Αυτός ο στίχος του τραγουδιού των Κατσιμιχαίων μού έρχεται στο νου κάθε φορά που κατεβάζω από το αρχείο το προ δεκαετίας τεύχος του DRIVE για να γράψω τη σχετική στήλη στην αρχή του περιοδικού. Ξεφυλλίζοντάς το, συνήθως επικεντρώνομαι στα αυτοκίνητα που είχαμε τότε δοκιμάσει και στα νέα μοντέλα που είχαν παρουσιαστεί ώστε να τονίσω την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν όμως κι άλλα στοιχεία που δείχνουν την αλλαγή της εποχής. Ακόμα πιο γλαφυρά.

Πάρτε το τεύχος Σεπτεμβρίου 2002, αυτό με τη Ferrari Enzo στο εξώφυλλο. Ακριβώς αντίστοιχο του σημερινού, τόσο σε ημερομηνία έκδοσης όσο και σε κύριο θέμα. Οι διαφορές όμως βγάζουν μάτι από το πρώτο ξεφύλλισμα.

Πρώτα απ’ όλα, τα κείμενα είναι σαφώς μεγαλύτερα. Πολύ «πιλάφι». Ο κόσμος τότε φαίνεται πως διάβαζε περισσότερο. Είχε πιο πολύ χρόνο; Περισσότερη όρεξη; Λιγότερες έγνοιες; Ίσως και τα τρία.

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να είχε και μεγαλύτερη ανάγκη για επικοινωνία. Στο περιοδικό υπήρχαν σελίδες αλληλογραφίας γεμάτες μακροσκελείς επιστολές από αναγνώστες. Τότε όμως δεν είχε τόσο μεγάλη διάδοση το διαδίκτυο. Τώρα, όποιος θέλει να επικοινωνήσει μαζί μας, το κάνει μέσω του site μας και του facebook. Πολύ πιο γρήγορα και άμεσα.

Πάει λοιπόν η αλληλογραφία. Και δεν είναι η μόνη που φαγώθηκε από το internet. Την ίδια τύχη είχαν και οι παραδοσιακές σελίδες των αυτοκινητικών ειδήσεων. Τι «νέα» να γράψουμε σήμερα; Αυτά που όλοι έχουν μάθει από πληθώρα sites μέχρι κι ένα μήνα πριν;

Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τους αγώνες. Το τι έγινε το Σαββατοκύριακο το μαθαίνεις από το διαδίκτυο αμέσως, ακόμα και σε πραγματικό χρόνο. Τι νόημα θα είχαν πλέον οι περιγραφές των αγώνων, που κάναμε παλιά; Νόημα έχουν σήμερα μόνο οι αναλύσεις, τα άρθρα γνώμης και η αποκάλυψη του παρασκηνίου. Κι εκεί επικεντρωνόμαστε.

Πάμε τώρα στις δοκιμές των αυτοκινήτων: Κείμενο αξιολόγησης, φωτογραφίες, πίνακες τεχνικών στοιχείων και μετρήσεων… Τι διαφορά θα μπορούσαν να έχουν; Κι όμως έχουν. Στο πνεύμα αντιμετώπισης και τον τρόπο οδήγησης. Τότε όλα ήταν πολύ πιο ανέμελα. Ανέμελα πατούσαμε και το γκάζι, με αποτέλεσμα να δημοσιεύουμε –ανερυθρίαστα– μέσες καταναλώσεις πάνω από 10 lt/100km… για 1.400άρια σουπερμίνι! Σήμερα, συναγωνιζόμαστε άτυπα μεταξύ μας για το ποιος θα κάψει λιγότερο. O tempora, o mores…

Η πιο προφανής διαφορά όμως, ανάμεσα στα περιοδικά του τότε και του τώρα, είναι στον αριθμό των σελίδων. Το προ δεκαετίας DRIVE No.71 είχε 252, το σημερινό Νο.191 μόνο 196. Κλοπή σε βάρος του αναγνώστη; Όχι, διότι η ύλη παραμένει η ίδια. Οι διαφημίσεις είναι που μειώθηκαν. Δραστικά… Γι’ αυτό και δεν υπάρχει περιθώριο μείωσης της τιμής του τεύχους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εποχής. Αλλά και με την τιμή να παραμένει σταθερή στο προ δεκαετίας (ή μάλλον 15ετίας) επίπεδο, το πράγμα δεν θα έβγαινε με τίποτε οικονομικά, αν δεν υπήρχε μία άλλη μεγάλη διαφορά. Αυτή στη λεγόμενη «ταυτότητα» του περιοδικού, που αναφέρει τους συντελεστές του. Πολύ κάτω από τους μισούς οι συντάκτες σήμερα. Και οι γραφίστες, και το back office προσωπικό. Και όλοι με τις μισές αποδοχές σε σχέση με τότε.

Κατά κάποιον τρόπο, οι ελληνικές εταιρείες προ δεκαετίας ήταν όπως και το ελληνικό κράτος: στον κόσμο τους. Αν είχαμε την προνοητικότητα να συμμαζέψουμε λιγάκι τα πράγματα την εποχή της αφθονίας, σήμερα όλα θα ήταν πολύ καλύτερα. Και να πεις ότι δεν είχαμε προειδοποιηθεί; Ήδη το 2002 είχαμε φάει τη μεγάλη σφαλιάρα του χρηματιστηρίου. Και οι προβλέψεις για το τι έμελλε γενέσθαι κυκλοφορούσαν ευρέως. Διαβάζω από τη στήλη “X-Treme Tales” του Διονύση Χοϊδά, δέκα χρόνια πριν: «Έχω την αίσθηση πως ο εορτασμός της λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων, σε δυο χρόνια, θα σημάνει ταυτόχρονα και την έναρξη της αλλαγής του εθνικού μας επαγγελματικού προσανατολισμού. Εκείνο το παλιό “Ελλάς, χώρα γκαρσονιών” (έστω και ενθουσιασμένων από τη γιορτή), πώς σας φαίνεται;»

Προφητικό;