Η εξέλιξη του κράνους [video]
Δείτε πώς εξελίχθηκε το αγωνιστικό κράνος μέσα σε έναν αιώνα, σε ένα πολύ γλαφυρό και κατατοπιστικό video
Τα μηχανοκίνητα σπορ είναι από τα πιο επικίνδυνα, οπότε καταλαβαίνετε πόσο σημαντικό είναι το κράνος για την ασφάλεια του οδηγού. Εδώ θα δούμε πώς εξελίχθηκε αυτό με την πάροδο του χρόνου.
Τα πρώτα χρόνια των αγώνων, εδώ κι έναν αιώνα, οι οδηγοί φορούσαν υφασμάτινες σκούφιες που πρόσφεραν ουσιαστική προστασία μόνο από τη σκόνη κι από τα έντομα. Όπως δείχνει το παρακάτω video της Donut Media, η προστασία βελτιώθηκε θεαματικά με την πάροδο των χρόνων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, το μαλακό ύφασμα αντικαταστάθηκε από δέρμα, αλλά αυτό βέβαια δεν ήταν αρκετό για να προστατεύσει τον οδηγό σε μια σύγκρουση. Έτσι ακολούθησαν τα σκληρά κελύφη, που άντεχαν πολύ καλύτερα στα χτυπήματα, ενώ τα γυαλιά πρόσθεσαν αργότερα την απαραίτητη προστασία των ματιών του οδηγού.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, η DuPont εξέλιξε ένα πυρίμαχο, μετά-αραμιδικό υλικό με την ονομασία Nomex που βγήκε στην αγορά το 1967 και αποτέλεσε τη βάση για τα πυρίμαχα κράνη. Δεδομένης της πιθανότητας ανάφλεξης μετά από ένα ατύχημα σε αγώνα, η πρόοδος αυτή ήταν κρίσιμης σημασίας για την ασφάλεια του οδηγού. Τη δεκαετία του ’70 έκαναν την εμφάνισή τους τα κλειστά, full-face κράνη και οι «φούστες» στο κάτω μέρος τους για την προστασία του λαιμού από σκόνες, χαλίκια και φωτιά.
Οι ζελατίνες εμφανίστηκαν στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’70, ενώ τα συστήματα συγκράτησης του κράνους (πρόδρομοι του σημερινού HANS) υιοθετήθηκαν στα μέσα των 80s για να μειωθεί η πιθανότητα τραυματισμού του αυχένα. Προς το τέλος της ίδιας δεκαετίας προστέθηκε το σύστημα ασύρματης επικοινωνίας ώστε να μπορεί ο οδηγός να μιλάει με τους ανθρώπους στα pits. Λίγο αργότερα τοποθετήθηκαν στο κράνος και βαλβίδες ώστε οι οδηγοί να ακούν τα σκασίματα του κινητήρα και να αποφεύγουν έτσι το turbo lag.
Η εξέλιξη τη δεκαετία του ’90 επικεντρώθηκε στην αεροδυναμική του κράνους ώστε να μειωθεί η αντίσταση στη ροή του αέρα, ενώ τη δεκαετία του 2000 υιοθετήθηκαν προηγμένα ελαφρά υλικά. Οι αφαιρούμενες “tear-off” ζελατίνες βελτίωσαν την ορατότητα, όμως τώρα πλέον οι πιλότοι της Formula 1 δεν επιτρέπεται να τις πετάνε στην πίστα.
Το σύστημα HANS (Head And Neck Support), φτιαγμένο από ανθρακόνημα, είναι σήμερα υποχρεωτικό σε πολλές κατηγορίες αγώνων. Οι αεραγωγοί είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό ενός σύγχρονου κράνους, τροφοδοτώντας το κεφάλι του οδηγού με ένα ρεύμα δροσερού αέρα.
Τα σημερινά κράνη της Formula 1 είναι φτιαγμένα από ένα συνδυασμό ανθρακονημάτων και Kevlar ώστε το βάρος να συγκρατείται στα 1,25 κιλά –λόγω των πολύ υψηλών επιταχύνσεων g– χωρίς συμβιβασμούς στην προστασία. Οι στρώσεις υλικών σε ένα αγωνιστικό κράνος της F1 φτάνουν τις 17, και η τελευταία, η ορατή, είναι καλυμμένη με αυτοκόλλητα των χορηγών που δίνουν τα λεφτά. Οι πιλότοι F1 πρέπει να επιλέξουν προσεκτικά τη σχεδίαση του κράνους τους, διότι η FIA επιτρέπει πλέον μία μόνο αλλαγή το χρόνο.