Το ότι η δημοσιογραφία και ο δημόσιος λόγος γενικά στην Ελλάδα είναι μια άκρως προβληματική περίπτωση, το έχουμε εμπεδώσει, νομίζω, όλοι όσοι (πολλοί; λίγοι;) επιμένουμε να διατηρούμε μια, ελάχιστα έστω, ψύχραιμη ματιά. Βέβαια δεν παύει να μου προξενεί κατάπληξη η ευκολία της δημοσιοποίησης και της επανακυκλοφορίας οποιασδήποτε μπούρδας μπορεί κάποιος να συναντήσει στο Διαδίκτυο, μόνο και μόνο επειδή τον «συμφέρει» ιδεολογικά, ικανοποιεί τα πιο ταπεινά ένστικτα, τον βολεύει να αμυνθεί πίσω από την κοσμοθεωρία του.

Και έτσι καθημερινά πέφτω πάνω σε ανυπόστατες και κακόβουλες φήμες που παρουσιάζονται ως ειδήσεις, και από κάτω αριστερά, δεξιά και ακροδεξιά τρολάκια να γράφουν ό,τι ανοησία τους κατέβει στο κεφάλι. Ανοησία στην καλύτερη περίπτωση, διότι στη χειρότερη, είναι απλώς κάποιες εμετικές αναρτήσεις, σχόλια που με αφήνουν κατάπληκτο από το μίσος, την εμπάθεια, την αμορφωσιά, την έλλειψη ευγένειας και κουλτούρας. Σχόλια που ουδείς θα τολμούσε να τα κάνει καταπρόσωπο ή με πραγματικό όνομα. Η ανωνυμία στην υπηρεσία της ισοπέδωσης, η ισοπέδωση στην υπηρεσία της απαξίωσης, η απαξίωση στην υπηρεσία του ολοκληρωτισμού. Αλυσίδα πάει το πράγμα.

Το προσφυγικό ζήτημα ήταν για κάμποσο καιρό η «τέλεια καταιγίδα». Αναδεικνύει, αν μη τι άλλο, την παθογένεια μιας κοινωνίας, η οποία ουδέποτε ήταν πραγματικά ανεκτική και δημοκρατική ούτως ή άλλως, και ήρθε κι απόγινε, που λεν και στο χωριό μου, με την Κρίση. Αν και επιμένω ότι η Κρίση δημιουργήθηκε κυρίως επειδή η ελληνική κοινωνία δεν υπήρξε ποτέ κοινωνία των πολιτών, αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Ακριβώς λοιπόν επειδή είμαστε ως επί το πλείστον μια ξενοφοβική κοινωνία, το προσφυγικό ανέδειξε όλη την ανισότητα συναισθημάτων, αντιλήψεων και ικανοτήτων μας.

Το φιλότιμο ορισμένων να υποκαθιστά την κρατική ανεπάρκεια, η υποκρισία να ανταγωνίζεται την ανιδιοτέλεια, τα μέσα ενημέρωσης να προβάλλουν το θέμα με προφανή, τις περισσότερες φορές, πολιτική ιδιοτέλεια ένθεν κακείθεν, η πλειονότητα να κοιτά με (ελαφρώς ενοχλημένη) απάθεια και κάποιοι να ψαρεύουν ιδεολογικά, απευθυνόμενοι στα πιο ποταπά ένστικτα, στη βαθειά αμάθεια και έλλειψη παιδείας, στο γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα συντηρητική, με γυρισμένη την πλάτη στον Κόσμο, με συλλογικές κρίσεις μεγαλείου και βαρύ εθισμό στον λαϊκισμό.

Οι πρόσφυγες, αυτοί οι Άνθρωποι που έχασαν τα πάντα, έγιναν για μερικούς μήνες η προβολή της δικής μας εσωτερικής σχιζοφρένειας και μετά, όπως κάνει κάθε διπολικός που σέβεται τον εαυτό του, τους ξεχάσαμε, μέχρι να τους ξαναθυμηθούμε στην πρώτη στραβή ή όταν αποτελέσουν την αφορμή για εθνική «υπερηφάνεια», όπως έγινε στην περίπτωση της επίσκεψης του Πάπα. Τότε που η αναμφισβήτητη ντροπή της Ειδομένης μετατράπηκε σε έπαινο για την ανεκτικότητά μας. Τότε που, ακόμα και αυτοί που πέταξαν γουρουνοκεφαλές στα στρατόπεδα, μπήκαν (στο μυαλό τους) στο ίδιο κάδρο με αυτούς που δίνουν καθημερινά το είναι τους για να κάνουν τη ζωή αυτών των ανθρώπων λίγο πιο ανεκτή.

Στο μεταξύ η ζωή συνεχίζεται χωρίς τους πρόσφυγες και μαζί με αυτούς. Και αυτοί συνεχίζουν να είναι Πρόσφυγες, και εμείς συνεχίζουμε να είμαστε αυτοί που είμαστε.