Δεν μιλώ για εξαρτήσεις, όπως το τσιγάρο, αλλά για πιο απλά πράγματα. Όπως το λογισμικό του υπολογιστή και του κινητού, η εργονομία του αυτοκινήτου, η θέση μας στο τραπέζι ή στον καναπέ και άλλα…

Όπως ας πούμε μια πρωινή ενημερωτική εκπομπή (όλες τα ίδια θέματα παίζουν, ακριβώς), μια συγκεκριμένη μάρκα ρούχων, μια εφημερίδα, ένα καφέ ή ένα εστιατόριο που κάνουμε στέκι χωρίς απαραίτητα να έχει τον καλύτερο καφέ ή το καλύτερο φαγητό από οποιοδήποτε άλλο.

Το μάρκετινγκ, και κατά συνέπεια ο σχεδιασμός και η παραγωγή καταναλωτικών και βιομηχανικών προϊόντων, βασίζεται πάρα πολύ σε αυτήν ακριβώς την ανθρώπινη αδυναμία, έτσι ώστε οι εταιρείες να χτίσουν αυτό που στη γλώσσα τους λένε brand loyalty. Πιστούς πελάτες δηλαδή, που έχουν συνηθίσει να χειρίζονται ή να καταναλώνουν τα προϊόντα τους, οπότε συνηθίζουν να αντικαθιστούν το παλιό με νέο του ίδιου κατασκευαστή.

Το πρόβλημα είμαστε εμείς, οι πελάτες. Σπανίως διαθέτουμε επαρκή αυτογνωσία σε βαθμό που να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε απλώς «κολλημένοι». Θέλουμε την ανανέωση, ενώ ουσιαστικά εμείς οι ίδιοι φρενάρουμε την εξέλιξη, αφού δεν είμαστε διατεθειμένοι να ξεβολευτούμε από τις συνήθειές μας και να δοκιμάσουμε πραγματικά καινούργια πράγματα.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα πολύ έντονα. Και ως ένα βαθμό το συντηρούν, φοβούμενες τη ρήξη με το παραδοσιακό κοινό τους. Η εξωτερική εμφάνιση, ο εσωτερικός σχεδιασμός και η αίσθηση των βασικών χειριστηρίων είναι χαρακτηριστικά κάθε μάρκας που προσπαθούν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν αναλλοίωτα. Ενώ από την άλλη επιδιώκουν την αισθητική ανανέωση, την τεχνολογική εξέλιξη, αλλά και το κάτι παραπάνω ή διαφορετικό σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Κάπως έτσι δημιουργούνται και συντηρούνται στερεότυπες αντιλήψεις για αυτοκίνητα ή κατασκευαστές στο σύνολο τους. Για τα περισσότερα νέα μοντέλα μπορώ να εκφέρω άποψη πολύ πριν τα οδηγήσω. Δεν είναι κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα που έχω, ούτε μαντική ικανότητα. Το ίδιο μπορεί να κάνει όποιος έχει σημαντικές εμπειρίες από πολλά διαφορετικά αυτοκίνητα.

Στα χρόνια που είμαι σε αυτή τη δουλειά, τόσο εγώ όσο και πολλοί συνάδελφοι έχουμε ξοδέψει πολύ μελάνι για το νεκρό τιμόνι των Mercedes και Opel που τα εργοστάσια δεν έκαναν και πολλά για να βελτιώσουν, για τη βαρετή οδική συμπεριφορά των Toyota, για τα άβολα χειριστήρια του Tiptronic που η Porsche δεν κατήργησε ούτε καν όταν παρουσίασε το PDK και για διάφορα άλλα.

Για τίποτα από αυτά δεν είχαμε άδικο. Όμως πάντα ξεχνάμε ένα πολύ βασικό πράγμα. Ότι στις περισσότερες τέτοιες περιπτώσεις, δεν πρόκειται για ανικανότητα των μηχανικών ή αδυναμία των εργοστασίων. Αλλά για επιλογή. Ώστε να ικανοποιήσουν το γούστο πρώτα από όλα των πιστών πελατών τους. Οι κατασκευαστές, ειδικά τα μεγαθήρια όπως η Toyota ή η Mercedes που έχουν ακούσει πολλά, έχουν την τεχνογνωσία και τους πόρους να φτιάξουν το τέλειο και να μας κλείσουν τα στόματα μια για πάντα. Αρκεί να τολμήσουν, όπως αποδεικνύει η GT86 και η A45 AMG που οδήγησα πρόσφατα και σε καμία περίπτωση δεν φανταζόμουν ότι θα την έβαζα δίπλα στα καλύτερα Evo.

Ακόμη πιο ασυνήθιστο από μια Mercedes με πολύ καλό τιμόνι που ενθουσιάζει όσο τα καλύτερα «παραδοσιακά» rally replicas είναι να βάζεις μια BMW στην… πρίζα. Φυσικά, ήμουν από τους πρώτους που αντέδρασαν με απαξιωτική σχεδόν γκρίνια για την περιορισμένη αυτονομία της i3, που μάλιστα εξαρτάται πολύ από τον τρόπο οδήγησης. Βρε αδερφέ, μπορεί να μην κάνω συνήθως πάνω από 80 km την ημέρα, αλλά με ενοχλεί η σκέψη και μόνο ότι αν ξαφνικά θελήσω ή πρέπει να τα κάνω, ίσως να μην μπορώ.

«Σκέψου…», αντέδρασαν ο Ντίνος με τον Γαβάνα, «ότι είμαστε στο 1900 και η βενζίνη είναι δυσεύρετη. Εμφανίζεται το πρώτο αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης όμως μπορεί να διανύσει μόνο πέντε χιλιόμετρα με ένα ρεζερβουάρ. Και εσύ λες όχι, θα μείνω με το άλογο».

Δεν απάντησα...