή 196.000 τόνων. Μια αυξανόμενη ανισορροπία που προκαλεί φόβους για περαιτέρω άνοδο των τιμών τα επόμενα χρόνια. «Η τιμή του κοβαλτίου έχει τριπλασιαστεί ήδη μεταξύ 2016 και 2018. Μια νέα κλιμάκωση θα μπορούσε να επηρεάσει την τιμή των ηλεκτρικών οχημάτων», προειδοποιεί το έγγραφο.

Νέες δυνατότητες εξόρυξης
Σήμερα, η αγορά κοβαλτίου είναι κυρίως στα χέρια δύο χωρών. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου η Διεθνής Αμνηστία έχει ήδη σημάνει συναγερμό σχετικά με τη δυνητική εκμετάλλευση παιδιών για εξόρυξη, αντιπροσωπεύει μόνη της περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ η Κίνα παράγει κοντά στο ήμισυ του εξευγενισμένου κοβαλτίου. Ωστόσο, η σημερινή κατάσταση αναμένεται να αλλάξει κατά την επόμενη δεκαετία. «Τα τρέχοντα ερευνητικά έργα θα προσθέσουν νέους προμηθευτές και θα διαφοροποιήσουν την αγορά», αναφέρει η έκθεση.

Στην Ευρώπη εντοπίστηκαν 239 κοιτάσματα κοβαλτίου. Ορισμένες χώρες όπως η Φινλανδία και η Σουηδία εκμεταλλεύονται ήδη το μετάλλευμα. Σήμερα, η ετήσια παραγωγή κοβαλτίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι περίπου 2.300 τόνοι ετησίως. Παραγωγή ανεπαρκής για να καλύψει τη ζήτηση που είναι σήμερα εννέα φορές υψηλότερη.

Σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού τομέα ανακύκλωσης, η επιτάχυνση της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων κοβαλτίου στην Ευρώπη θα μπορούσε να καλύψει περίπου το 15% της ζήτησης για τη Γηραιά Ήπειρο έως το 2030, αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής. Ωστόσο, η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συντάκτες της έκθεσης ζητούν «εδραίωση εμπορικών συμφωνιών» με χώρες όπως η Αυστραλία ή ο Καναδάς. Η Αυστραλία, όπου τα κοιτάσματα κοβαλτίου είναι σημαντικά, θα πρέπει να καταστεί η μεγαλύτερη παραγωγός, αντιπροσωπεύοντας το 14% της παγκόσμιας παραγωγής μέχρι το 2030.

Νέες τεχνολογίες προς ανάπτυξη
Αν και το κοβάλτιο παραμένει σήμερα ένα βασικό συστατικό των μπαταριών, θα μπορούσαν αντ’ αυτού να χρησιμοποιηθούν και άλλες χημικές ουσίες. Κάτι συνεπάγεται και τη μείωση της περιεκτικότητάς τους σε κοβάλτιο και την επεξεργασία υποκατάστατων μετάλλων, όπως το νικέλιο, το οποίο υπάρχει άφθονο.

Μια υποκατάσταση που θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια ζήτηση κατά 30% έως το 2030, αλλά και πάλι δεν θα αρκεί για να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.