Οι γερμανικές πόλεις έχουν το δικαίωμα να απαγορεύσουν άμεσα τα παλαιότερα αυτοκίνητα ντίζελ από τους δρόμους για να ευθυγραμμίσουν το επίπεδο ατμοσφαιρικής ρύπανσης με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβεβαίωσε το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Γερμανίας την Παρασκευή, 18 Μαΐου.

Η απόφαση ήρθε μια ημέρα ύστερα από την υποβολή καταγγελίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ευρώπης κατά της Γερμανίας για την επανειλημμένη αποτυχία της να προστατεύσει την ποιότητα του αέρα στις πόλεις της.

Οι λεπτομέρειες της γερμανικής απόφασης θα επιβάλλουν μεγαλύτερη πίεση στις αυτοκινητοβιομηχανίες να προχωρήσουν σε επιδιορθώσεις και αναβαθμίσεις στα ρυπογόνα μοντέλα ντίζελ. Η ερευνητική εταιρεία Evercore ISI δήλωσε ότι αυτό θα μπορούσε να κοστίσει στη βιομηχανία 14,5 δισ. ευρώ. 

Η Γερμανία άνοιξε την πόρτα στις απαγορεύσεις παλαιότερων αυτοκινήτων ντίζελ τον Φεβρουάριο, όταν επέτρεψε σε περιβαλλοντικές ομάδες να μηνύσουν δήμους που δεν επιβάλλουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες για την καθαρότητα του αέρα. Πράσινο φως που δόθηκε παρά την έντονη άσκηση πιέσεων από το λόμπι των κατασκευαστών αυτοκινήτων για να αντιταχθούν στις ως άνω απαγορεύσεις.

Δεκάδες γερμανικές πόλεις, όπως το Αμβούργο, το Μόναχο και η Στουτγάρδη, υπερβαίνουν τα όρια της ΕΕ για τα οξείδια του αζώτου (NOx), γνωστά για τις επιπτώσεις τους στο αναπνευστικό σύστημα.

Χωρίς περίοδο χάριτος
Σε μια δήλωση 30 σελίδων, σχετικά με την απόφαση, η οποία δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, το γερμανικό διοικητικό δικαστήριο στη Λειψία ανέφερε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει περίοδος χάριτος για την απαγόρευση.

«Αυτοί οι περιορισμοί, με την έντασή τους, δεν υπερβαίνουν τις άλλες απαγορεύσεις διέλευσης και απόρριψης, όπως δικαιολογούνται από τις απαιτήσεις της οδικής νομοθεσίας, τις οποίες πρέπει πάντα να λαμβάνουν υπόψη οι αυτοκινητιστές και με τις οποίες πρέπει κυρίως να συμμορφώνονται», ανέφερε το δικαστήριο.

Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν επενδύσει ισχυρά στους κινητήρες ντίζελ. Μοτέρ που ναι μεν εκπέμπουν λιγότερο άνθρακα που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη, σε σχέση με τους βενζινοκινητήρες, αλλά οι περισσότεροι άλλοι ρύποι τους κατηγορούνται για πρόκληση ασθενειών.

Η κίνηση της Γερμανίας να επιτρέψει στους μεγάλους δήμους να απαγορεύσουν τους πετρελαιοκινητήρες από τους δρόμους θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας. 

Οι απαγορεύσεις αυτές στην έδρα ορισμένων από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες στον κόσμο είναι ένα ακόμη χτύπημα για τον τομέα. Επιπλέον προκαλεί αμηχανία στην κυβέρνηση της καγκελαρίου Angela Merkel, η οποία έχει αντιμετωπίσει κριτική για τους στενούς δεσμούς της με τη βιομηχανία.

«Αυτή η απόφαση είναι μια καταστροφή για την κυβέρνηση, η οποία στέκεται μονόπλευρα υπέρ του οφέλους των αυτοκινητοβιομηχανιών, αφήνοντας δέκα εκατομμύρια ιδιοκτήτες “πειραγμένων” αυτοκινήτων ντίζελ στην τύχη τους», δήλωσε ο Jürgen Resch, διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού περιβαλλοντικού λόμπι DUH.

Τεράστια επίπτωση
Οι άμεσες απαγορεύσεις στους κύριους δρόμους ή τμήματα του οδικού δικτύου, νομιμοποιούμενες, θα μπορούσαν να επηρεάσουν όλα τα μοντέλα ντίζελ, εξαιρουμένων εκείνων που πληρούν το πλέον πρόσφατο πρότυπο εκπομπών Euro 6, σύμφωνα με την κυβερνητική δήλωση.

Από τα 15 εκατομμύρια πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα στους δρόμους της Γερμανίας, μόλις τα 2,7 έχουν τεχνολογία Euro 6, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 2014.

Για τις ευρύτερες περιοχές των πόλεων που περιλαμβάνουν πολλούς κεντρικούς και πλευρικούς δρόμους, το δικαστήριο συνέστησε τη σταδιακή εφαρμογή των απαγορεύσεων, ξεκινώντας από παλαιότερα αυτοκίνητα που πληρούν το πρότυπο εκπομπών Euro 4. Το πρότυπο Euro 4 αντικαταστάθηκε από το Euro 5 από το 2009.

Το λόμπι της αυτοκινητοβιομηχανίας της Γερμανίας VDA παρότρυνε τους δήμους να διατηρήσουν μια αίσθηση αναλογίας όταν αποφασίσουν την εφαρμογή των απαγορεύσεων. Επεσήμαναν δε ότι το επίπεδο των NOx θα μειωθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες, καθώς πωλούνται όλο περισσότερα μοντέλα Euro 6, ενώ ενημερώνεται και το λογισμικό ελέγχου των εκπομπών των παλαιότερων μοντέλων.

«Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι οι απαγορεύσεις, αλλά η αξιολόγηση του εάν τα τοπικά μέτρα είναι ακόμη απαραίτητα για την επίτευξη των νομικών στόχων στην ποιότητα του αέρα», δήλωσε ο πρόεδρος του VDA, Bernhard Mattes.

Το δικαστήριο της Λειψίας είπε τον Φεβρουάριο ότι τα οχήματα Euro 5 δεν πρέπει να απαγορευθούν μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 2019. Οι έμποροι και ορισμένοι κάτοικοι θα πρέπει επίσης να εξαιρεθούν ακόμη και τότε, διευκρίνισε.

Η απόφαση είναι η πιο πρόσφατη ρυθμιστική ενέργεια που θα ακολουθήσει το σκάνδαλο χειραγώγησης των μετρήσεων εκπομπών ντίζελ του Volkswagen Group το 2015 και προκλήθηκε από νομικές ενέργειες από το γερμανικό DUH.

«Τα δικαστήρια περιμένουν την απόφαση που ελήφθη σήμερα», δήλωσε ο Remo Klinger, δικηγόρος που εκπροσωπεί τον DUH, ο οποίος χειρίζεται αγωγές σε 28 γερμανικές πόλεις, περιλαμβανομένων του Μονάχου και της Φρανκφούρτης. «Πιστεύουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις θα προκύψουν σύντομα προφορικές ακροάσεις και αποφάσεις». 

Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας, το Αμβούργο, δήλωσε την Τετάρτη ότι άρχισε να τοποθετεί πινακίδες επιβολής απαγορεύσεων για παλαιότερα αυτοκίνητα ντίζελ, ενώ οι τοπικές αρχές περιμένουν οι περιορισμοί να τεθούν σε ισχύ στο τέλος αυτού του μήνα.