Το χρησιμοποιούμε παντού! Στις κατασκευές, στην αεροναυτική, στην κατασκευή ενδυμάτων, στο αυτοκίνητο... Σχεδόν 14 εκατ. τόνους ετησίως, η παγκόσμια παραγωγή φυσικού καουτσούκ δεν επαρκεί σήμερα για να καλύψει τη ζήτηση, ιδίως αυτή των αναδυόμενων χωρών. Έτσι χρειάζονται ετησίως πάνω από 15 εκατ. τόνοι συνθετικού καουτσούκ για συμπλήρωμα.

Η αύξηση της παραγωγής ελαστικών στην Κίνα και στις αναδυόμενες αγορές οδηγεί σε εντάσεις στην αγορά καουτσούκ, φυσικού ή συνθετικού. Μια εξέλιξη που αναμφίβολα θα χαροποιούσε τα μέγιστα τον Charles Goodyear, του οποίου η μεγάλη εφεύρεση, ο βουλκανισμός, έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα στη βιομηχανία του καουτσούκ.

Woburn, Μασαχουσέτη, μια χειμωνιάτικη μέρα του 1839. Ο Charles Goodyear έφτασε στο κατάστημα γενικού εμπορίου της πόλης για να παρουσιάσει το νέο του «αφέψημα» -ελαστικό κόμμι αναμεμειγμένο με θείο. Ως συνήθως, ο πρώην σιδηρουργός που είχε φυλακιστεί ήδη για χρέη, αντιμετωπίστηκε σαρκαστικά από τους τοπικούς εμπόρους. Ψάχνοντας για μια φόρμουλα που θα σταθεροποιούσε το καουτσούκ, ο Goodyear είχε γίνει θρύλος. Και όχι απαραίτητα από τη θετική πλευρά. Προσπαθώντας να κάνει το καουτσούκ να αντιστέκεται τις αιφνιδιαστικές μεταβολές της θερμοκρασίας, ένα πρότζεκτ που είχε εξελιχτεί σε σχεδόν μυστικιστική αναζήτηση, ο Goodyear αφιέρωσε όλο του το είναι, κάθε φυσική ικμάδα του και τους ελάχιστους οικονομικούς πόρους του.

Αλλά όλα τα πειράματα που έχει πραγματοποιήσει μέχρι εκείνη την ημέρα στιγμή είχαν καταλήξει σε αποτυχία, φέρνοντάς τον όλο και πιο κοντά στη χρεωκοπία. Αποτυχίες που ο θεοσεβούμενος Goodyear υπέμενε αγόγγυστα, επαναλαμβάνοντας τα πειράματά του. Ήταν πεπεισμένος ότι ο Θεός, αργά ή γρήγορα, θα του έδειχνε τον δρόμο. Όμως, εκείνη την ημέρα του 1839, η υπομονή του είχε φτάσει πια στο τέλος της. Κι ενώ, συγκεντρωμένοι γύρω από τη σόμπα, οι προεστοί του Woburn περιγελούσαν τη νέα του προσπάθεια, ο Goodyear εξοργισμένος πέταξε στον αέρα την κολλώδη μάζα που κρατούσε.

Και τότε, ω! του θαύματος, συνέβη αυτό που αναζητούσε χρόνια. Σαν καθοδηγημένη από τον Θεό, η «τσίχλα» έπεσε ακριβώς πάνω στη πυρωμένη σόμπα. Κι όταν εκτός εαυτού ο Charles προσπάθησε να τη αποκολλήσει, παρατήρησε ότι αντί να λιώνει σαν μελάσα, πήρε την υφή καμένου δέρματος και γύρω από αυτό το περίεργο υλικό σχηματίστηκε ένα είδος καφέ και ελαστικής ζώνης, τελείως αδιάβροχης. Άθελά του, ο Goodyear μόλις είχε εφεύρει τον βουλκανισμό του καουτσούκ. Μια διαδικασία που εξακολουθεί να αποτελεί και σήμερα τη βάση σχεδόν όλων των βιομηχανικών εφαρμογών του.

Ο Charles Goodyear γεννήθηκε το 1800 και ξεκίνησε να εργάζεται από την ηλικία των 14 ετών σε ένα κατάστημα υλικών στη Φιλαδέλφεια. Το 1818 έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο κουμπιών από ελεφαντόδοντο που ίδρυσε ο πατέρας του -πρώην αγρότης στο Naugatuck, στην Πολιτεία του Connecticut.

Το 1824 -τη χρονιά που παντρεύτηκε την Clarissa Beecher- αποφάσισε να σταθεί μόνος στα πόδια του. Στη Φιλαδέλφεια, όπου το ζευγάρι έφτιαξε το σπιτικό τους, άνοιξε ένα κατάστημα υλικών. Η επιχείρηση ευημερούσε μέχρι την κρίση του 1828-1829, οπότε και χρεωκόπησε. Ο Goodyear μπήκε για λίγους μήνες στη φυλακή για χρέη και αμέσως μετά ξεκίνησε τη μεγάλη πορεία του προς την… κόλαση.

Το 1832, ενόσω εξακολουθούσε να αγωνίζεται με τους πιστωτές του και να ψάχνει τρόπο για να προσφέρει τα προς το ζην στη γυναίκα του και στα πρώτα έξι παιδιά τους -το ζευγάρι απέκτησε δώδεκα συνολικά!- ήταν η χρονιά που παθιάστηκε με το καουτσούκ. «Πιθανότατα δεν υπάρχει άλλη αδρανής ουσία που να σου ανακατεύει τόσο πολύ το μυαλό», θα έλεγε αργότερα για να δικαιολογήσει αυτό το παντοδύναμο πάθος.

Πεπεισμένος ότι το λάτεξ προσφέρει αμέτρητες δυνατότητες, άρχισε να εργάζεται με το κόμμι, επιδιώκοντας να εφεύρει νέα προϊόντα των οποίων η πώληση θα του επέτρεπε να εξοφλήσει τα χρέη του. Έτσι, το καλοκαίρι του 1834, εξέλιξε μια βαλβίδα για ένα σωσίβιο από καουτσούκ.

Δυστυχώς, όταν ήρθε η ώρα να παρουσιάσει την εφεύρεσή του στον διευθυντή της Roxbury India Rubber Co., του πρώτου Αμερικανού κατασκευαστή προϊόντων καουτσούκ, η αγορά βρισκόταν στη χειρότερη φάση της. Η ζήτηση που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1820 σταμάτησε τόσο απότομα όσο ξεκίνησε.

Ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1830, όλοι ζητούσαν αντικείμενα από αυτό το αδιάβροχο κόμμι από τη Νότια Αμερική -ειδικά από τη Βραζιλία- οι πελάτες δεν έβρισκαν πια πρακτικό αυτό το ασταθές υλικό που γινόταν μαλακό σαν κόλλα το καλοκαίρι και σκληρό σαν ξύλο τον χειμώνα.

Για τον εφευρέτη η απογοήτευση ήταν μεγάλη! Όμως αυτό που του είπε ο διευθυντής της Roxbury India Rubber Co. τον έπεισε να αλλάξει γνώμη: Αντί να εργαστεί για την εξέλιξη νέων προϊόντων, θα επεδίωκε να σταθεροποιήσει το καουτσούκ, ουσιαστικό πρώτο βήμα για την εξέλιξη νέων βιομηχανικών εφαρμογών.

Για πέντε χρόνια, ο Charles Goodyear εργαζόταν σκληρά προκειμένου να λύσει το πρόβλημα. Πέντε χρόνια δυσκολιών και φρούδων ελπίδων. Όπως εκείνη την ημέρα του 1836 όταν, πιστεύοντας ότι είχε τελειοποιήσει επιτέλους τη σωστή φόρμουλα, έφτιαξε στην κουζίνα του εκατοντάδες καλύμματα παπουτσιών από καουτσούκ αποξηραμένων με σκόνη μαγνησίας... που θα μετατρέπονταν σε μια ασταθή πάστα πριν ακόμη χρησιμοποιηθούν.

Το 1837, η κατάσταση του εφευρέτη θα γινόταν απελπιστική. Ενοχλημένοι από την ανυπόφορη μυρωδιά που προερχόταν από το σπίτι του, οι γείτονες θα του ζητούσαν να φύγει. Τότε, ο Charles Goodyear βρήκε καταφύγιο για τον ίδιο και την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη. Έχοντας πείσει μερικούς τοπικούς επιχειρηματίες αλλά και άλλους από τη Βοστώνη για να χρηματοδοτήσουν την έρευνά του, κατάφερε να συνάψει συμβόλαιο για την παραγωγή σάκων αλληλογραφίας από μείγμα καουτσούκ και νιτρικού οξέος... Αλλά όλοι τους έλιωναν στον ήλιο! Το 1838, πάμπτωχος, μετακόμισε με την οικογένειά του σε ένα μικρό σπίτι στο Woburn. Συγκινημένοι από τις ατυχίες του, οι ντόπιοι αγρότες του έδιναν γάλα για τα παιδιά και τον άφηναν να μαζεύει μερικές πατάτες

Η τυχαία «ανακάλυψη» του βουλκανισμού τον χειμώνα του 1839 θα μπορούσε τελικά να τον σώσει από τη φτώχεια. Κάτι που όμως δεν έγινε. Το απλό «μαγείρεμα» του καουτσούκ και του θείου δεν καθιστούσε δυνατή την απόκτηση ενός ομοιογενούς υλικού. Τα επόμενα τρία χρόνια ήταν τα χειρότερα της ζωής του. Πάσχοντας από δυσπεψία και ουρική αρθρίτιδα, αδέκαρος, συνέχιζε τα πειράματά του με πατερίτσες. Για άλλη μια φορά, οδηγήθηκε στη φυλακή για χρέη. Έξι από τα δώδεκα παιδιά του πέθαναν σε νεαρή ηλικία, θύματα υποσιτισμού.

Το 1842 επιτέλους, ο Goodyear ανακάλυψε ότι η εφαρμογή ατμού υπό πίεση σε καουτσούκ αναμεμιγμένο με θείο έκανε δυνατή την απόκτηση ενός απόλυτα ομοιόμορφου υλικού. Αυτή τη φορά, η επιτυχία ήταν εμπρός του. Με τη βοήθεια του γαμπρού του, ενός πλούσιου υφαντουργού που τον υποστήριζε στις πιο μαύρες περιόδους της ζωής του, δημιούργησε μια βιοτεχνία ελαστικών νημάτων για την κατασκευή ανάγλυφων υφασμάτων, πολύ δημοφιλή εκείνη την εποχή για ανδρικά πουκάμισα. Η διαδικασία γνώρισε άμεση επιτυχία. Δυστυχώς για τον ίδιο όμως, δεν γνώριζε πώς να το εκμεταλλευτεί.

Το 1844, πούλησε τις μετοχές του στο εργοστάσιο και επέστρεψε σε αυτά που ήξερε: Τραπεζογραμμάτια, μουσικά όργανα, επαγγελματικές κάρτες, καπέλα, μπουφάν, γραβάτες, ελατήρια, τροχοί, σωσίβιες λέμβοι... Μέσα σε λίγα χρόνια, πολλαπλασίασε τις εφευρέσεις του. 

Δύστυχε Goodyear! Ο άνθρωπος που ήταν πεπεισμένος ότι το καουτσούκ προσέφερε τεράστιες δυνατότητες, θα επωφελείτο από λίγο έως καθόλου για τη διαίσθησή του. Χωρίς εμπορικό πνεύμα, υπέγραφε συμβόλαια αδείας που ήταν σφόδρα δυσμενή για τον ίδιο. Και καθυστερώντας να υποβάλει αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για τον βουλκανισμό, τον πρόλαβε ο Βρετανός Thomas Hancock. Και ήταν αυτός που βάφτισε τη διαδικασία «βουλκανισμό», ως φόρο τιμής στον Vulcan, τον ρωμαϊκό θεό της φωτιάς.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Charles Goodyear τα πέρασε κάνοντας αμέτρητες αγωγές -32 συνολικά- εναντίον εκείνων που ονόμαζε «πειρατές με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας». Αυτές οι διαδικασίες κατέληξαν να εξανεμίσουν τα πενιχρά κέρδη του. Ενώ στο Παρίσι, τη δεκαετία του 1850, φυλακίστηκε για 16 ημέρες επειδή δεν κατάφερε να πληρώσει τον λογαριασμό του ξενοδοχείου! Και αφήνοντας την τελευταία πνοή του το 1860, άφησε ταυτόχρονα και χρέη $200.000!

Το 1898, μια εταιρεία ελαστικών ιδρύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες: Η Goodyear Tire & Rubber που δεν είχε καμία σχέση με τον εφευρέτη του βουλκανισμού ή οποιονδήποτε από τους απογόνους του. Τουλάχιστον όμως επέτρεψε να μνημονεύουμε καθημερινά σήμερα, έστω και ακούσια, το όνομα του ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στα μυστήρια του καουτσούκ.