Δεν έχουν περάσει παρά μόνο μερικά 24ώρα από τα δύο θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα που έκοψαν άδοξα το νήμα της ζωής τεσσάρων νέων ανθρώπων προσθέτοντας τα ονόματά τους στην μακάβρια και δυστυχώς μακρά λίστα των θυμάτων τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα.

Για το ζήτημα της οδικής ασφάλειας αλλά και τον φόρο αίματος που πληρώνει η χώρα μας στην άσφαλτο κάθε χρόνο έχουν γραφτεί χιλιάδες αράδες. Όπως χιλιάδες είναι και κυβερνητικές δεσμεύσεις (εντεύθεν κι εκείθεν) για την βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Έχουμε γίνει μάρτυρες δεσμεύσεων, σχεδίων αλλά και λογής επιτροπών. Δυστυχώς όμως, το πηλίκο γράφει 0.

Ανά τακτά χρονικά διαστήματα (για να μην πούμε κάθε μέρα) ακούμε, διαβάζουμε ή γινόμαστε μάρτυρες ατυχημάτων με νεκρούς ή τραυματίες. Και πράγματι πολλοί και πολλές από όσους τραυματίζονται συνεχίζουν τη ζωή τους με μεγαλύτερης ή μικρότερης μορφής αναπηρίες.

Τα δύο πρόσφατα τροχαία δυστυχήματα που στέρησαν τη ζωή από τέσσερις συνανθρώπους μας, έφεραν και πάλι στο επίκεντρο το ζήτημα της οδικής ασφάλειας, σε μία χώρα που αναθεωρεί τον Κ.Ο.Κ της εδώ και έξι χρόνια

Πέρα όμως από τα σωματικά τραύματα, υπάρχουν άνθρωποι που τραυματίζονται και ψυχικά, έχοντας βιώσει αυτόν τον εφιάλτη. Τα λόγια της μητέρας ενός από τους δύο επιζώντες του τρομακτικού ατυχήματος στην Παραλιακή αποτελούν γροθιά στο στομάχι: «Το παιδί μου γλίτωσε. Πώς όμως μπορεί να ξεχάσει όσα είδε και έζησε;»

Μπορείς να προβλέψεις ένα τροχαίο ατύχημα ή δυστύχημα; Η απάντηση είναι όχι. Μπορείς όμως να πάρεις μέτρα προκειμένου να τα προλάβεις; Ασφαλώς. Είναι η λεγόμενη πρόληψη, μία λέξη που στην χώρα μας σπάνια βρίσκει εφαρμογή.

Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε επαΐοντες ή ειδικοί που μπορούν να βελτιώσουν εν μία νυχτί την  κατάσταση. Σοβαρές προτάσεις έχουν κατατεθεί (στα χαρτιά) άλλωστε στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας για την περίοδο 2021-30 του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο συντάχθηκε από την επιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Κύριοι άξονες αυτού του σχεδίου είναι η επαρκέστερη αστυνόμευση, η εκπαίδευση, η ευαισθητοποίηση, η βελτίωση των υποδομών, αλλά και η υλοποίηση θεσμικών αλλαγών προς όφελος της οδικής ασφάλειας. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε, πως το 2018 ξεκίνησε μία αναθεώρηση του Κ.Ο.Κ, που όμως δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.

Έχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από τη στιγμή που η κυβέρνηση παρουσίασε το στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας, με στόχο την μείωση των νεκρών και των σοβαρά τραυματιών κατά 50% έως το 2030. Τι γίνεται όμως στην πράξη; Το 2023 πιθανότατα θα είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που θα παρατηρηθεί αύξηση στους νεκρούς από τροχαία ατυχήματα.

Το 2021 συνέβησαν 10.454 ατυχήματα με 624 νεκρούς, το 2022 έφτασαν τα 10.571 και οι νεκροί τους 644, και μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023, οπότε έχουμε τα τελευταία επίσημα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ, σημειώθηκαν 9.383 τροχαία με 521 νεκρούς.

Αυτό που σίγουρα προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι το γεγονός πως η Ελλάδα κατέχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά νεκρών (56%) που σχετίζεται με τροχαία δυστυχήματα εντός αστικού ιστού, τη στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 36%.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα συμβαίνουν στην πόλη, όπου το 44,2% των οδηγών υπερβαίνει τα όρια ταχύτητας. Συν τοις άλλοις, σύμφωνα με τον Γιώργο Γιαννή, καθηγητή του ΕΜΠ και υπεύθυνο της επιστημονικής ομάδας που εκπόνησε το δεκαετές Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την οδική ασφάλεια, μία ακόμη σημαντική παράμετρος και προτεραιότητα είναι η χρήση κράνους για τους μοτοσικλετιστές.

«Στην Ελλάδα έχουμε ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό νεκρών μοτοσικλετιστών, που είναι 36%, σε σχέση με τη Ευρώπη όπου ο μέσος όρος είναι 18%. Άρα πρέπει να επικεντρωθούμε στη χρήση κράνους. Το ποσοστό των οδηγών που φοράνε κράνος είναι 80% στην Ελλάδα, όταν στην Ευρώπη είναι 97%, και 65% στους επιβάτες, ενώ στην Ε.Ε, 95%».

Το ζήτημα της οδικής ασφάλειας είναι ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, μία ανοιχτή πληγή για την χώρα μας. Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να υπάρξει ξεκάθαρη στρατηγική (ανεξαρτήτως κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία) που θα πλαισιώνεται από συγκεκριμένο σχέδιο και όραμα που θα αποσκοπεί στην ουσιαστική λύση του προβλήματος και όχι στην απλή μείωση των δεικτών. Το χρωστάμε άλλωστε στους συνανθρώπους μας που χάθηκαν στην άσφαλτο. Η προσπάθεια αυτή πρέπει να ξεκινήσει… χθες.