Για να επικαιροποιήσω ένα απόφθεγμα του Όσκαρ Γουάιλντ: παλιότερα χρησιμοποιούσαν τα βασανιστήρια. Σήμερα χρησιμοποιούν το internet. Ή αλλιώς κουτσοί στραβοί στα μαρμαρένια αλώνια της δήθεν ενημέρωσης.

Αλλά ας τα πάρω από την αρχή για να εξηγηθώ σε εαυτόν και αλλήλους. Χρησιμοποιώ το facebook. Με βοηθά στη δουλειά μου, στην επικοινωνία με οικογένεια, φίλους, αναγνώστες, ενίοτε και με τη... γυναίκα μου. Ξέρω ότι κάποιους τους βοηθά στην επικοινωνία και με τις γυναίκες των άλλων, ωστόσο δεν είναι αυτό το θέμα μου... Το βασικό πρόβλημα που συναντώ σχεδόν καθημερινά είναι οι «κοινοποιήσεις». Κάποιες από αυτές είναι χαριτωμένες, κάποιες ανάξιες ανάγνωσης για περισσότερα από μερικά νανοδευτερόλεπτα. Κάποιες εκφράζουν ακραίες απόψεις, αλλά ούτε και με αυτές έχω –ιδιαίτερο– πρόβλημα. Άλλωστε η facebookοφιλία με ανθρώπους που ουσιαστικά δεν γνωρίζεις είναι ένα χαρτί που μπορείς δίχως τύψεις να του βάλεις φωτιά με το πάτημα μιας εντολής του τύπου: «σβήστον τον π...». Το πρόβλημα πάνω στο οποίο σκοντάφτω πολύ συχνά, όχι μόνο σε τέτοιου είδους μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και σε διάφορα blogs ή sites στα οποία σεργιανάω από επαγγελματική διαστροφή ή προσπάθεια για ενημέρωση, είναι η λάσπη στον ανεμιστήρα. Στη δική μας περίπτωση, στον ανεμιστήρα των δεκάδων χιλιάδων σταθερών ή μετακινούμενων υπολογιστών.

Για την οικονομία της συζήτησης, να θεωρήσω ότι πάντα θα υπάρχει μια κακόβουλη πηγή, ή ακόμα πιο πολλές φορές πάντα θα υπάρχει ο ηλίθιος της διαδικτυακής γειτονιάς. Το θέμα ωστόσο αφορά όλους τους υπόλοιπους που προθυμοποιούνται να κοινοποιήσουν την κάθε ασυναρτησία, την κάθε θεωρία συνομωσίας. Προθυμοποιούνται να της δώσουν υπόσταση, φλέβες, μύες, τσιτωμένο δέρμα, αγριωπή έκφραση, τερατώδη μπράτσα που κρατούν ένα ρόπαλο, και μυαλό... κουκούτσι. Κι όμως, μια απλή ερώτηση πριν αρχίσουν τα δάχτυλα να κοινοποιούν και να εξεγείρονται με ιερή μανία, θα ήταν αρκετή για να τα καλμάρει: «Ποιος το γράφει;». Τόσο απλό. Ποια είναι η πηγή, πόσο αξιόπιστη είναι; Γιατί το αναφέρει; Ποια είναι τα κίνητρα; Έπεσα τυχαία πάνω σε μια τέτοια κοινοποίηση τις προάλλες: «ΤΕΛΟΣ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗΣ απ’ το ΕΣΡ: Απαγόρευσε τα τηλε-ρεπορτάζ για φτωχούς! Μια απίστευτη απόφαση, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η... μετάδοση εικόνων από την τηλεόραση ανθρώπων που βρίσκονται σε κατάσταση εξαθλίωσης και φτώχειας λόγω των Μνημονίων, εξέδωσε το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης!»

Μου έκανε εντύπωση, αλλά καθώς η μέρα έτρεχε (σε αυτό άλλωστε βασίζονται…) δεν έδωσα σημασία. Έριξα και μια ματιά στα σχόλια. Τα συνηθισμένα «χούντα», «κρατική τρομοκρατία» και άλλα τέτοια. Έτυχε ωστόσο, λίγες μέρες μετά, ένα άρθρο της Χριστίνας Ταχιάου στο Protagon να μου ξαναθυμίσει την εν λόγω είδηση. Το έψαξε λοιπόν, ως όφειλε όχι μόνο ως δημοσιογράφος, αλλά και ως πολίτης, και ανακάλυψε την πραγματική σύσταση και όχι απόφαση του ΕΣΡ: «Επειδή η εικόνα είναι στοιχείο της προσωπικότητας του ανθρώπου και προστατεύεται από το Σύνταγμα κι επειδή ο καθένας έχει εξουσία στον αυτοπροσδιορισμό του και ο ίδιος επιλέγει πόσα στοιχεία της προσωπικότητάς του θα αποκαλύψει σε τρίτους, θα πρέπει να συναινέσει στην προβολή της εικόνας του ως ευρισκόμενου σε ένδεια ή κοινωνική εξαθλίωση». Κατ’ αρχήν, συγχαρητήρια στην κυρία Ταχιάου που την ανέσυρε. Κατά δεύτερον, υπάρχει κάποιος που να διαφωνεί με την παραπάνω σύσταση;

Το internet είναι όπλο. Ειλικρινά δεν μπορώ να θυμηθώ πώς ζούσαμε πριν από αυτό. Η βοήθειά του είναι ανυπολόγιστη. Το ίδιο όμως και η ζημιά που μπορεί να κάνει, ειδικά σε μια κοινωνία όπως η ελληνική, η οποία ζει ένα πρωτόγνωρο δράμα, έχει υποστεί νευρική κρίση και δυστυχώς ολισθαίνει επικίνδυνα προς τη βία. Και η λεκτική βία είναι απλώς ο κονφερασιέ της πραγματικής: «Κυρίες και κύριοι, σε λίγο θα βγει ο Ράμπο και θα σας μαυρίσει». Κι εμείς μεταφέρουμε σαν ηχώ, μέσα από το πρώτο πληκτρολόγιο που θα βρούμε μπροστά μας, τα λόγια του. Και όταν ο Ράμπο βγει και δεν αφήσει κολυμπηθρόξυλο, θα μουτζοκλαίει λέγοντας «Αυτοί έχυσαν το πρώτο αίμα. Όχι εγώ... Αυτοί έχυσαν το πρώτο αίμα...»