Απλό και ελαφρύ! Αυτό ήταν το μότο που συνόδευε όλες τις κατασκευές του Colin Chapman, είτε προορίζονταν για αγωνιστική είτε για «πολιτική» χρήση. Η λογική αυτή του ευφυούς μηχανικού είχε και την αχίλλειο πτέρνα της που ονομαζόταν αξιοπιστία.

Όσο ζούσε ο Chapman, τα αυτοκίνητα που παρήγαγε η Lotus ήταν αγωνιστικές μηχανές που ενίοτε φορούσαν και κοστούμι δρόμου. Ένα από αυτά ήταν και η Lotus Europa και θα μπορούσε να ήταν απλώς ένα Black & Decker.

Η Europa παρουσιάστηκε το 1966 χωρίς τυμπανοκρουσίες, αν και τα αρχικά πλάνα είχαν ήδη ξεκινήσει το 1963. Το αυτοκίνητο πατούσε σε σχέδια του Ron Hickman, διευθυντή της Lotus Engineering, σχεδιαστή της Lotus Elan, καθώς και εφευρέτη των εργαλείων Black and Decker!

Η δημιουργία του αυτοκινήτου ξεκίνησε ως μια πρόταση προς τη Ford, αναφορικά με το σχέδιο παραγωγής του Ford GT40. H διαφωνία μεταξύ του Chapman που ήθελε να ονομάζεται το νέο αυτοκίνητο Lotus και του Henry Ford II που επέμενε να ονομάζεται Ford, έστειλε τελικά τη συμφωνία στη Lola Cars και τον Chapman να επιλέγει τα σχέδια του Hickman. Το σχέδιο αφορούσε ένα αυτοκίνητο με αεροδυναμικό συντελεστή 0,29 και απετέλεσε τη βάση για την κατασκευή της Europa. Αρχική σκέψη ήταν το νέο αυτοκίνητο να διαδεχτεί τη Lotus 7.

Το αυτοκίνητο ήταν ένα δίθυρο, αυστηρά διθέσιο κουπέ GT, με τον κινητήρα στο κέντρο και έμεινε στην παραγωγή από το 1966 έως το 1975. Απευθυνόταν σε ένα πολύ ειδικό κοινό που ήταν διατεθειμένο να απαρνηθεί πολλές από τις βολές του, προκειμένου να οδηγεί στο δρόμο ένα κλειστό… καρτ. Ως βάση της κατασκευής ήταν το απολύτως μινιμαλιστικό ατσάλινο σασί σε σχήμα ραχοκοκαλιάς, το οποίο αρχικά είχε χρησιμοποιηθεί στην Lotus Elan. Αναλόγου κατασκευής και σχεδίασης ήταν και το αμάξωμα από φάιμπεργκλας, το οποίο -με εξαίρεση τις πόρτες και τα καπό- ήταν μια ενιαία κατασκευή!

Η ανεξάρτητη ανάρτηση και στους τέσσερις τροχούς ήταν τυπική του τρόπου σκέψης του Chapman και ήταν βασισμένη σε δικά του σχέδια, όπως αρχικά είχαν χρησιμοποιηθεί στα μονοθέσια της εταιρίας. Τροποποιήσεις είχαν δεχτεί και ο κεντρικός άξονας κίνησης στις στηρίξεις του, έτσι ώστε να μειωθούν οι κραδασμοί στο εσωτερικό του αυτοκινήτου. Παράλληλα είχαν ενισχυθεί τα εμπρός ψαλίδια, σε σχέση πάντα με τα αγωνιστικά μοντέλα. Όπως είπαμε ο μοναδικός αυτός μηχανικός δεν καταλάβαινε άλλο τι πλην αγώνες!

Όπως περιέγραφε και ο Τύπος της εποχής, η Lotus Europa ήταν ό,τι πλησιέστερο σε αυτοκίνητο Formula με άδεια για το δρόμο που μπορούσε κάποιος να οδηγήσει νόμιμα.

Αρχικά στη Γαλλία
Τα πρώτα αυτοκίνητα που μπήκαν σε παραγωγή ήταν γνωστά ως Lotus Type 46 ή S1 Europa και ήταν διαθέσιμα για τις ευρωπαϊκές αγορές στις 20 Δεκεμβρίου του 1966. Οι πρώτες παραδόσεις έγιναν στη Γαλλία τον Φεβρουάριο του 1967 και ήταν εφοδιασμένα με τον κινητήρα του Renault 16 GL. Το αλουμινένιο μοτέρ με τα 1.470 κυβικά και τους τέσσερις κυλίνδρους με διάταξη εν σειρά βελτιώθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Lotus και απέδιδε 82 ίππους από τους 67 PS που επέδιδε η στοκ έκδοση του κινητήρα. Το κιβώτιο ήταν 4τάχυτο. Η S1 ζύγισε μόνο 610 κιλά και το κράτημα στο δρόμο ήταν μοναδικό! Σε δοκιμές που έκανε το Autocar, πέτυχε τελική ταχύτητα 195 km/h και επιτάχυνση 0-100 σε 9,3 δεύτερα με λάστιχα δρόμου της εποχής.

Τα αυτοκίνητα είχαν μία εξαιρετικά απλή και ελαφριά κατασκευή με σταθερά τα πλαϊνά παράθυρα, μη ρυθμιζόμενα καθίσματα, όπου για τη ρύθμιση των πεντάλ χρειαζόντουσαν ειδικά εργαλεία. Επιπλέον δεν υπήρχαν χερούλια αλλά και καμία επένδυση στις πόρτες, το ταμπλό ήταν αλουμινένιο, ενώ δεν υπήρχε φυσικά και κανενός είδους ηχομόνωση στην καμπίνα.

Το κεντρικό τμήμα του ατσάλινου σασί ήταν ενσωματωμένο με το «πλαστικό» αμάξωμα, προσδίδοντας ακαμψία, αλλά κάνοντάς τις επισκευές εξαιρετικά πολύπλοκες. Μόνο 296 κομμάτια από αυτό τον τύπο παρήχθησαν και σήμερα είναι τα πιο σπάνια στην αγορά των κλασικών αυτοκινήτων.

Οι σειρές S1A και Β, περίπου 350 αυτοκίνητα, είχαν αφαιρούμενα πλαϊνά παράθυρα, ξύλινο ταμπλό και εσωτερικές επενδύσεις στις πόρτες, οι οποίες όμως μπορούσαν να αφαιρεθούν μαζί με τα παράθυρα όταν το αποφάσιζε ο ιδιοκτήτης τους. Από το σασί με αριθμό 0645 και ύστερα, το αμάξωμα από φάιμπεργκλας δεν ήταν πια κολλημένο στο σασί, αλλά βιδωμένο σε αυτό για να διευκολύνονται οι επισκευές που συχνά απαιτούντο αφού τα αυτοκίνητα είχαν έντονη αγωνιστική ζωή.

Πολεμική μηχανή
Οι αγώνες που διεξήγαγαν οι διάφορες βρετανικές λέσχες, περιβάλλονταν από μεγάλη αίγλη στη Γηραιά Αλβιώνα και η επιτυχία σε αυτούς δεν ήταν κάτι που περνούσε απαρατήρητο στη βρετανική κοινωνία του σπορ!

Η Europa, ως διάδοχος της Lotus 7, δεν ικανοποιούσε τις απαιτήσεις όπως είχε πρωτοεμφανιστεί και το μοτέρ της Renault δεν ήταν ανταγωνιστικό. Ο Chapman δεν μπορούσε να αποδεχτεί το γεγονός και αποφάσισε να μετατρέψει το αυτοκίνητο σε πολεμικό όχημα. Οπτικά, το νέο όχημα έμοιαζε με την αρχική S1, αλλά τόσο το σασί όσο και το αμάξωμα έγιναν λεπτότερα, οι θόλοι των φτερών μεγάλωσαν για να δεχτούν φαρδύτερα λάστιχα, ενώ ο κινητήρας αντικαταστάθηκε με μια μονάδα ίδια με αυτές που χρησιμοποιούσε η Lotus στα μονοθέσια της Formula Junior. Ήταν ο κινητήρας των 1.594 cc Lotus-Ford με δύο εκκεντροφόρους επικεφαλής, πειραγμένος από την Cosworth. To μοτέρ απέδιδε 165 ίππους και συνεργαζόταν με ένα 5άρι κιβώτιο FT 200 της Hewland, οποία ήταν υπεύθυνη και για τη βελτίωση των αναρτήσεων. Τροποποιήσεις είχαν γίνει και στο εμπρός τμήμα για να χωρέσουν τα φρένα της Girling. Το αυτοκίνητο αυτό όμως ήταν καθαρά αγωνιστικό, είχε τα χαρακτηριστικά Type 47, και καμία σχέση δεν είχε πια με το αρχικό μοντέλο παρά μόνο στην οπτική εικόνα.

To 1968 παρουσιάστηκε η εξέλιξη του αρχικού μοντέλου, η Europa S2. Είχε τον ίδιο κινητήρα με αυτόν της S1 και έδινε λίγο περισσότερη σημασία στην άνεση των επιβατών, αφού σκοπός της ήταν να προσελκύσει και ένα λιγότερο πολεμοχαρές κοινό. Είχε ηλεκτρικά παράθυρα, ρυθμιζόμενα καθίσματα ξύλινο λουστραρισμένο ταμπλό και χερούλια στις πόρτες.

Το 1971, μία ακόμα έκδοση, η Europa S3 (Type 74) ήταν διαθέσιμη για το κοινό με τον κινητήρα των 105 ίππων. Αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1972 παρουσιάστηκε η έκδοση S3 Special με μοτέρ Big Valve Twin Cam που φορούσε είτε 40άρια Weber, είτε όπως εδώ 40άρια Dell’Orto, και απέδιδε 121 PS/6.600 rpm. Συνδυαζόταν δε με το νέο 5άρι σασμάν της Renault και έγραφε 0-100 km/h σε 6,6”. Από το 1972, με την Europa S3 βελτιώθηκε και η ορατότητα προς τα πίσω με ανασχεδιασμό του αμαξώματος, προστέθηκε σπόιλερ εμπρός, έγινε πιο ευρύχωρη η καμπίνα και τοποθετήθηκαν ζάντες μαγνησίου.

Γενικότερα, το αυτοκίνητο είχε παρουσιαστεί σε διάφορες μορφές, αλλά ποτέ δεν έγινε δημοφιλές στην αγορά αφού οι πειραματισμοί του Chapman δεν είχαν αντίκτυπο στις αγορές πράγμα που ο ίδιος δεν είχε την ικανότητα να αντιληφθεί. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Colin Chapman, έμεινε στην ιστορία ως ιδιοφυής μηχανικός, αλλά καταστροφικός επιχειρηματίας.

Στο Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου, μπορείτε να θαυμάσετε μια Lotus S3 Black Europa Special του 1973 σε άριστη κατάσταση. To αυτοκίνητο είναι ένα από τα τελευταία δείγματα με πρώιμη βαφή JPS, φόρος τιμής στην κατάκτηση από τη Lotus των πρωταθλημάτων κατασκευαστών F1 του 1972 και 1973. Η έκδοση Black Europa Special ήταν «φορτωμένη» με τα δέρματα, τις μοκέτες, το λουστραρισμένο ταμπλό και τα ηλεκτρικά παράθυρα της S3, αλλά και βαμμένη μαύρο χρυσό, στα χρώματα της Lotus F1 John Player Special. Μόνο όμως 100 αυτοκίνητα είχαν ταμπελάκι αρίθμησης στο ταμπλό για να ξεχωρίζουν τα JPS από τις απλές Black Special.

Στο χρηματιστήριο των κλασικών αυτοκινήτων, μια Lotus Europa Twin Cam από τις τελευταίες του 1973, σε κατάσταση «Concours» στοιχίζει 34 χιλιάρικα. Παραδόξως τα πιο σπάνια πρώτα S1 πωλούνται με τον κινητήρα Renault πωλούνται ακόμα πιο φθηνά, κατεβαίνοντας και πιο κάτω από τα 25.000 ευρώ.

H Lotus Europa S3 Special ’74 με μια ματιά
Περίοδος παραγωγής 1971-1975
Παραγωγή 3.130 αυτοκίνητα (S3 Special)
Αμάξωμα Κουπέ, δύο πόρτες, δύο θέσεις
ΠΛΑΙΣΙΟ
Σασί Aτσάλινο
Αμάξωμα Φάιμπεργκλας
Ανάρτηση εμπρός Διπλά ψαλίδια, ρυθμιζόμενα αμορτισέρ και ελατήρια AVO, αντιστρεπτική ράβδος
Ανάρτηση πίσω Διπλά ψαλίδια, ρυθμιζόμενα αμορτισέρ και ελατήρια AVO
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Κωδική ονομασία Lotus-Ford Twin Cam
Τοποθέτηση/Κίνηση Εμπρός/στους πίσω τροχούς
Υλικό Αλουμινένιο μπλοκ και κεφαλή
Τύπος Ατμοσφαιρικός
Κύλινδροι Τέσσερις σε σειρά
Διάμετρος x διαδρομή 82,6 x 72,7 mm
Χωρητικότητα 1.558 cc
Σχέση συμπίεσης 9,5:1
Χρονισμός Δύο βαλβίδες στον κύλινδρο, δύο εκκεντροφόροι επικεφαλής
Τροφοδοσία Δύο διπλά καρμπιρατέρ Weber 40 DCOE 31 ή Dell'Orto 40 DHLA, ηλεκτρική αντλία
Ανάφλεξη Μηχανική με ένα μπουζί/κύλινδρο, πολλαπλασιαστής, ντιστριμπιτέρ
Λίπανση Κύκλωμα υπό πίεση, αντλία λαδιού
Ψύξη Υγρόψυκτο, κεντρόφυγη αντλία
Ηλεκτρικό σύστημα 12βολτο
Ισχύς 121 PS @ 6.600 rpm
Ροπή 15,6 kgm @ 4.500 rpm
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κιβώτιο Χειροκίνητο 5+1 με μοχλό στο δάπεδο
Συμπλέκτης Ξηρός μονόδισκος
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ- ΦΡΕΝΑ
Φρένα εμπρός Δισκόφρενα Girling 254 mm
Φρένα πίσω Ταμπούρα 203 mm
Κατανεμητής πίεσης Εμπρός, πίσω
Χειρόφρενο Μηχανικό, στους πίσω τροχούς
Τιμόνι Κρεμαγέρα
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ-ΒΑΡΗ
Διαστάσεις 4.00 x 1.638 x 1.079 mm
Μεταξόνιο  2.337 mm
Μετατρόχιο εμπρός/πίσω 1.359/1.346 mm
Ρεζερβουάρ 57 lt
Βάρος 730 kg
Ωφέλιμο φορτίο 210 kg
Ζάντες εμπρός/πίσω 5,5Jx13”
Λάστιχα εμπρός-πίσω 175/70 HR13-185/70 HR13
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
0-100 km/h 6,6”
0-160 km/h 16,5”
0-400 m 14,6” @ 151 km/h
0-1.000 m 27,0” @ 185 km/h
Τελική ταχύτητα 203 km/h
Κατανάλωση 11 lt/100 km
Αυτονομία 520 km
ΤΙΜΗ
Τιμή σήμερα €34.000 (condition 1)