To 70ό EKO Ράλλυ Ακρόπολις και τον πρώτο μηχανοκίνητο αγώνα στην Eλλάδα, που έγινε σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές το 1926, τα χωρίζουν σχεδόν 100 χρόνια.

Ο πρώτος αγώνας αυτοκινήτων ήταν ουσιαστικά μια πρωτοβουλία της εφημερίδας «Bραδυνή», η οποία οργάνωσε ένα χρονομετρημένο αγώνα στην ευθεία της λεωφόρου Συγγρού, σε μήκος ενός χιλιομέτρου.

Όμως με τα κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα της εποχής να διογκώνονται συνεχώς, η διοργάνωση μιας σειράς αγώνων ήταν ανέφικτη ως τον Ιούλιο του 1932, όταν έγινε για δεύτερη φορά η ανάβαση της Πάρνηθας. H ιστορική διαδρομή επαναλήφθηκε το 1933, σηματοδοτώντας ουσιαστικά και το τέλος για το πρώτο κεφάλαιο των ελληνικών αγώνων αυτοκινήτου της προπολεμικής περιόδου.

Δεν έπαψαν όμως ποτέ να υπάρχουν Έλληνες -και Ελληνίδες- οδηγοί αγώνων οι οποίοι έπαιρναν μέρος και σε διεθνείς διοργανώσεις, όπως το Βαλκανικό Pάλι και το Μόντε Κάρλο. Μάλιστα, ο αγώνας των Μονεγάσκων που ήταν και ο αρχαιότερος του είδους, χρησιμοποιούσε τότε και την Αθήνα ως μια από τις αφετηρίες του.

Η «ενέργεια» του Iερού Bράχου και το κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο της δεκαετίας του ’30 απ’ όπου εκκινούσαν οι συμμετέχοντες στο «Μόντε», φημολογείται πως γέννησαν την ιδέα του Ράλλυ Ακρόπολις!

Ωστόσο ο πόλεμος που ακολούθησε προφανώς δεν άφησε περιθώρια συζήτησης για αγώνες αυτοκινήτου στην Ελλάδα. Προτεραιότητα είχε η ανοικοδόμηση ολόκληρης της χώρας και η επιβίωση του λαού. 

Όμως το 1951, δεκαεπτά χρόνια ύστερα από την τελευταία ανάβαση Πάρνηθας, μια ομάδα φίλων και «εραστών» του αθλήματος απευθύνθηκε στην ΕΛΠΑ, ζητώντας βοήθεια για την τέλεση ενός αγώνα. Η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία, αφού εν τω μεταξύ βρέθηκαν και οι απαραίτητοι χορηγοί. Το «Ελληνικό Pάλι», όπως ονομάστηκε, έγινε πραγματικότητα τον Νοέμβριο του 1951 με δέκα συμμετοχές.

H συνολική διαδρομή του ήταν 1.923 πολύ σκληρά χιλιόμετρα και η διάρκεια περίπου 43 ώρες. Από την Αττική στην Τρίπολη και πάλι πίσω στην Αττική, κατόπιν στους Αγίους Θεοδώρους, έπειτα στην Καβάλα μέσω Λάρισας, Θεσσαλονίκης και Σερρών, και τερματισμός στο γήπεδο του αθλητικού ομίλου Κηφισιάς.

Για την ιστορία, πρώτος τερμάτισε ο Πέτρος Περατικός, με FIAT 1400. Όμως η ανταπόκριση, ο παλμός, η δίψα αλλά και το πάθος θεατών, συμμετεχόντων αλλά και διοργανωτών οδήγησε στη σύσταση του Ράλλυ ΕΛΠΑ.

Και εγένετο... Ράλλυ Ακρόπολις
Η καταλυτική ημερομηνία όμως ήταν η 19η Νοεμβρίου του 1952. Όταν η πρόταση του Απόστολου Νικολαΐδη για τη μετονομασία του Ράλλυ σε «Ακρόπολις» (ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις πλέον) και την αναγωγή του σε διεθνή θεσμό έγινε αποδεκτή. Στις 29 Μαΐου του 1953 ο εθνικός μας αγώνας ξεκίνησε κάτω από την Ακρόπολη, με τη συμμετοχή 26 αγωνιζομένων. Ήταν μια δοκιμασία που αναζητούσε τις αντοχές αυτοκινήτων και ανθρώπων σε 1.728 km που έγιναν σε άσφαλτο και χώμα.

Το πρώτο Ακρόπολις περνούσε από τη βόρεια και κεντρική Πελοπόννησο, καθώς και από ένα μεγάλο κομμάτι της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το πόσο σκληρό και απαιτητικό ήταν το Ράλλυ φάνηκε από τα πόσα αυτοκίνητα τελικά κατάφεραν να τερματίσουν: Μόλις 6 από τα 26! Νικητής του πρώτου Ακρόπολις ήταν ο Νίκος Παπαμιχαήλ, με Jaguar XK120.

Το 1956 το Ακρόπολις μπήκε επισήμως στο καλαντάρι του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ράλλυ. Είχε τις περισσότερες συμμετοχές (86) στην ιστορία του μέχρι τότε, ξένους και Έλληνες οδηγούς, πολλά και σκληρά χιλιόμετρα και διεθνή αναγνώριση μετά το πέρας του αγώνα!

Όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο δυνάμωνε ο μύθος του Ράλλυ Ακρόπολις. Ήταν πλέον όνειρο και στόχος κάθε οδηγού και ομάδας να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στις σκληροτράχηλες ειδικές διαδρομές και να κατακτήσουν εν τέλει τη νίκη σε έναν από τους πιο απαιτητικούς αγώνες του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ.

Η δίψα των θεατών να δουν από κοντά τους καλύτερους οδηγούς της εποχής και τα αγωνιστικά «θηρία» ήταν τέτοια που αδιαφορούσαν για τη σκόνη, τις κακουχίες, τα ξενύχτια, οπότε έπαιρναν τα βουνά και γέμιζαν κάθε σπιθαμή γης!

Η χρυσή εποχή
Οι παλιοί ακόμα μιλάνε με νοσταλγία για την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής ενώ οι νέοι που ενδιαφέρονται δεν έχουν παρά να ανατρέξουν στο YouTube και να απολαύσουν βίντεο από τα πισωκίνητα θηρία του χτες, τα τέρατα του Group B, καθώς και όσα ακολούθησαν από τη δεκαετία του 1990 με τα Group Α, μέχρι και σήμερα. 

Αξίζει ωστόσο να σταθούμε σε τρία γεγονότα της χρυσής εποχής των Ράλλυ όπως έχει χαρακτηριστεί, αυτή του Group B. Το πρώτο είναι φυσικά η είσοδος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ -και στο Ακρόπολις προφανώς- των Audi Quattro, των πρώτων αγωνιστικών που συνδύασαν στα Ράλλυ το τούρμπο με την τετρακίνηση.

Το δεύτερο δεν είναι άλλο από την πρώτη θέση μιας κυρίας το 1982. Ο λόγος φυσικά για την Michèle Mouton, όπου στο 29ο Aκρόπολις οδήγησε με απόλυτη μαεστρία το Quattro της διέλυσε τον ανταγωνισμό. Για να καταλάβετε κάπως καλύτερα, η διαφορά από το δεύτερο Walter Röhrl στο τέλος του αγώνα ήταν 14’ και 21”. Η Mouton «έσπασε» τα χρονόμετρα σε 24 ειδικές!

Το τρίτο και εξίσου σημαντικό γεγονός εκείνης της περιόδου ήταν... η πτήση «037». Η πισωκίνητη Lancia Rally 037 στα χέρια του Walter Röhrl απέδειξε ότι μπορεί να κερδίσει τους τετρακίνητους αντιπάλους της ακόμα και σε έναν τόσο απαιτητικό αγώνα όσο το Ακρόπολις. Μάλιστα αυτή ήταν και η πρώτη νίκη για τους Ιταλούς στην Ελλάδα από το ’58!

Σε ό,τι έχει να κάνει τώρα με τον θρύλο που καθιέρωσε το Ακρόπολις ως ένα από τα σκληρότερα Ράλλυ, οφείλεται στις ειδικές διαδρομές της Καλαμπάκας, των Μετεώρων, του Ολύμπου, της Κεντρικής Ελλάδας και της Νότιας Πελοποννήσου.

Ανεξαρτήτως βέβαια γεωγραφικού διαμερίσματος, οι ειδικές διαδρομές του Ακρόπολις δοκίμαζαν πάντα τα όρια ανθρώπων και μηχανών. Η πιο αγαπημένη ειδική των οδηγών ήταν ο «Ταρζάν» στην Ευρυτανία. Γνωστή ως Φουρνά ή Ρεντίνα, η διαδρομή συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά στο πρόγραμμα του Ράλλυ το 1975, ενώ από το 1979 μετονομάστηκε σε Ταρζάν.

Ο «Ταρζάν» στη θέση «Ζαχαράκη» στη Φουρνά Ευρυτανίας, ήταν η δέυτερη πιο γνωστή παγκοσμίως ειδική διαδρομή του Ράλλυ Ακρόπολις πίσω από τις «Καρούτες». Η καλύβα του «Ταρζάν» δε, βρίσκονταν στα σύνορα των νομών Φθιώτιδας, Ευρυτανίας και Καρδίτσας. Όλοι οι παγκόσμιοι οδηγοί είχαν σταματήσει για να ξεκουραστούν στον «Ταρζάν» και να συνομιλήσουν με τον Γεώργιο Μπούργο που έμενε για πολλά χρόνια μόνος στη θρυλική καλύβα.

Η σύγχρονη ιστορία
Το Ράλλυ των Θεών άλλαξε πολλές φορές έδρα στη σύγχρονη εκδοχή του, θέλοντας έτσι να φέρει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος διαφορετικές Περιφέρειες στη χώρα μας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με τα αγωνιστικά Group A, η υπερειδική στην Ανάβυσσο έδινε το στίγμα της νέας τάσης που θα ακολουθούσε ο εθνικός μας αγώνας.

Από το 1987 έως το 1992, σε έξι αγωνιστικές σεζόν οι μυθικές Lancia Delta HF Integrale στα χέρια των Markku Alén, Miki Biasion και Didier Auriol, κέρδισαν πέντε φορές το Ράλλυ Ακρόπολις χάνοντας το έξι στα έξι από τον Carlos Sainz και την Toyota Celica GT-Four, το 1990.

To 1995 ο αγώνας ήταν εκτός του προγράμματος του WRC. Παρόλα αυτά έγινε κανονικά και μεγάλοι νικητές αναδείχθηκαν οι Άρης Βωβός και Κώστας Στεφανής με μια Lancia Delta HF Integrale. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και έως και τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας, πέραν του γεγονότος ότι το επίκεντρο του αγώνα μεταφέρθηκε στην Ιτέα και στη Λαμία, άλλαξαν και οι ισορροπίες στα αυτοκίνητα και τους αγωνιζόμενους.

H Subaru με το Ιmpreza αλλά κυρίως η Ford με τα Focus σάρωσαν τις νίκες. Οι σημερινοί 40άρηδες και κάτι, είχαν την ευκαιρία να ζήσουν από κοντά και να θαυμάσουν θρύλους όπως οι Colin McRae, Sébastien Loeb, Petter Solberg και Marcus Grönholm.

Το 2005 ήταν μία ακόμη χρονιά-σταθμός στην ιστορία του Ράλλυ Ακρόπολις. Η υπερειδική στο ΟΑΚΑ σημείωσε ένα τρομερό ρεκόρ για την εποχή. Συγκέντρωσε πάνω από 65.000 θεατές οι οποίοι αγκάλιασαν με τεράστιο ενθουσιασμό και φοβερό παλμό τους αγωνιζόμενους.

Πολλοί δε από αυτούς παραδέχτηκαν ανοιχτά ότι δεν είχαν ζήσει κάτι παρόμοιο στην καριέρα τους, ενώ ο αγώνας ψηφίστηκε ως το «Ράλλυ της Χρονιάς» για τη διοργάνωση!

Ομολογουμένως η υπερειδική του 2006 στο ΟΑΚΑ δεν ήταν εξίσου επιτυχημένη με την πρώτη, οπότε το 2007 μεταφέρθηκε στο Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο -μαζί με το service park- ενώ το 2008 το πρόγραμμα είχε δύο υπερειδικές στο στρατιωτικό αεροδρόμιο του Τατοΐου.

Μέχρι το 2013, την τελευταία χρονιά που στο καλαντάρι της FIA υπήρχε το Ράλλυ Ακρόπολις, η Ιτέα, η Λαμία, η Αθήνα και το Λουτράκι ήταν οι πόλεις που το φιλοξένησαν, ενώ τελευταίος νικητής ήταν ο Jari-Matti Latvala, με Volkswagen Polo R WRC.

Aπό το 2014 έως και το 2018 ο αγώνας αποτέλεσε μέρος μόνο του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ράλλυ, σε μια περίοδο που έκλεισε με νίκη του Bruno Magalhães με Škoda Fabia R5.

Η μεγάλη επιστροφή
Το 2021 ήταν η χρονιά που το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις επέστρεψε εκεί όπου ανήκει: Στο πρόγραμμα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Μάλιστα αυτή η επιστροφή συνέπεσε με την τελευταία χρονιά της -για πολλούς- καλύτερης «ράτσας» αγωνιστικών του ΠΠΡ, των WRC, με τον Kalle Rovanperä και το Toyota Yaris WRC να κατακτούν την νίκη. 

Το 2022 με τα αγωνιστικά να έχουν περάσει πλέον στην υβριδική εποχή, ο Rovanperä παρότι έχασε το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις από τον Thierry Neuville με το Hyundai i20 N Rally1, κατέκτησε εν τέλει το στέμμα του Παγκόσμιου Πρωταθλητή σε ηλικία μόλις 22 ετών. Έσπασε έτσι το ρεκόρ που κατείχε για πολλά χρόνια ο Colin McRae, ο οποίος είχε στεφθεί Πρωταθλητής το 1995 σε ηλικία 27 ετών.

Για τους λάτρεις των αριθμών, τις περισσότερες νίκες στο Ράλλυ Ακρόπολις έχει ο Colin McRae με πέντε, ενώ από τρεις έχουν οι Walter Röhrl, Miki Biasion, Carlos Sainz και Sébastien Loeb. Η Ford είναι πρώτη στους κατασκευαστές με 13 νίκες και ακολουθούν Lancia με έξι και Subaru με πέντε νίκες.

ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις 2023
Ο εφετινός αγώνας είναι προγραμματισμένος να διεξαχθεί από τις 7 έως τις 10 Σεπτεμβρίου. Περισσότεροι από 80 εκατ. τηλεθεατές σε 150 χώρες θα παρακολουθήσουν το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις, με την απόλαυση και το θέαμα να είναι πλέον δεδομένα. Αυτό ισχύει είτε πάρεις τα βουνά για ζήσεις από κοντά την εμπειρία είτε κάθεσαι αναπαυτικά στον καναπέ σου.

Η εκκίνηση θα δοθεί την Πέμπτη κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και αμέσως μετά τη σκυτάλη θα πάρει το νότιο παραλιακό μέτωπο της Αττικής και συγκεκριμένα η Πλατεία Νερού στο Φάληρο, όπου θα διεξαχθεί η υπερειδική «ΕΚΟ Super Special Stage», συνολικού μήκους 1,48 km.

Την επόμενη ημέρα, την Παρασκευή, το EKO Ράλλυ Ακρόπολις 2023 θα συνεχιστεί με τις ε.δ. «Λουτράκι» και «Πίσια», με την τελευταία να αντικαθιστά ουσιαστικά την ε.δ. «Χαρβάτι». Την ίδια ημέρα τα πληρώματα θα αγωνιστούν και στις ειδικές της Στερεάς Ελλάδας (η Λαμία θα αποτελέσει και πάλι το επίκεντρο του αγώνα) μέσω της ε.δ. «Λιβαδειά», που κέρδισε πέρσι πολύ θετικά σχόλια και της ε.δ. «Ελάτεια» που τερματίζει πριν το Ρεγκίνι. Όπως και πέρυσι, την Παρασκευή δεν υπάρχει service για τα πληρώματα, παρά μόνο ανεφοδιασμός.

Το Σάββατο περιλαμβάνει -όπως και πέρυσι- τα περισσότερα αγωνιστικά χιλιόμετρα (141,40 km) και από δύο φορές τις ε.δ. «Παύλιανη» (επιστρέφει ύστερα από το 2021), «Καρούτες» (οι Βωξίτες με ανηφορική φορά) και «Ελευθεροχώρι».

Την Κυριακή το μενού του EKO Ράλλυ Ακρόπολις 2023 περιλαμβάνει τον «Ταρζάν» και τη νέα προθήκη «Γραμμένη» που θα είναι και η Power Stage για τη εφετινή χρονιά -πέρυσι ήταν το Ελευθεροχώρι.

Τα αγωνιστικά χιλιόμετρα έχουν αυξηθεί ελάχιστα εφέτος, από 306,65 km σε 307,69 km, παραμένοντας βέβαια σημαντικά λιγότερα από τα 409 του 2012. Βέβαια άλλο το κόστος του τότε και άλλο τα έξοδα του σήμερα για τις ομάδες...

Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ο Kalle Rovanperä με το υβριδικό Yaris ήταν εμπρός -με μεγάλη διαφορά- από τον teammate του στην Toyota, δεύτερου στη βαθμολογία, Evans. Μέχρι τον αγώνα μας, μεσολαβεί το Ράλλυ Εσθονίας, ενώ ύστερα από το EKO Ράλλυ Ακρόπολις 2023 απομένουν τρεις ακόμη γύροι για το οριστικό πέσιμο της καρό σημαίας. Οπότε εάν ο οδηγός της Toyota χάσει το δεύτερο τίτλο του, θα μιλάμε ουσιαστικά για «αυτοκτονία».

Όσοι λοιπόν αποφασίσετε να πάρετε τα βουνά, είναι βέβαιο ότι θα απολαύσετε υψηλού επιπέδου θέαμα καθώς και τις εκπλήξεις που εξασφαλίζει η σφραγίδα του ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις... Τηρείτε όμως πάντα τα μέτρα ασφαλείας και ακολουθείτε τις συμβουλές των διοργανωτών, ώστε να αποφευχθούν απρόοπτα που ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο την τέλεση των ειδικών του αγώνα αλλά -πρωτίστως- την ασφάλεια θεατών και οδηγών.

Καλή απόλαυση!

Shakedown
Η αυλαία του 70ού ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις ανοίγει ουσιαστικά την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου με το Shakedown να πραγματοποιείται στην ε.δ. Λυγαριά, περίπου 15 km από τη Λαμία. Η διαδρομή μήκους 3,62 km θα δώσει μια πρώτη γεύση στα πληρώματα για τις συνθήκες που θα αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια του αγωνιστικού 3ημέρου.

Εκκίνηση
Με την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας οι ομάδες θα κατηφορίσουν προς την Αθήνα και συγκεκριμένα στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, όπου θα πραγματοποιηθεί στις 18:00 -ώρα Ελλάδος- η πανηγυρική εκκίνηση.

Υπερειδική 
Η «ΕΚΟ Super Special Stage» με συνολικό μήκος 1,48 km θα λάβει χώρα στην Πλατεία Νερού στις 19:05. Πρόκειται για μια μοναδική τοποθεσία ανάμεσα σε εμβληματικά σημεία όπως το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, το Ελληνικό, το Ίδρυμα Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος και τη Μαρίνα Φλοίσβου.

Service Park
Το επίκεντρο του ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις θα είναι και για εφέτος η πόλη της Λαμίας. Το κεντρικό service park θα βρίσκεται στον χώρο της Πανελλήνιας Έκθεσης Λαμίας (ΠΕΛ) κι εκεί θα επιστρέφουν τα αγωνιστικά ύστερα από το πέρας των ειδικών διαδρομών της κάθε ημέρας.

Ωράριο/Ειδικές Διαδρομές

Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023
Shakedown Λυγαριά-Λαμία Εκκίνηση 08:01 Μήκος 3,62 km
Τελετή εκκίνησης Ακρόπολη 18:00
Parc Fermé Καζίνο Λουτρακίου

Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2023
Ειδική διαδρομή Λουτράκι 1 Εκκίνηση 08:23 Μήκος 18,10 km
Ειδική διαδρομή Πίσια Εκκίνηση 09:26 Μήκος 16,43 km
Ειδική διαδρομή Λουτράκι 2 Εκκίνηση 12:19 Μήκος 18,10 km
Ειδική διαδρομή Λειβαδιά Εκκίνηση 15:12 Μήκος 21,03 km
Ειδική διαδρομή Ελάτεια Εκκίνηση 16:45 Μήκος 28,32 km

Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023
Ειδική διαδρομή Παύλιανη 1 Εκκίνηση 07:08 Μήκος 24,25 km
Ειδική διαδρομή Καρούτες 1 Εκκίνηση 08:41 Μήκος 28,49 km
Ειδική διαδρομή Ελευθεροχώρι 1 Εκκίνηση 11:05 Μήκος 18,02 km
Ειδική διαδρομή Παύλιανη 2 Εκκίνηση 14:08 Μήκος 24,25 km
Ειδική διαδρομή Καρούτες 2 Εκκίνηση 15:41 Μήκος 28,49 km
Ειδική διαδρομή Ελευθεροχώρι 2 Εκκίνηση 18:05 Μήκος 18,02 km

Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023
Ειδική διαδρομή Ταρζάν Εκκίνηση 08:52 Μήκος 23,37 km
Ειδική διαδρομή Γραμμένη 1 Εκκίνηση 10:05 Μήκος 19,67 km
Ειδική διαδρομή Γραμμένη 2 [Power Stage] Εκκίνηση 13:15 Μήκος 19,67 km