Η συζήτηση που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Γαλλία σχετικά με την πρόθεση του γαλλικού κράτους να αναθέσει τη διενέργεια ελέγχων ταχύτητας μέσω ραντάρ σε ιδιωτικές εταιρείες μπορεί να μην είναι και τόσο οικεία.

Αλλά εκεί ακριβώς είναι τελικά το πρόβλημα. Ό,τι δεν είναι οικείο δεν αξιολογείται ως σημαντικό και στο μεταξύ όλος και περισσότερος δημόσιος χώρος εκχωρείται στην «ιδιωτική πρωτοβουλία».

Θα πει κάποιος, «ε, και λοιπόν; Είναι κακή η ιδιωτική πρωτοβουλία;» Δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, θα απαντήσω. Δεν είναι απαραιτήτως αναγκαία, ούτε φυσικά πρέπει να δαιμονοποιείται. Υπάρχει όμως μια διελκυστίνδα μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού «χώρου», η οποία τις τελευταίες δεκαετίες ολοένα και γέρνει προς τη μεριά του δεύτερου. Ακόμα και σε απρόσμενους τομείς, ακόμα και σε κράτη με ισχυρή «δημόσια» παράδοση, όπως η Γαλλία. Διότι πραγματικά δεν αντιλαμβάνομαι ποιον σκοπό θα εξυπηρετήσει η κίνηση να ανατεθεί σε ιδιώτες ένα μέρος της αστυνόμευσης. Προφανώς το επιχείρημα είναι πως έτσι θα απελευθερωθούν οι αστυνομικοί σε πιο ζωτικής σημασίας αστυνομικά καθήκοντα. Αλλά γιατί άραγε ο έλεγχος για την τήρηση του ορίου ταχύτητας δεν είναι ζωτικής σημασίας; Τη στιγμή μάλιστα που η υπερβολική ταχύτητα θεωρείται ένας από τους βασικότερους παράγοντες των τροχαίων δυστυχημάτων παγκοσμίως;

Η γαλλική πολιτεία λοιπόν σκέφτεται λοιπόν να αναθέσει σε ιδιωτικές εταιρείες τη φροντίδα της οδήγησης των μυστικών «ΙΧ» που φέρουν κινητά ραντάρ. Το ερώτημα που έρχεται αμέσως στο μυαλό είναι προφανώς «και ποιος θα ελέγχει τους ελεγκτές;». Σε κράτη όπως η Γαλλία ή η Γερμανία έχει εμπεδωθεί εδώ και δεκαετίες η πεποίθηση ότι οι αστυνομικοί που διενεργούν ελέγχους δεν «τα πιάνουν» για να κάνουν τα στραβά μάτια σε μια παράβαση. Και τώρα που το σκέφτομαι το ίδιο και στην Ελλάδα. Για διάφορους λόγους. Διότι έχει καθιερωθεί ένα ισχυρό σύστημα ελέγχου, διότι υπάρχει ο άμεσος φόβος της απόταξης αλλά κι επειδή -όσο κι αν ακούγεται εν πρώτοις παράδοξο- έχει καλλιεργηθεί ένα αίσθημα τιμής και υπηρεσίας προς το κοινωνικό σύνολο που λειτουργεί αποτρεπτικά.

Τον ανεκπαίδευτο ιδιωτικό υπάλληλο με την ξαφνική παραχώρηση εξουσίας ποιος κώδικας δεοντολογίας ή τιμής θα τον «καταλαγιάζει»; Και επιπλέον σκεφτείτε και τούτο: Ο εποχούμενος ιδιωτικός υπάλληλος διαπιστώνει μια σχεδόν εγκληματική παράβαση η οποία επιφέρει αυτόφωρο. Ποιος θα το διενεργεί; Αν εκχωρηθούν τέτοιου είδους εξουσίες, σημαίνει παραχώρηση του δικαιώματος του «μονοπωλίου της βίας» από το Κράτος, το οποίο αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της ύπαρξής του Κράτους Έθνους. Πρόκειται για την ειδοποιό διαφορά της κεντρικής διαχείρισης της «βίας», με την έννοια του δικαιώματος της σύλληψης, της κράτησης και της τελικής απονομής δικαιοσύνης σε σχέση με το φεουδαλικό σύστημα του Μεσαίωνα.

Το να υποστηρίζουμε ότι το Κράτος πρέπει να περιορίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο, εξαιτίας της (ελληνικής, ας πούμε) κακής εμπειρίας λειτουργίας του είναι ουσιαστικά μια συναίνεση στη μείωση του δημόσιου χώρου. Τον οποίο (αν η κοινωνία λειτουργεί στοιχειωδώς δημοκρατικά) θεωρητικά ελέγχουμε ως πολίτες. Και τελικά πώς ορίζεται η σημαντικότητα του αστυνομικού έργου, του οποιουδήποτε δημόσιου λειτουργήματος εδώ που τα λέμε; Προσέξτε δεν υποστηρίζω ότι το Δημόσιο θα πρέπει να είναι βιομήχανος και καταστηματάρχης και εργολάβος οικοδομών ή κηδειών. Κάθε άλλο! Ωστόσο, νομίζω ότι κάπου πρέπει να υπάρχει μια αυστηρά οριοθετημένη γραμμή πίσω από την οποία ουδείς κρατικός λειτουργός ή κυβέρνηση θα διανοείται να οπισθοχωρεί.

Και το λέω αφού έχω (έχουμε) δει τα τελευταία επτά χρόνια μια τέτοια διαρκή οπισθοχώρηση, στο όριο της άτακτης φυγής. Είναι και θέμα ηθικού υπόβαθρου. Για την αστυνομία θεωρητικά (και σε μεγάλο βαθμό και πρακτικά) ο έλεγχος της ταχύτητας ή της παραβίασης του κόκκινου ή για ζώνη είναι θέμα ουσίας. Είναι δηλαδή θέμα ελέγχου και περιορισμού της εγκληματικότητας. Για την ιδιωτική εταιρεία θα είναι ξεκάθαρα θέμα κέρδους. Η ασφάλεια λοιπόν, όπως το νερό, όπως η πρόσβαση στην παραλία, όπως οι πλουτοπαραγωγικές πηγές θα πρέπει να φυλάσσονται από όλους ως κόρη οφθαλμού. Κι αν δεν λειτουργούν σωστά οι δημόσιες υπηρεσίες που τα διαχειρίζονται ας μην μπαίνουμε στην παγίδα «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι». Δεν θα αποβεί προς όφελός μας.