Φανταστείτε τους δρόμους μας γεμάτους Lada 2105.
Γιατί όχι; – θα πουν κάποιοι παλαιοκομματικοί. Και μ’ αυτά δεν κάνεις τη δουλειά σου;
Ίσως, σε κάποιο βαθμό. Όμως έτσι αρνείσαι αφενός την πρόοδο κι αφετέρου το δικαίωμα επιλογής.
Σε μια ελεύθερη κοινωνία, για να επιλέξεις κάτι, πρέπει να είναι επιθυμητό. Κι επιθυμητά είναι συνήθως τα αισθητικά όμορφα πράγματα. Η σχεδίαση, το design ή το styling αν προτιμάτε, είναι κάτι πολύ σημαντικό για τα περισσότερα προϊόντα και ιδιαίτερα για το αυτοκίνητο. Διότι πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, είναι και το φθηνότερο εργαλείο για να πλασαριστεί ένα μοντέλο στην αγορά – η τεχνολογία κοστίζει πολύ περισσότερο.
Αυτό είναι κάτι που πρώτος συνειδητοποίησε ο θρυλικός Χάρλεϊ Ερλ της General Motors, στην Αμερική τη δεκαετία του 1930. Όμως το έβαλε σε λάθος βάση, αυτή της «προγραμματισμένης απαρχαίωσης», όπου τα μοντέλα άλλαζαν κάθε χρόνο, αλλά μόνο στην εμφάνιση. Από κάτω έμεναν ίδια κι απαράλλαχτα.
Τον συνδυασμό του ντιζάιν με την τεχνολογία πρέπει να τον πιστώσουμε στους Ιταλούς. Αυτοί έφεραν τον βιομηχανικό σχεδιασμό στο επίπεδο που είναι σήμερα. Από τη δεκαετία του ’50 μέχρι αυτή του ’90, η ιταλική σχολή μεσουρανούσε. Με αιχμές του δόρατος τον Πινινφαρίνα, τον Μπερτόνε και λίγο αργότερα τον Τζουτζάρο, σε μια συνεχή άμιλλα μεταξύ τους. Θυμάμαι με τι λαχτάρα περιμέναμε κάθε Απρίλη το Σαλόνι του Τορίνο για να δούμε τις τελευταίες τους δημιουργίες για τη Ferrari, τη Maserati, τη Lamborghini, την De Tomaso, την Iso…
Εδώ και 15-20 χρόνια, όλα αυτά έχουν περάσει σταδιακά στη σφαίρα των αναμνήσεων. Από το 2001 δεν γίνεται Σαλόνι στο Τορίνο. Δεν υπάρχουν πια οι Vignale, Frua, Michelotti και Fissore, η Zagato φυτοζωεί, η Ghia κατάντησε επίπεδο εξοπλισμού σε μοντέλα της Ford, η Bertone πουλήθηκε στη VW…
Πριν λίγες μέρες πέθανε και ο Σέρτζιο Πινινφαρίνα, που κρατούσε τα ηνία της ομώνυμης ιταλικής φίρμας κατά τη χρυσή εποχή της. Όπως έγραψε κάποιος ανώνυμος στο facebook, «Addio Sergio, οι δρόμοι μας δεν θα είναι πια τόσο όμορφοι…». Όμως η Pininfarina δεν σχεδίαζε μόνο supercars. Ακόμα πιο σημαντικές ήταν η μελέτες της για το σύγχρονο, λειτουργικό, ασφαλές, αεροδυναμικό αυτοκίνητο, με μιαν ολόκληρη σειρά από πρωτότυπα που επηρέασαν βαθιά το αυτοκινητικό ντιζάιν, όπως π.χ. η Berlina Aerodinamica του 1967 που γέννησε μοντέλα όπως οι Citroen GS και BX, οι Lancia Beta και Gamma, η Alfasud και το Opel Kadett E. Εποχή άφησαν επίσης οι δημιουργίες της φίρμας για λογαριασμό μεγάλων κατασκευαστών, όπως το πρωτοποριακό Austin A40 του 1958, τα Peugeot 403, 404, 504 και 405, τα Fiat 124 Spider και 130 Coupe, η Alfa 164, το Mitsubishi Pajero, ακόμα και το Hyundai Matrix.
Όμως, ακόμα κι όταν αυτά τα εμβληματικά μοντέλα εκλείψουν από τους δρόμους, ακόμα κι όταν όλα τα αυτοκίνητα θα σχεδιάζονται πλέον in house, στα στούντιο των αυτοκινητοβιομηχανιών, το πεζό καλλιγραφικό f με την κορόνα θα συνεχίσει να συμβολίζει το ιταλικό ντιζάιν πάνω σε άλλα προϊόντα και κατασκευές. Προσέξτε το την επόμενη φορά που θα μπείτε στο τραμ.