"To να είσαι δεύτερος, είσαι απλά ο πρώτος από τους χαμένους". Αυτή ήταν η αγωνιστική φιλοσοφία του Ayrton Senna, που σαν σήμερα, Πρωτομαγιά του 1994, έφυγε στη στροφή Tamburello στην πίστα της Imola. 

Σάββατο 30 Απριλίου 1994.
Ο δεύτερος γύρος των δοκιμαστικών έχει ξεκινήσει, οι μισοί πιλότοι ακόμη δεν έχουν βγει στην πίστα και οι άλλοι μισοί προσπαθούν να κάνουν έναν καλό χρόνο και να ενημερώσουν τους μηχανικούς τους για τις τελευταίες ρυθμίσεις ενόψει του αγώνα της Κυριακής.

Ξαφνικά όλοι παγώνουν.
Το ρολόι έδειχνε 13:18 όταν Simtek που οδηγούσε ο Αυστριακός Roland Ratzenberger χάνει την εμπρός αεροτομή, το μονοθέσιο αποστεθεροποιείται και με 300+ km/h χτυπά πάνω στον τοίχο.
Αργότερα μάθαμε ότι ο Αυστριακός σκοτώθηκε ακαριαία...

Στα πιτ, στο box της Williams ο Senna παρακολουθούσε τους χρόνους των αντιπάλων του και ετοιμάζόταν να μπεί και εκείνος στην πίστα όταν έγινε το δυστύχημα.
Ο Βραζιλιάνος πάγωσε, έπιασε το κεφάλι του και έμεινε άφωνος.
Την επόμενη στιγμή έφυγε τρέχοντας να βρει ένα αυτοκίνητο της οργάνωσης και να πάει από τον παράδρομο της πίστας στο σημείο του δυστυχήματος. Ήταν σαν να είχε καταλάβει αμέσως την τραγική κατάληξη.

Tα σωστικά συνεργεία είχαν φτάσει στο μεταξύ, οι διασώστες είχαν βγάλει τον Αυστριακό από την πίστα, κάποιοι του έκαναν μαλάξεις, την ώρα που οι διασώστες τον διασωλήνωναν. Ο Roland Ratzenberger μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της πίστας οπού έσπευσε και ο Senna μια και η κίνηση στον παράδρομο της πίστας δεν του επέτρεψε να φτάσει εγκαίρως στη μοιραία για τον Αυστριακό στροφή.

Για τον Roland Ratzenberger ήταν ήδη αργά και η είδηση είχε ήδη μαθευτεί...
Ο Senna έψαχνε το γιατρό Sid Watkins να μάθει από πρώτο χέρι. Οταν τον είδε δεν χρειάστηκε να μιλήσουν...
Απλά κοιτάχτηκαν και ο Βραζιλιάνος επιβεβαίωσε στα μάτια του γιατρού αυτό για το οποίο ήταν σίγουρος...
Οταν οι δύο άντρες βγήκαν έξω από το νοσοκομείο ο Senna ξέσπασε σε λυγμούς.

Πολύ πολύ αργότερα, αφού είχε περάσει και εκείνη η αποφράδα Πρωτομαγιά, ο Sid Watkins φέρεται να εκμυστηρεύτηκε σε κάποιους πως ο Senna έμοιαζε να συνειδητοποιούσε για πρώτη φορά το ενδεχόμενο του θανάτου...

Η επόμενη μέρα έμεινε για πάντα χαραγμένη με μαύρα γράμματα στην ιστορία της F1.
Τα σενάρια που ακούστηκαν και γράφτηκαν για το πως αντέδρασε ο Senna για τον αγώνα της επόμενης μέρας είναι πολλά.
Κάποιοι είπαν πως ο Βραζιλιάνος δεν ήθελε να τρέξει την Κυριακή.

Κάποιοι άλλοι πως πιέστηκε να το κάνει.
Η πραγματικότητα είναι ότι το σοκ για τον Ayrton ήταν κάτι πολύ περισσότερο από τεράστιο...
Την αλήθεια για το τι σκέφτηκε πραγματικά εκείνο το Σάββατο ο Senna δεν θα την μάθουμε ποτέ.
Ο καλύτερος όλων των εποχών έφυγε 24 ώρες και κάτι μετά τον Ratzenberger.

Ο Ayrton Senna ταξίδεψε Πρωτομαγιά του 1994 με αφετηρία την πίστα της Imola για το ταξίδι που όλοι θα κάνουμε…
Μόνο που αυτός τόκανε λίγο πιο νωρίς, λίγο πιο άδικα και πολύ πιο ένδοξα από όσο θα το κάνουμε εμείς μια μέρα.

Για τις ευθύνες και τις συνθήκες του δυστυχήματος γράφτηκαν πολλά. Έγιναν δίκες. Κατηγορήθηκαν πιλοτοι της F1 ότι ψευδομαρτύρησαν. Δεν είναι της παρούσης. Η ιστορία έχει γραφεί… 

Φεύγοντας o Ayrton Senna κατάφερε ένα πράγμα που λίγοι έχουν καταφέρει: Κάθε χρόνο που περνάει από εκείνη την Πρωτομαγιά να τον θυμούνται όλο και περισσότεροι, να τον τιμούν πλήθη, να τον μνημονεύουν εκατομμύρια, να υποκλίνονται σε αυτόν άπαντες. 

Με αυτή την έννοια, σε εκείνο το GP  στην Ιmola νικητής ήταν ο Senna και όχι ο Schumacher. 

Και οποία ειρωνία! Σήμερα, τόσα χρονια μετά το θάνατο του "Θεού" όπως (όχι αδίκως) τον αποκαλούσαν και τον αποκαλούν, ο Michael Schumacher δίνει τη δικη του μάχη για τη ζωή. Το ίδιο άδικη, το ίδιο πρόωρη, το ίδιο σοκαριστική… 

Οδηγική ιδιοφυία

Ο Senna ήταν για πολλούς μια οδηγική ιδιοφυία. Σε μια εποχή που ολοι οι υπόλοιποι οδηγοί της F1 είχαν και μπόλικες … εξωσχολικές ασχολίες, αυτός επέμενε στην άσκηση, στη μελέτη της πίστας, στην εμβάθυνση στις δυνατότητες του μονοθεσίου. Ήθελε να είναι πρώτος και δεν το έκρυβε. Οι ικανότητές του ειδικά στο βρεγμένο έμειναν στην ιστορία, όταν σε πολλές περιπτώσεις οδηγώντας με σλικ ελαστικά στη βροχή έγραφε καλύτερους χρόνους από άλλους με ελαστικά βροχής. 

Άνθρωποι που τον έζησαν από κοντά μιλούν για την ικανότητά του να πετυχαίνει την απόλυτη αυτοσυγκέντρωση. Ήταν σαν να έμπαινε σε έναν άλλο κόσμο κάθε φορά που έμπαινε στο μονοθέσιο, λένε.  

Τι να πρωτοθυμηθούμε;
Tο βρεγμένο Μονακό του 1984 με την Toleman όταν έριχνε 3”/γύρο στον Prost με τη McLaren πριν ο αλυτάρχης διακόψει τον αγώνα;

Την πρώτη του νίκη το 1985 στο Estoril όπου σε συνθήκες καταρρακτώδους βροχής τερμάτισε 1 λεπτό μπροστά από όλους τους άλλους; 
Τη νικη στην ίδια πίστα το 1989 με 52’’ διαφορά από τον Γάλλο, χωρίς να έχει 1η και 2η σχέση στο κιβώτιο;
Tην Ισπανία του 1991 όταν εν κινήσει “κούμπωσε” την όπισθεν στο μονοθέσιο για να γλυτώσει την καταστροφή;
Tη νίκη την ίδια χρονιά στη Βραζιλία σε βρεγμένη πίστα και με διαλυμένο κιβώτιο;

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ Ayrton Senna: Ο θρυλικός γύρος στο GP του Monaco το 1988 και το πρωτάθλημα από το Θεό [videos]

Θα μπορούσαμε να γράφουμε χιλιάδες λέξεις για τις επιτυχίες του Senna. Όμως ο Ayrton Senna δεν είναι μια απλή παράθεση γεγονότων. Είναι κάτι που ξεπερνά τα στατιστικά, τους αριθμούς και τους πίνακες. Είναι το πνεύμα της ταχύτητας!  

Η μεγάλη κόντρα με τον Prost

O Senna δεν ήταν άγιος. Κάθε άλλο. Η μεγάλη του εμμονή ήταν ο Alain Prost, το μεγαλύτερο όνομα στην F1 την εποχή που ο Βραζιλιάνος έμπαινε στο μαγικό κόσμο της F1. Ο Prost ήταν ο καλύτερος που έπρεπε να νικηθεί με κάθε τρόπο. Ακόμη και με ένα ατύχημα σαν αυτό στην Ιαπωνία το 1990, λίγα δευτερόλεπτα μετά την εκκίνηση. Η λογική του Senna σε αυτόν τον αγώνα ήταν “πρωτάθλημα πάση θυσία”. Βέβαια την προηγούμενη χρονιά ο Γάλλος είχε κάνει κάτι αντίστοιχο στην ίδια πίστα. Ούτε ο Γάλλος ήταν άγιος… 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ F1 Suzuka: Δείτε πώς το 1990 ο Senna πήρε τη ρεβάνς από τον Prost [video]

Οι δυό τους είχαν μια απίστευτη κόντρα. Ο Prost ήταν ο κακός δαίμονας του Senna, αλλά ταυτόχρονα ήταν αυτός που τον ωθούσε μέρα με τη μέρα να γίνεται καλύτερος. Γιατί ο Βραζιλιάνος ήθελε να τον κερδίσει. Οι μονομαχίες τους στην πίστα άφησαν εποχή, φτάνοντας σε πολλές περιπτώσεις να είναι άκρως επικίνδυνες και για τους δύο. Όμως κάνεις δεν σήκωνε το πόδι από το γκάζι. 

Το ίδιο ιστορικές έμειναν και οι εκτός πίστας δηλώσεις τους που άγγιζαν το όριο του ψυχολογικού πολέμου. Όλοι ήταν σίγουροι πως κάθε φορά που έδιναν τα χέρια ήταν μια τυπική διαδικασία για το θεαθήναι, την ώρα που μέσα τους έβραζαν.  Η McLaren -είναι κοινό μυστικό- ήταν χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα. To ίδιο και όλοι οι φίλοι της Formula1. 

Εθνικός ήρωας

Στη Βραζιλία λατρεύτηκε σαν εθνικός ήρωας και σαν τέτοιος τιμήθηκε και στην κηδεία του. Ο όρος "εθνικό πένθος" δεν μπορεί να αποδώσει το μέγεθος της οδύνης.
Ο Senna ήταν η ενσάρκωση ενός ονείρου για τους συμπατριώτες τους, που ξεπέρασε ακόμη και ατόν τον μύθο του ποδοσφαίρου για τη χώρα της σάμπα.

Αντί επιλόγου παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το τελευταίο βιβλίο «Senna: Το Πνεύμα της Ταχύτητας» του Βασίλη Τσακίρογλου, που αναφέρεται στον ανείπωτο θρήνο ενός ολόκληρου λαού και όχι μόνο, που καταδυκνείει και το μέγεθος της απώλειας: 

«Όσοι βρέθηκαν στην κηδεία, ιδιαίτερα όσοι έρχονταν από μακριά και δεν είχαν σχέση με τη Βραζιλία, ένιωσαν τις κολοσσιαίες διαστάσεις της απώλειας, βλέποντας γύρω τους εκατομμύρια ανθρώπους να σπαράζουν. Η διήγηση του Gerhard Berger είναι χαρακτηριστική: 'Για εμένα, ήταν σαν να είχε οργανώσει ο ίδιος ο Ayrton την κηδεία του! Το όλο πράγμα ήταν σε μια κλίμακα μεγαλύτερη από ό,τι μπορείς να φανταστείς - 1,5 εκατομμύριο κόσμος στους δρόμους, εκατοντάδες στρατιώτες παντού, πολεμική αεροπορία από πάνω μας, ελικόπτερα. Ήταν σαν να κηδευόταν κάποιος Αμερικανός πρόεδρος. Για μια στιγμή σκέφτηκα: “εκείνος είναι εκεί πάνω, παρατηρεί τα πάντα και θα εκνευριστεί εάν κάποιος κάνει λάθος στην κίνησή του τη λάθος στιγμή”'.

Η αγάπη για τον Senna ήταν υπέρ-ταξική, άνευ όρων, καθολική. Η ζωή και η καριέρα του ήταν η τιμή, η υπερηφάνεια και η ενθάρρυνση, το παράδειγμα και το κουράγιο για τη Βραζιλία. Ο θάνατός του, αντίστοιχα, αφαίρεσε από κάποιους Βραζιλιάνους το νόημα της ζωής. Καθώς συμπληρώνονταν 24 ώρες από τη στιγμή που το αεροπλάνο με τη σορό του Senna προσγειωνόταν στη Βραζιλία, μια 16χρονη θα έβαζε ένα πιστόλι στον κρόταφό της: 'Αυτοκτονώ γιατί δεν θέλω να υποφέρω άλλο. Πηγαίνω να συναντήσω τον Ayrton' ήταν οι λίγες λέξεις που έγραψε η Zuleika da Costa Rosa στο τελευταίο σημείωμα προς τους γονείς και τον φίλο της. 

Το να πει κανείς ότι ο θάνατος του Senna βύθισε τη Βραζιλία στην οδύνη είναι μια έκφραση υπερβολικά μετριοπαθής. Η χώρα παρέλυσε - και επισήμως μάλιστα, καθώς ο πρόεδρος Itamar Franco κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος και διέταξε διακοπή λειτουργίας όλων των δημόσιων υπηρεσιών. Δεν είναι εύκολο να συλλάβει κανείς τι σημαίνει π.χ. οι σημαίες να είναι μεσίστιες, τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά επειδή σκοτώθηκε ένας οδηγός αγώνων ταχύτητας, να του απονέμεται ο Μεγαλόσταυρος της Τάξης, η ύψιστη τιμητική διάκριση από τον πρόεδρο της χώρας, ή να αναβάλλεται ακόμη και η κυκλοφορία του νέου εθνικού νομίσματος. Ο αντίκτυπος που είχε ο θάνατος ενός ανθρώπου σε ένα ολόκληρο έθνος, όπως αυτός του Senna για τη Βραζιλία, μόνο με τον χαμό της Evita Peron και τον θρήνο της Αργεντινής θα μπορούσε να συγκριθεί. Παρόμοιο καθολικό πένθος η Βραζιλία είχε ζήσει το 1985, όταν είχε πεθάνει ο Tancredo Neves, ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας ύστερα από δεκαετίες δικτατορίας, και παλαιότερα, το 1954, όταν είχε αυτοκτονήσει ο πρόεδρος Cetulio Vargas. Όμως η περίπτωση Senna από την άποψη της έντασης του θρήνου δεν είχε κανένα προηγούμενο».

Ας θυμηθούμε τον Ayrton μέσα από το video-αφιέρωμα που είχε ετοιμάσει γι' αυτόν ο Antti Kalhola