Η εμφάνιση της Giulia το 1962, μοντέλου με μπόλικη ισχύ και τεχνολογικές καινοτομίες, δημιούργησε ένα χάσμα ανάμεσα στην Alfa Romeo και στον εγχώριο και ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.

Η FIAT τότε στην κατηγορία είχε να αντιπαρατάξει τα γέρικα, νωχελικά και άγευστα 1300/1500, των οποίων η χαμηλότερη τιμή δεν έφτανε για να χρυσώσει το χάπι στους καταναλωτές. Μέχρι το 1965, η κατάσταση είχε γίνει μη βιώσιμη λόγω της πτώσης των πωλήσεων. Έτσι, η διοίκηση της FIAT αποφάσισε να αντικαταστήσει αυτό το μοντέλο της στην κατηγορία που είχε γίνει πρόωρα παρωχημένο.

Το πρότζεκτ ανέλαβε ο Dante Giacosa που ήδη πιστωνόταν τα δημοφιλή και σφόδρα πετυχημένα FIAT 600 και Nuova 500. O Ιταλός μαέστρος του Gruppo χρειάστηκε μόλις 18 μήνες για να ολοκληρώσει το πρότζεκτ του νέου FIAT 125 που θα έπρεπε να είναι μια μπερλίνα της μεσαίας κατηγορίας, ευρύχωρη και πολύ άνετη.

Στην πραγματικότητα, το διευθυντήριο της ιταλικής εταιρείας που ήθελε μια ολοκαίνουργια γενιά μοντέλων, δρομολόγησε το πρότζεκτ που αργότερα θα γινόταν το FIAT 132. Αλλά διαφόρων ειδών αποτυχίες στη φάση του σχεδιασμού καθυστερούσαν τις μελέτες.

Έτσι, ο Dante Giacosa εμπρός στην πρεμούρα να αντικαταστήσουν τα γηραλέα 1300/1500, αναγκάστηκε να λανσάρει το 125 το 1967, που θα ήταν ένα ενδιάμεσο βραχύβιο μοντέλο, χρησιμοποιώντας κατά πλειονότητα τις υπάρχουσες γραμμές παραγωγής.

Η συνταγή του Giacosa ήταν το σασί του FIAT 1500 C που έκρινε ως απόλυτα κατάλληλο και η τετράγωνη αισθητική του 124 που είχε ήδη λανσαριστεί με τεράστια εμπορική επιτυχία. Ακόμη και αυτή τη δομή της καμπίνας του 124 κράτησε την ίδια, ολοκληρώνοντας το πρότζεκτ σε 18 μήνες. 

Κάτω από το καπό όμως, το μοτέρ ήταν ολοκαίνουργιο και έκανε πρόβα τζενεράλε στο 125. Σχεδιασμένος από τον Aurelio Lampredi, μηχανικό προερχόμενο από τη Ferrari, ο νέος κινητήρας 2 ΕΕΚ της FIAT με αρχιτεκτονική «σούπερ καρέ», 1.608 cc, οδοντωτό ιμάντα αντί για αλυσίδα και μόλις ένα διπλό Weber 34άρι απέδιδε 90 ίππους στις 5.600 rpm, δίνοντας σπορτίφ χαρακτήρα στο αυτοκίνητο.

Επρόκειτο για το ίδιο μοτέρ που θα βρίσκαμε και κάτω από το καπό του 124 Sport -σε έκδοση 1.438 cc με διαδρομή 71,5 mm το είχαμε δει ήδη από το ’66 στο 124 Sport Spider. Και έκανε τον bialbero της Alfa να φαντάζει… αρχαιολογία.

Το μηχανολογικό πακέτο ολοκλήρωναν τα τέσσερα δισκόφρενα, ενώ το 125 στο εμπρός μέρος βασιζόταν σε διπλά ψαλίδια, ενώ πίσω αρκείτο σε έναν αρχαιοπρεπή άκαμπτο άξονα με διαμήκη φύλλα σούστας. 

Οι πρώτες δοκιμές των πρωτοτύπων πραγματοποιήθηκαν τον χειμώνα του 1966 και το FIAT 125 λανσαρίστηκε στην αγορά τον Μάιο του 1967, τρεις μήνες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία. Οι κριτικές ήταν πολύ θετικές, όπως και η υποδοχή του κοινού.

Παρότι «ενδιάμεσο» μοντέλο, η FIAT επανήλθε μόλις ένα χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο του 1968 στο Salone di Torino, με την αναβαθμισμένη έκδοση 125S. Πέρα από μικρές αισθητικές αναβαθμίσεις και 50 kg(!) επιπλέον ηχομονωτικά υλικά, το μοτέρ απέκτησε μεγαλύτερη ισχύ και 5άρι σασμάν. Με αλλαγή στην τροφοδοσία (πάλι με ένα διπλό 34άρι), στον χρονισμό των εκκεντροφόρων και στις ανασχεδιασμένες πολλαπλές εισαγωγής και εξαγωγής, η μέγιστη ισχύς έφτασε στους 100 PS/6.200 rpm.

Το 125 είχε γίνει πια η κορωνίδα της γκάμας της FIAT μεταξύ ’68 και ‘69, εν αναμονή βέβαια του 130 που θα έπαιρνε τον ρόλο αυτό από το 1969 και ύστερα -το 2300 L που ήταν η ναυαρχίδα της εταιρείας σταμάτησε να παράγεται το ’68.

Φυσικά, στο δρόμο το κύριο ατού του 125 ήταν ο κινητήρας του. Εύστροφος και σωστά συνταιριασμένος με ένα φανταστικό 5άρι σασμάν (μιλώ εξ ιδίας πείρας), ιδιαίτερα ακριβές και γρήγορο: Ο λεβιές ήταν ακριβώς πάνω στο κιβώτιο, ήγουν με ανύπαρκτο τζόγο, και μετέφερε την κίνηση με τον άξονα μετάδοσης στους πίσω τροχούς. 

Το 125, παρά τους τέσσερις δίσκους, είχε να διαχειριστεί 1.000+ κιλά και δυνατές επιδόσεις που, σε συνδυασμό, τα κουμαντάριζε μετρίως καλά. Από την άλλη, ο πολύστροφος ατέρμονας ήταν βαρύς (ευτυχώς το μεγάλο τιμόνι από βακελίτη διευκόλυνε τους επιτόπιους ελιγμούς) και η πίσω ανάρτηση δεν ακολουθούσε σωστά τις επιδόσεις ούτε υποστήριζε σωστά την άνεση. Με άλλα λόγια, το 125 υπό πίεση μπορούσε να σε φέρει σε δύσκολη θέση αν δεν πήγαιναν τα χέρια σου. Μην ξεχνάμε ότι είχες να κάνεις με ένα πισωκίνητο αυτοκίνητο 100 ίππων και 132 Nm που ήθελε 11,2” για το σπριντ των 0-100 km/h και έπιανε στην ευθεία τα 170 km/h.

Το 125 ήταν ένα αυτοκίνητο με μπόλικη, χοντρή λαμαρίνα και, δεδομένου των… ιταλικών δεδομένων φίλα προσκείμενων στην οξείδωση, άντεχε και στη σκουριά. Τα τέσσερα μάλιστα εμπρός φώτα με την όμορφη γρίλια σε μασίφ μέταλλο και περιτριγυρισμένη και ντουμπλαρισμένη με μπόλικο νίκελ συνέθεταν μια άκρως εντυπωσιακή μουσούδα. Στα αισθητικά συν φυσικά και οι αλουμινένιες Cromodora με το μικρό νικελένιο τάσι στον αφαλό.

Το 1970, η FIAT προχώρησε στην ύστατη εκδοχή του μοντέλου, στο 125 Special, με μικρές αισθητικές αλλαγές στην καροσερί. Οι κυριότερες αφορούσαν την ανασχεδιασμένη μάσκα, και τους προφυλακτήρες που πλέον δεν είχαν «πούλιες» αλλά καουτσουκένια λωρίδα σε όλο το μήκος τους.

Το 125, αν και υπό προθεσμία μοντέλο, επέδειξε αξιοσημείωτη αξιοπιστία και σπορ ταμπεραμέντο, παρότι του πήγαινε καλύτερα να καταπίνει χιλιόμετρα στην εθνική.

Για το λόγο αυτό, είχε στα αριστερά και χαμηλά, δίπλα στο τιμόνι ένα είδος cruise control. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για ένα χειρόγκαζο με ωστήριο και συρματόχοινο που τραβούσε το γκάζι. Και με μια σκανδάλη το απελευθέρωνε! Πρακτικό στην εθνική, αλλά και επικίνδυνο!

Το 125 ύστερα από πέντε χρόνια και 603.877 αυτοκίνητα εγκατέλειψε την αυτοκινητική σκηνή το 1972, παραδίδοντας τη σκυτάλη στο 132. Νούμερο που και για μια ακόμη φορά δικαίωσε τους Lampredi και Dante Giacosa, οι οποίοι επέτρεψαν στη FIAT να θωρακιστεί έναντι του εγχώριου ανταγωνισμού που άκουγε στο όνομα «Alfa Romeo Giulia». Αλλά και να αποκρούσει για αρκετά χρόνια τις επιθέσεις άλλων Ευρωπαίων κατασκευαστών που αποπροσανατολίστηκαν από την ακαριαία αντίδραση.

Το FIAT 125S και Special σε αριθμούς
ΑΜΑΞΩΜΑ
Τύπος Αυτοφερόμενο, 4πορτο
Διαστάσεις 4.223 mm x 1.611 mm x 1.440 mm
Μετατρόχιο εμπρός-πίσω 1.313 mm - 1.291 mm
Μεταξόνιο 2.505 mm
Βάρος 1.000 kg
Ωφέλιμο φορτίο 400 kg 
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Τύπος 125 B.000
Θέση Εμπρός, κατά το διάμηκες
Χωρητικότητα 1.608 cc
Διάμετρος x διαδρομή 80 mm x 80 mm
Συμπίεση 8,8:1
Μέγιστη ισχύς 100 PS/6.200 rpm
Μέγιστη ροπή 132 Νm/4.000 rpm
Διάταξη βαλβίδων Οκτώ, δύο εκκεντροφόροι επικεφαλής οδηγούμενοι με οδοντωτό ιμάντα
Ανάφλεξη Κλασική με ντιστριμπιτέρ και πλατίνες
Σύστημα ψύξης Υγρόψυκτο, αντλία, ανεμιστήρας, χωρητικότητα 7,5 lt
Τροφοδοσία Αντλία, διπλό καρμπιρατέρ Weber 34 DCHE 20
Σύστημα λίπανσης Υπό πίεση, χωρητικότητα 4,35 kg
Τύπος Στους πίσω τροχούς
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Συμπλέκτης Υδραυλικά ελεγχόμενος ξηρός μονόδισκος
Κιβώτιο 5τάχυτο+όπισθεν, πλήρως συγχρονισμένο
Τελική σχέση μετάδοσης 4,1:1
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Εμπρός Ανεξάρτητη, διπλά ψαλίδια, ελατήρια, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος
Πίσω Άκαμπτός άξονας, διαμήκη ημί-ελλειπτικά φύλλα σούστας, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος
Ζάντες Ελαφρού κράματος Cromodora 5Jx13”
Λάστιχα 175/70 SR13, Michelin ZX
ΦΡΕΝΑ
Τύπος Υδραυλικά, υποβοήθηση σέρβο, βαλβίδα κατανομής πίεσης πίσω, δίσκοι εμπρός και πίσω
Χειρόφρενο Μηχανικό στους πίσω τροχούς
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
Τύπος Ατέρμονας κοχλίας
Κύκλος στροφής 10,8 m
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Τύπος 12βολτο
Εναλλάκτης 770w
Μπαταρία 48Ah
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
0-100 km/h 11,2”
0-400 m 18” @ 123 km/h 
0-1.000 m 33,6” @ 148 km/h
Τελική ταχύτητα 170 km/h
Ρεζερβουάρ 45 lt
Μέση κατανάλωση 9,9 lt/100 km
ΤΙΜΗ
Τιμή στην Ιταλία (1968) 1.390.000 L.
Τιμή στην Ελλάδα (1968) 105.000 δρχ.
Τιμή σήμερα €17.000 (άριστη κατάσταση)