Για τους γονείς, η επιλογή παιδικού καθίσματος αυτοκινήτου είναι συχνά πονοκέφαλος. Υπάρχουν αμέτρητα μοντέλα από παιδικά καθίσματα στην αγορά και δεν είναι πάντα εύκολο να γνωρίζουμε πώς να τα κατατάξουμε.

Από το 2013 μάλιστα, τα πράγματα έγιναν χειρότερα, καθώς για δέκα και πλέον χρόνια δύο διαφορετικά πρότυπα συνυπήρχαν νόμιμα: Το ECE R44, η τέταρτη και τελευταία εξέλιξη του οποίου χρονολογείται από το 2006, και το ECE R129, που αποκαλείται επίσης «i-Size» και πρωτοεμφανίστηκε τον Ιούλιο του 2013.

Τα παιδικά καθίσματα σύμφωνα με το νέο, τελευταίο πρότυπο ECE R129 ταξινομούνται με βάση το ύψος και όχι το βάρος του παιδιού

Αυτό το τελευταίο είναι επομένως το πιο πρόσφατο και τα μοντέλα που είναι συμβατά με αυτό είναι τα μόνα που από την 1η Σεπτεμβρίου 2024 μπορούν να πωλούνται στην ΕΕ. Τι σημαίνει όμως αυτό για τους γονείς, πώς μπορείς να είσαι σίγουρος ότι το καθισματάκι που αγοράζεις πληροί αυτές τις απαιτήσεις, και τι γίνεται αν διαθέτεις ήδη κάθισμα με το προηγούμενο πρότυπο ECE R44;

Οι κύριες αλλαγές που επιφέρει το νέο πρότυπο ECE R129 έχουν να κάνουν προφανώς με την ασφάλεια και την de facto απάλειψη απάλειψη ορισμένων κακών πρακτικών μεταξύ πολλών γονέων. Η μια από τις από τα κύριες αλλαγές συνδέεται επίσης με το μέγεθος.

- Η ταξινόμηση των παιδικών καθισμάτων δεν βασίζεται πλέον στο βάρος του παιδιού αλλά βασίζεται αποκλειστικά στο ύψος του, όπως και στα ρούχα.
- Η υποχρέωση μεταφοράς παιδιών με την πλάτη στη φορά κίνησης αυξήθηκε από τους 12 στους 15 μήνες και για ύψος μέχρι 76 cm. Να σημειώσουμε ότι το παλιό πρότυπο R44 έθετε το όριο στα 9 kg, βάρος που μερικές φορές ζυγίζουν ήδη βρέφη της πρώτης βρεφικής ηλικίας (έξι μηνών).
- Γενικεύεται το σύστημα στερέωσης Isofix που είναι υποχρεωτικό για νέα αυτοκίνητα που πωλούνται στην Ευρώπη από τον Φεβρουάριο του 2011.
- Τα καθίσματα υποβάλλονται σε αυστηρότερες δοκιμές πρόσκρουσης, περιλαμβανομένης της χρήσης νέων ανδρείκελων τύπου Q αντί του παλαιότερου P. Ως εκ τούτου πρέπει να προσφέρουν καλύτερη προστασία για το κεφάλι, τον αυχένα και τη σπονδυλική στήλη, ιδιαίτερα σε περίπτωση πλευρικής σύγκρουσης.
- Βέλτιστη συμβατότητα με αυτοκίνητα εξοπλισμένα με καθίσματα «i-Size». Εκτός από την παρουσία στερέωσης Isofix, αυτό συνεπάγεται και επαρκές πλάτος. Ως εκ τούτου, τις περισσότερες φορές, αυτή η ετικέτα προορίζεται για τα πίσω πλαϊνά καθίσματα.

Σημειώστε ότι το πρότυπο R129 συχνά αποκαλείται λανθασμένα «i-Size». Αυτό το όνομα όμως υποδηλώνει μόνο τα καθίσματα γενικού τύπου Isofix και τα καθίσματα αυτοκινήτου που διαθέτουν τέτοιου είδους αγκύρωση για την τοποθέτησή τους.

Ο κανονισμός UN R129 όμως είναι πολύ ευρύτερος και επεκτείνεται επίσης σε ορισμένα καθίσματα που είναι προσδεμένα με τη ζώνη ασφαλείας, όπως τα ανυψωτικά booster.

Γιατί όμως η Ευρώπη επέβαλε αυτό το νέο πρότυπο από την 1η Σεπτεμβρίου; Όπως το πρότυπο GSR 2 (General Safety Regulation 2), το νέο πρότυπο που στοχεύει στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας απαιτώντας εξοπλισμό και τεχνολογίες αιχμής σε όλα τα νέα αυτοκίνητα από τις 7 Ιουλίου 2024, έτσι και ο κανονισμός R129 στοχεύει στη βελτίωση των στατιστικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την οδική ασφάλεια.

Βασίζεται στην παρατήρηση ότι πάρα πολλά παιδιά εξακολουθούν να τοποθετούνται ακατάλληλα από τους γονείς τους στο αυτοκίνητο και ότι τα τροχαία ατυχήματα παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των νέων και παιδιών.

Ως εκ τούτου, στοχεύει να αποφύγει το βρέφος να μετακινηθεί με το πρόσωπο στη φορά της κίνησης πολύ νωρίς, όταν ο τόνος μυός στο λαιμό του δεν είναι ακόμη αρκετά ανεπτυγμένος έτσι ώστε να αντιστέκεται στη δύναμη ώθησης μιας μετωπικής πρόσκρουσης.

Η γενίκευση της στήριξης Isofix δε, βοηθά στην αποφυγή εσφαλμένης τοποθέτησης και στη βελτίωση της σταθερότητας της στερέωσης.

Όσο για τη μετάβαση στην επιλογή με βάση το ύψος και όχι το βάρος, είναι μια ακόμη παράμετρος για να αποφευχθεί η μετακίνηση του νηπίου στη θέση με πρόσωπο στη φορά κίνησης πολύ νωρίς.

Πώς όμως αναγνωρίζεις ένα παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου που συμμορφώνεται με το πρότυπο R129;

Ακόμα κι αν η πώληση παιδικών καθισμάτων που πληρούν το παλιό πρότυπο R44 απαγορεύτηκε από την 1η Σεπτεμβρίου 2024, αναμφίβολα θα χρειαστεί λίγος χρόνος μέχρι να τα δούμε να εξαφανίζονται εντελώς.

Για να αναγνωρίσεις με σιγουριά ένα μοντέλο που συμμορφώνεται με τους κανονισμούς R129, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να διαθέτει πορτοκαλί ετικέτα -και το R44 διαθέτει πορτοκαλί ετικέτα. Που να αναφέρει σαφώς το πρότυπο που χρησιμοποιείται και ένα εύρος μεγέθους. 

Το γράμμα E υποδηλώνει ότι το προϊόν είναι εγκεκριμένο στην Ευρώπη και ο αριθμός που ακολουθεί αντιστοιχεί στη χώρα που ζήτησε έγκριση. H Γερμανία έχει το 1, η Γαλλία το 2, η Βρετανία το 11... Η Ελλάδα δεν έχει αιτηθεί ομολογκασιόν για παιδικό κάθισμα... Προφανώς...

O αριθμός κάτω από το E στον κύκλο είναι ο μοναδικός κωδικός έγκρισης.

Μια άλλη ετικέτα, με ένα παιδικό σχέδιο και το γράμμα «i» κάτω δεξιά, σου υποδεικνύει επίσης πότε το κάθισμα είναι τύπου i-Size. 

Τον ίδιο λογότυπο βρίσκουμε στα καθίσματα των αυτοκινήτων που είναι συμβατά με i-Size. 

Τέλος, για τα μοντέλα που πρέπει να τοποθετηθούν με όψη προς τα πίσω, υπάρχει συγκεκριμένη ετικέτα με την προσθήκη του εύρους 0-15 μηνών. 

Εάν τοποθετήσετε το κάθισμα με πλάτη στη φορά κίνησης εμπρός, θυμηθείτε επίσης ότι στη συνέχεια θα πρέπει να απενεργοποιήσετε τον αερόσακο συνοδηγού, καθώς αυτός ο εξοπλισμός ασφαλείας θα μπορούσε να πνίξει ή να συνθλίψει το βρέφος όταν φουσκώσει.

Αν έχεις ήδη κάθισμα αυτοκινήτου R44 πρέπει να το αχρηστέψεις; Όχι! Μην βιαστείς να το αλλάξεις, καθώς τίποτα δεν σε υποχρεώνει να το κάνεις. Προς το παρόν, δεν προβλέπεται οριστική απαγόρευση της χρήσης παλαιών μοντέλων, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.

Αν και οι παλιοί κανονισμοί ήταν λιγότερο αυστηροί, κατά τα άλλα δεν είναι επικίνδυνοι. Το πρότυπο R44 πληρούσε ήδη αρκετά αυστηρές απαιτήσεις ασφαλείας και ορισμένοι κατασκευαστές προχώρησαν επίσης πολύ περισσότερο από την απλή εφαρμογή των νομικών κειμένων.

Συγκριτικά τεστ που διοργανώνονται κάθε χρόνο από οργανισμούς όπως οι λέσχες χρηστών αυτοκινήτου ADAC στη Γερμανία και TCS στην Ελβετία (απ' όπου και το video στο άρθρο), μπορούν να σας βοηθήσουν να επιλέξετε το καλύτερο προϊόν για τα παιδιά σας.

Ωστόσο, η αγορά ενός μεταχειρισμένου καθίσματος αυτοκινήτου δεν συνιστάται, καθώς μπορεί να έχει ελαττώματα αόρατα με γυμνό μάτι και πιθανό να το καταστήσει αναποτελεσματικό σε περίπτωση ατυχήματος.