Μέχρι πριν από λίγo καιρό και πριν η Ισμαήλος Classics μας το παραχωρήσει για δοκιμή, αποτελούσε παιδικό μου απωθημένο.

Το είδα για πρώτη φορά σε μέταλλο στην Genova το 1972, όταν ήμουν εννιά χρονών. Θυμάμαι που το έλεγα και το ξανάλεγα στο νονό της μητέρας μου, Ιταλό και ιδιοκτήτη φαρμακαποθήκης εκεί, και περίπου με χλεύαζε.

Βλέπετε, το FIAT 124 Sport με το οποίο ταξιδεύαμε είχε μείνει «ξερό» από ηλεκτρικά, όταν κάτι τζιμάνια Τζενοβέζοι ηλεκτρολόγοι τοποθέτησαν ένα Grundig που μόλις είχε αγοράσει ο πατέρας μου. Κι έτσι, ο Leon -o νονός- μας έδωσε ένα από τα αυτοκίνητά του για να συνεχίσουμε το ταξίδι: Μια De Tomaso Dauville. Η «σύγκριση» λοιπόν ήταν και ο λόγος της κοροϊδίας…

Η εμπορική αποτυχία του 130 είχε να κάνει περισσότερο με κοινωνικές αγκυλώσεις. Την «μπασκλασαρία» του ονόματος FIAT σε μια κατηγορία όπως αυτή των πολυτελών κουπέ, παρά με τυχούσες ενδημικές παραλείψεις στο 130 Coupé. Από κάθε άποψη, το 130 πρόβαλλε τη λεπτότητα του στιλ του, μέσα από ένα πλούσιο, εξωτικό, ραφινάτο και καλά εξελιγμένο αυτοκίνητο, κατασκευασμένο με βάση τις προδιαγραφές και όχι την τιμή.

Ως μπερλίνα, το 130 παρουσιάστηκε το 1969, ως επίσημο και αξιοπρεπές όχημα για τα υψηλόβαθμα στελέχη του ιταλικού κράτους και της ιταλικής Εκκλησίας. Με το κουπέ αδέρφι του, η FIAT ήλπιζε να ανεβάσει τις μετοχές της γοητείας του. Μέχρι σήμερα, ο σχεδιαστής του 130 Coupé παραμένει επίσημα άγνωστος, όπως γινόταν μέχρι πρόσφατα με όλους του στιλίστες του Pininfarina. Ανεπίσημα γνωρίζουμε ότι ο Paolo Martin, σχεδιαστής που την εποχή εκείνη εργάστηκε στην Pininfarina ως επικεφαλής του τμήματος styling, ήταν ο υπεύθυνος του σχεδίου. Ούτε ο Dante Giacosa ούτε ο Pio Manzu εργάστηκαν στο πρότζεκτ «FIAT 130 Coupé». Το πρότζεκτ διαχειρίστηκε ο ίδιος ο Gianni Agnelli, με τον Sergio Pinifarina να δίνει πλήρη ελευθερία στον Martin.

Απλό, σμιλεμένο κοφτερά και με όμορφες λεπτομέρειες, το 130 Coupé διαθέτει πολύ καλή αναλογία λαμαρίνας και κρυστάλλου, διασφαλίζοντας ευήλια καμπίνα και μια λεπτή οροφή με πλευρικά κρύσταλλα που κατεβαίνουν με μεγάλη γωνία. Τα μεγάλα, παραλληλόγραμμα εμπρός φανάρια της Carrello, που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ποτέ άλλοτε σε αυτοκίνητο παραγωγής, του δίνουν τη χαρακτηριστική όψη του.

Το μεγάλο κουπέ FIAT δεν φορά κανένα άλλο στολίδι, πέρα από τους νίκελ προφυλακτήρες που είναι ντυμένοι με καουτσούκ στις άκρες, τα νίκελ στο πλαίσιο των παραθύρων και τις ευδιάκριτα γυαλιστερές, τετράγωνες λαβές στις πόρτες. Οι επιφάνειές του είναι καθαρές και μεγάλες, το μακρύ καπό με τους μεντεσέδες εμπρός δημιουργεί «φρύδια» για τα εμπρός φανάρια, ενώ το μεγάλο μέγεθος του πίσω καπό ανακουφίζεται από ένα διακριτικό χείλος στο τελείωμα του.

Στα πλευρά, το αυτοκίνητο θα μπορούσε να είναι τελείως ανώνυμο, αλλά η ελαφριά ακμή στο ύψος του γόνατου, που τρέχει από την αρχή του εμπρός φτερού μέχρι τα πίσω φώτα που αγκαλιάζουν τα πίσω φτερά, «σπάει» τη μεγάλη επιφάνεια λείας λαμαρίνας στην πόρτα και στο πίσω φτερό.

Κάτω από το καπό του 130 Coupé αρχικά τοποθετήθηκε το μοτέρ της μπερλίνας με 2.866 cc και 140 άλογα. Γρήγορα όμως, το 1971 κιόλας, το μοτέρ μεγάλωσε με έξι χιλιοστά μεγαλύτερα πιστόνια, ανεβαίνοντας στις 3.235 cc. Αποδίδοντας 167 άλογα, ήταν μια εξέλιξη του μοτέρ σχεδίασης Ferrari που βρίσκαμε κάτω από το καπό του FIAT Dino. Αλλά με δύο εκκεντροφόρους στο σύνολο, κινούμενους με λουρί αντί για καδένα των δύο διπλών εκκεντροφόρων του Dino. Δυστυχώς, η πλειονότητα των αυτοκινήτων, συνδυάστηκε με ένα βαρύ, αργό, 3τάχυτο σασμάν της BorgWarner -όπως και στο δικό μας- και μόνο το 10% με το 5άρι dogleg της ZF που ήταν έξτρα.

Ανοίγοντας τις μεγάλες πόρτες αποκαλύπτεται ένα ηδονιστικό εσωτερικό και ένα από τα καλύτερα ιταλικά της εποχής. Από το διαχρονικό και μη τυπικό εξωτερικό στιλ παίρνει τη σκυτάλη και η καμπίνα, ξεχειλίζοντας από δέρμα, -μέχρι και στον ουρανό- και από ξύλινο τριμάρισμα. Στο δικό μας 130, το αναχρονιστικό τιμόνι με τις δύο ακτίνες έχει δώσει τη θέση του σε ένα ξύλινο 3άκτινο Personal που δένει ωραία με τα ξύλα του αυτοκινήτου. Σε αντίθεση, ο πίνακας της Veglia Borletti δείχνει ακόμη και σήμερα σύγχρονος, με ευανάγνωστα γραφικά και ιδανικά τοποθετημένα καντράν και βελόνες.

Το 130 Coupé αποστόμωνε στην εποχή του οποιαδήποτε αντιπολίτευση στους τομείς του σχεδιασμού, του εξοπλισμού και των χώρων, καθίζοντας τέσσερις ενηλίκους με βασιλική άνεση: Το Coupé διαθέτει το ίδιο μεταξόνιο (2,72 m) και τα ίδια μετατρόχια με την μπερλίνα.

Οι δύο φαρδιές πολυθρόνες πίσω χωρίζονται με ένα ομοίως φαρδύ υποβραχιόνιο, ενώ τα τασάκια ανοίγουν με το τίναγμα του ενός δαχτύλου και με το καπάκι τους να εξαφανίζεται στην πλάτη του σταχτοδοχείου. Αναμφίβολα, μια λειτουργία πολύ… Rolls-Royce. Φυσικά και έχει ηλεκτρικά παράθυρα, φυσικά και είναι climatizzata, φυσικά και το βαντιλατέρ του αερισμού/κλιματισμού στην τρίτη σκάλα είναι ό,τι σε ένα σύγχρονο αυτοκίνητο στην… πρώτη.

Αναμφίβολα, το 130 Coupé είναι ένα ογκώδες αυτοκίνητο και τα 1.600 κιλά του είναι πολλά για το μοτέρ. Στον ανοιχτό δρόμο, η ανεξάρτητη ανάρτηση γύρω γύρω δίνει ωραία κύλιση, αλλά η αεροδυναμική βοή και η έλλειψη νεύρου είναι πανταχού παρούσες. Παρόλα αυτά, στο δρόμο το νιώθεις να κουμαντάρει τον εαυτό του με αυτοπεποίθηση και καθόλου περίπλοκα. Ακόμα και στα 170 km/h, το νιώθεις να πατά, αν όχι με μπρίο, με ένα αταλάντευτο τσαγανό, γεμίζοντάς σε σιγουριά παρά τα 50 χρόνια που έχει στην πλάτη του.

Προφανώς δεν πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που σε εκλιπαρεί να το οδηγήσεις σπορτίβικα. Και εδώ, ο «ιταλοπίθηκος» με τα κοντά πόδια, τα μακριά χέρια και τα όφσετ πεντάλ δίνουν το παρών, αλλά τα δύο μόνο πεντάλ αμβλύνουν τα πράγματα. Από την άλλη σε ανταμείβει με το γλυκό, στρωτό δούλεμα του V6 και την αδιατάραχτη καμπύλη ισχύος, από το ραλαντί έως το κόκκινο. Όχι το ίδιο εύηχα με το μοτέρ του Dino, αλλά πάντως αντάξια ενός μοτέρ GT με την υπογραφή του Aurelio Lampredi.

Με κράτημα περισσότερο σπορτίφ παρά σπορ, τις αναρτήσεις να αντιστέκονται σθεναρά στην κλίση και καλά παπουτσωμένο για την εποχή με φαρδιά τιούμπλες 205/70 πάνω σε Cromodora 6Jx14”, το 130 Coupé είναι ιδανικό για μια ωραία, σβέλτη βόλτα σε δρόμο με ανοιχτές στροφές και χωρίς μεγάλη ανωφέρεια. Το φρενάρισμα είναι εξαιρετικό για την ηλικία του, με το εμπρός μέρος να μη βουτάει ακόμα με δυνατό κλότσημα από μεγάλη ταχύτητα. Τα οδικά χαρακτηριστικά του είναι συγκρίσιμα με μιας BMW CS, με τη δεύτερη να κάνει τα ίδια με λιγότερο στιλ -κι ας κόστιζε τα διπλά χρήματα. Αν μπορείς κάτι να προσάψεις στο FIAT, αυτό είναι η ακόρεστη λαιμαργία του.

Στην αγορά του κλασικού αυτοκινήτου που διακατέχεται από εμμονές και κλισέ, μόνο λίγοι cognoscenti θυμούνται και θα εκτιμήσουν ένα FIAT 130 Coupé. Αν βρείτε κάποιο διαθέσιμο δεν θα είναι ιδιαίτερα ακριβό. Ένα αυτοκίνητο σε κατάσταση «Concours» στοιχίζει κάτω από τις €30.000, ενώ σε κατάσταση «Fair» ή «4» ακόμη και κάτω από τα δέκα χιλιάρικα.

Το 130 Coupé σε αριθμούς
ΔΟΜΗ
Αμάξωμα Αυτοφερόμενο
ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ
Τύπος 130. Β.000
Θέση Εμπρός
Κύλινδροι Έξι σε V 60º
Διάμετρος x διαδρομή 102 x 66 mm
Συμπίεση 9,3:1
Ισχύς 167 PS/5.600 rpm
Ροπή 25,5 kgm
Βαλβίδες Επικεφαλής, ένα εκκεντροφόρος σε κάθε πλευρά του V
Ανάφλεξη Πολλαπλασιαστής, ντιστριμπιτέρ
Σύστημα ψύξης Υγρόψυκτο, αντλία, χωρητικότητα 15,5 lt
Τροφοδοσία Ηλεκτρική αντλία, διπλό καρμπιρατέρ WEBER 45 DFC12
Ρεζερβουάρ 80 lt
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κίνηση Πίσω
Τύπος Άξονας δύο τμημάτων με σταυρό
Συμπλέκτης Ξηρός μονόδισκος, υδραυλικός έλεγχος
Κιβώτιο ταχυτήτων Πέντε ταχυτήτων χειροκίνητο της ZF με λεβιέ στο πάτωμα ή 3τάχυτο αυτόματο σασμάν της Borg-Warner με λεβιέ στο πάτωμα
ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Εμπρός Ανεξάρτητη, γόνατα, ράβδοι στρέψης, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος
Πίσω Ανεξάρτητη, γόνατα, ελατήρια, τηλεσκοπικά αμορτισέρ, αντιστρεπτική ράβδος, εγκάρσιοι βραχίονες
TΡOXOI
Ζάντες Ελαφρού κράματος Cromodora 6Jx14"
Λάστιχα 185x14 ER70 ή 205/70 VR 14 tubeless
ΦΡΕΝΑ
Τύπος Υδραυλικά, υποβοηθούμενα και στους τέσσερις τροχούς, τέσσερα δισκόφρενα, κατανεμητής πίεσης πίσω, διπλό κύκλωμα
Χειρόφρενο Μηχανικό στους πίσω τροχούς, λεβιές τοποθετημένος αριστερά
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Τιμόνι Ατέρμονας κοχλίας, υδραυλική υποβοήθηση, κύκλος στροφής 11 m
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Τύπος 12βολτο, με εναλλάκτη 900w και μπαταρία 55Ah
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μήκος x πλάτος x ύψος 4,84 x 1,76 x 1,35 m
Μεταξόνιο 2,72 m
Μετατρόχια εμπρός-πίσω 1.467 mm
ΒΑΡΗ
Βάρος κενό 1.555 kg (1.600 kg το αυτόματο)
Βάρος με πλήρες φορτίο 1.955 kg (2.000 kg το αυτόματο)
Ωφέλιμο φορτίο 400 kg
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Τελική ταχύτητα 190 km/h (αυτόματο 185 km/h)
Επιτάχυνση 0-100 km/h 9,2”
Επιτάχυνση 0-160 km/h 26,9”
Επιτάχυνση 0-400 m 16,5”@132 km/h
Επιτάχυνση 0-1.000 m 30,5”@165 km/h
Κατανάλωση 14,7 lt/100 km (15,1 lt/100 km το αυτόματο)
Αυτονομία 500 km
ΤΙΜΗ
Τιμή στην Ιταλία (1971) 4.750.000 L. (4.950.000 L το αυτόματο)
Τιμή σήμερα Περίπου 27.000 ευρώ (άριστη κατάσταση)