Η φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βάλει τέλος στις πωλήσεις αυτοκινήτων με εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2035 κλονίζεται.

Η πρωτοβουλία αυτή, βασική προτεραιότητα της προηγούμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αντιμετωπίζει πλέον σοβαρές αντιστάσεις λόγω πολέμου, οικονομικής στασιμότητας και ενός αυτοκινητικού κλάδου που παλεύει με ζημιές. Η πίεση των κατασκευαστών απέδωσε, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, να υποχωρεί στις απαιτήσεις τους για χαλάρωση των εφετινών στόχων εκπομπών και επίσπευση της αναθεώρησης της νομοθεσίας του 2035.

Η απαγόρευση των θερμικών κινητήρων το 2035 δεν καταργείται προς το παρόν, αλλά δέχεται πλήγματα που μπορεί να την αχρηστεύσουν

Η απόφαση αυτή έδωσε ώθηση στους κατασκευαστές και στους πολιτικούς τους υποστηρικτές, οι οποίοι ζητούν ακόμη περισσότερα. «Δώσε ένα δάχτυλο στη βιομηχανία και θα πάρει ολόκληρο το χέρι», δήλωσε η Julia Poliscanova, διευθύντρια του οργανισμού Transport & Environment, προειδοποιώντας ότι η Πράσινη Συμφωνία κινδυνεύει να διαλυθεί σταδιακά, αν οι νομοθέτες δεν αντισταθούν στις πιέσεις.

Πολιτική αντιπαράθεση
Αν και το μέτρο εγκρίθηκε το 2023 από όλα τα κράτη-μέλη –παρά την καθυστερημένη αντίδραση της Γερμανίας–, έχει μετατραπεί σε αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης. Εθνικές κυβερνήσεις, λόμπι και κατασκευαστές ζητούν πλέον αποδυνάμωση ή και ανατροπή του.

Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο, έχει δεσμευτεί να το ανατρέψει. Στη Γερμανία, η ανησυχία για την αυτοκινητοβιομηχανία ενίσχυσε τη νίκη του Χριστιανοδημοκράτη Friedrich Merz, ενώ το Βερολίνο πιέζει για εξαίρεση των e-fuels, παρά το υψηλό κόστος και τη χαμηλή διαθεσιμότητά τους. Αντίστοιχα, η Ιταλία απαιτεί προσαρμογή της νομοθεσίας υπέρ των βιοκαυσίμων, παρά τις ανησυχίες για την αποψίλωση των δασών και την απώλεια βιοποικιλότητας.

Ανατροπές και πανηγυρισμοί
Η απόφαση της Κομισιόν να χαλαρώσει τους φετινούς στόχους εκπομπών προκάλεσε ενθουσιασμό στους κόλπους της βιομηχανίας. Αντί να βασίζονται στις πωλήσεις του 2024, οι στόχοι θα υπολογίζονται πλέον σε μέσο όρο τριετίας, καθιστώντας τους πιο εύκολους στην επίτευξη.

Ο CEO της Renault, Luca De Meo, πανηγύρισε την εξέλιξη δηλώνοντας πως «ο εχθρός δεν είναι μια τεχνολογία, αλλά το CO₂», ενώ παράλληλα χαιρέτισε την προώθηση της «τεχνολογικής ουδετερότητας» στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ωστόσο, η Volvo, υπό την ιδιοκτησία της κινεζικής Geely, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της, υποστηρίζοντας ότι όσοι έχουν επενδύσει στην πράσινη μετάβαση αδικούνται από τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής.

Επιτάχυνση της αναθεώρησης του 2035
Η Κομισιόν συμφώνησε επίσης να επισπεύσει την προγραμματισμένη επανεξέταση της νομοθεσίας του 2035 από το 2026 στο 2024, ένα ακόμη σημαντικό αίτημα των κατασκευαστών που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την αποδυνάμωση του μέτρου.

«Έχουμε καταφέρει να εξαλείψουμε τις παγίδες των προστίμων και να φέρουμε την αναθεώρηση της ρύθμισης των εκπομπών CO₂ πιο κοντά», δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Βιομηχανίας, Adolfo Urso, προαναγγέλλοντας περαιτέρω πιέσεις για την ανατροπή της Πράσινης Συμφωνίας.

Οι Χριστιανοδημοκράτες στη Γερμανία χαρακτήρισαν την ανακοίνωση της Κομισιόν «άτολμη και ανεπαρκή». Ο εκπρόσωπος μεταφορών του κόμματος, Thomas Bareiß, δήλωσε πως «η μεγαλύτερη απειλή για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία δεν είναι πλέον οι Κινέζοι ανταγωνιστές, αλλά η πλημμυρίδα των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων», αμφισβητώντας την ανάγκη ύπαρξης στόχων εκπομπών.

Μάχη για το μέλλον της αυτοκίνησης
Οι επικριτές της νομοθεσίας του 2035 εκμεταλλεύονται τη «τεχνολογική ουδετερότητα» για να προωθήσουν υβριδικά και plug-in hybrid οχήματα και να υπονομεύσουν την πλήρη απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Η Hildegard Müller, επικεφαλής της γερμανικής ένωσης αυτοκινητοβιομηχανίας VDA, δήλωσε πως πρέπει να εξεταστεί η συνέχιση των plug-in hybrid και μετά το 2035.

Αντιθέτως, οι υποστηρικτές της απαγόρευσης προειδοποιούν πως η ΕΕ ανοίγει το «κουτί της Πανδώρας». Ο Πράσινος ευρωβουλευτής Michael Bloss τόνισε ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν θέλει απλώς μικρές αλλαγές, αλλά την πλήρη κατάργηση της απαγόρευσης. Ο Σοσιαλιστής ευρωβουλευτής François Kalfon εξέφρασε ανησυχία πως η αναθεώρηση μπορεί να μετατραπεί σε μηχανισμό για την ανατροπή της νομοθεσίας, αντί για μια διαδικασία βελτίωσης της.

Με τις πιέσεις να αυξάνονται από πολλές πλευρές, το μέλλον της απαγόρευσης κινητήρων εσωτερικής καύσης στην ΕΕ μοιάζει πιο αβέβαιο από ποτέ.

Πηγή: Politico