Πριν από 53 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1965, πέθανε ο Vittorio Jano, φημισμένος Ιταλός σχεδιαστής αγωνιστικών αυτοκινήτων και κινητήρων από τη δεκαετία του ’20 έως αυτή του ’60, ουγγρικής καταγωγής, σε ηλικία 73 ετών.

Ο Jano γεννήθηκε ως Viktor János στο San Giorgio Canavese, στο Πιεμόντε, από γονείς Ούγγρους μετανάστες που έφτασαν εκεί αρκετά χρόνια νωρίτερα. Ξεκίνησε την καριέρα του στην εταιρεία αυτοκινήτων και φορτηγών Società Torinese Automobili Rapid που ανήκε στην G.B. Ceirano. Το 1911 μετακόμισε στη FIAT υπό τον Luigi Bazzi, ενώ στη συνέχεια πήγε μαζί με τον Bazzi στην Alfa Romeo το 1923, για να αντικαταστήσει τον Giuseppe Merosi στη θέση του αρχιμηχανικού.

Στην Alfa Romeo, το πρώτο πρότζεκτ του ήταν ο σχεδιασμός ενός 8κύλινδρου μοτέρ σε σειρά για το μονοθέσιο των Grand Prix, P2. Με το οποίο Alfa Romeo νίκησε στο εναρκτήριο αγώνα του παγκοσμίου πρωταθλήματος Grand Prix το 1925. Το 1932, σχεδίασε το συγκλονιστικό μονοπόστο P3 που αργότερα αγωνίστηκε με μεγάλη επιτυχία υπό τον Enzo Ferrari, όταν αυτός ξεκίνησε τη Scuderia Ferrari το 1933.



Για τα μοντέλα παραγωγής της Alfa, ο Jano εξέλιξε μια σειρά μικρού έως μεσαίου κυβισμού κινητήρες με τέσσερις, έξι και οκτώ κυλίνδρους, βασισμένα στο μοτέρ της P2. Έτσι καθιέρωσε την κλασική αρχιτεκτονική των κινητήρων της Alfa, με κατασκευή από ελαφρά κράματα, ημισφαιρικούς θαλάμους καύσης, κεντρικά τοποθετημένα μπουζί, δύο σειρές επικεφαλής βαλβίδων ανά σειρά κυλίνδρων και δύο εκκεντροφόρους. Το 1936 σχεδίασε την Alfa Romeo 12C με κινητήρα V12. Το πείραμα δεν ήταν επιτυχές και αυτός είναι ο λόγος που δίνεται από πολλούς ως η αιτία παραίτησης του Vittorio Jano από την Alfa Romeo στα τέλη του 1937 και η μετακίνησή του στη Lancia.



Μεταξύ των πρότζεκτ του jano στη Lancia ήταν και η εμπλοκή της εταιρείας στα Grand Prix. Το μονοθέσιο, η Lancia D50, παρουσιάστηκε το 1954, αλλά η απώλεια του Alberto Ascari το 1955 και η καταστροφή του Le Mans το 1955 έπληξαν την εταιρεία στη Formula 1. Η Ferrari ανέλαβε την εκπροσώπηση της Lancia στη διοργάνωση και έτσι κληρονόμησε τον Jano την ίδια χρονιά. Η συμβολή του Jano στη Ferrari ήταν σημαντική. Με την ενθάρρυνση του γιου του Enzo, Dino, οι κινητήρες V6 και V8 του Jano έβγαλαν στη σύνταξη τα παλιότερα αγωνιστικά μοτέρ των Lampredi και Colombo.



Ύστερα από το θάνατο του Dino, το «Dino» V6 του Jano έγινε το 1966 η βάση για το πρώτο κεντρομήχανο αυτοκίνητο της εταιρείας, την Dino 206. Τα μοτέρ V6 και V8 συνέχισαν παρά την εστίαση της Ferrari στους V12 και οι απόγονοί τους συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ακόμη σήμερα. Η μοίρα του Enzo Ferrari και του Vittorio Jano ήταν κοινή όσον αφορά τα παιδιά τους. Όπως και ο Ferrari, o Jano έχασε το δικό του γιο το 1965. Την ίδια χρονιά, αρρώστησε σοβαρά και ο ίδιος και έδωσε τέλος στη ζωή του στο Torino.


Πριν από 154 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1864, συστάθηκε η N. O. Otto & Cie στην Κολωνία από τους Nickolaus Otto και Eugene Langen για την παραγωγή κινητήρων βενζίνης εσωτερικής καύσης. Αυτή η εταιρεία, η οποία μεταφέρθηκε στην Deutz στην άλλη πλευρά του Ρήνου το 1867, εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα υπό την επωνυμία Deutz AG.

Πριν από 105 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1913, ιδρύθηκε η εταιρεία κατασκευής αμαξωμάτων της Vanden Plas με έδρα τη Βρετανία. Το όνομα του καροτσερίας αυτής εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία το 1906 όταν εισήχθησαν αυτοκίνητα της βελγικής Métallurgique πάνω σε αμάξωμα Vanden Plas. Η πρώτη εταιρεία Vanden Plas στην Αγγλία ιδρύθηκε από τον Warwick Wright (τώρα αντιπρόσωποι της Peugeot) το 1913, με την άδεια της Vanden Plas Βελγίου.

Πριν από 91 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1927, ο Robert Benoist οδηγώντας μια Delage 15-S8 νίκησε στο Grand Prix της Ouverture στο Montlhéry.


Πριν από 90 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1928, λανσαρίστηκε το Luxford, ένα ταξί βασισμένο στο Ford Model A.

Πριν από 89 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1929, το White Triplex με οδηγό τον Lee Bible συνετρίβη σκοτώνοντας τον οδηγό του κατά την προσπάθεια για νέο Ρεκόρ Ταχύτητας στην Ξηρά, στο Ormond Beach στη Florida.

Το Triplex, που ζύγιζε τέσσερις τόνους, κινείτο από τρεις κινητήρες V12 από αεροσκάφος Liberty, συνολικής χωρητικότητας 81,18 λίτρων, με αντίστοιχη συνολική απόδοση 1.500 ίππων στις 2.000 rpm. Η πρώτη προσπάθεια του Bible μετρήθηκε κάτι λιγότερο από 300 km/h –πολύ κοντά στο υφιστάμενο ρεκόρ. Στο run της επιστροφής έπιασε 325 km/h, αλλά μόλις πέρασε το σημείο μέτρησης αιφνιδιαστικά ανετράπη.



Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η ανατροπή του Triplex προκλήθηκε επειδή ο Bible άφησε απότομα το γκάζι -η ταχεία επιβράδυνση προκάλεσε απώλεια ελέγχου. Το όχημα συνετρίβη στους αμμόλοφους, περίπου 30 m μακρύτερα από το σημείο μέτρησης και έκανε κωλοτούμπες για άλλα 60 m πριν σταματήσει στην άμμο. Ο Bible εκτοξεύτηκε έξω από το αυτοκίνητο, ενώ το ανεξέλεγκτο Triplex έπεσε επίσης πάνω στον άτυχο κάμεραμαν Charles Traub, ο οποίος μέσα στον πανικό του και προσπαθώντας να αποφύγει το αυτοκίνητο, έτρεξε απευθείας στην πορεία του. Αν είχε ο Traub είχε παραμείνει στη θέση του, δεν θα είχε πάθει τίποτα. Και οι δύο άνδρες έμειναν στον τόπο, ενώ ο Triplex καταστράφηκε ολοσχερώς.



Είναι ενδιαφέρον ότι ο Ray Keech θέσει το υφιστάμενο Παγκόσμιο Ρεκόρ Ταχύτητας στην Ξηρά με 334 km/h πάνω σε αυτό το «τέρας» στην Daytona ένα χρόνο πριν, το 1928. Παρότι λέγεται ότι έλαβε υψηλό χρηματικό έπαθλο, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να οδηγήσει το Triplex ποτέ ξανά. Η εμπειρία του από το ζεματιστό νερό που τον έλουζε από ένα κομμένο εύκαμπτο κολάρο, οι καπνοί από την εξάτμιση που τον έπνιγαν και μια φωτιά σε ένα από τους κινητήρες ήταν μια σφόδρα τραυματική εμπειρία για τον Keech.


Πριν από 87 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1931, συστάθηκε η Marmon-Herrington Company, Inc. στην Indiana στις ΗΠΑ. Η εταιρεία ήταν η διάδοχος της Marmon Motor Car Company, κατασκευάστριας αυτοκινήτων από το 1902 έως το 1933.

Πριν από 72 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1946, το συνδικάτο Union of Auto Workers με την απεργία στα εργοστάσια της General Motors στις ΗΠΑ κατάφερε με αυξήσει το μισθό κατά μισό σεντ από την αρχική πρόταση της εταιρείας.

Πριν από 72 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1946, το πρώτο Reliant Regent ολοκληρώθηκε, το οποίο ήταν οπτικά παρόμοιο με μια υπερμεγέθη μοτοσικλέτα.

Πριν από 71 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1947, η Maserati A6 1500, το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής της «Τρίαινας», παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης. Αυτό το πρώτο πρωτότυπο ήταν μια δίθυρη, διθέσια, μπερλινέτα με τριπλούς πλευρικούς αεραγωγούς στα εμπρός φτερά, κωνική καμπίνα με μονοκόμματα πλευρικά παράθυρα και φουτουριστικούς, κρυμμένους προβολείς.



Το αυτοκίνητο μπήκε σε περιορισμένη παραγωγή, με το αμάξωμα στα περισσότερα κομμάτια να κατασκευάζει ο Pininfarina. Για την παραγωγή, ο Pininfarina απλοποίησε το σχεδιασμό του πρωτοτύπου, με συμβατικούς προβολείς, ενώ λίγο αργότερα πρόσθεσε ένα ακόμη πλευρικό παράθυρο. Τα μεταγενέστερα αυτοκίνητα διαμορφώθηκαν με διαφορετικό στιλ αμαξώματος, ένα φάστμπακ 2+2.


Πριν από 71 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1947, το Austin Princess A120 λανσαρίστηκε ως το πιο ακριβό μοντέλο και η ναυαρχίδα στην γκάμα της Austin, ταυτόχρονα με το A110 Austin Sheerline -σχεδιασμένο κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το A110 απέδιδε δέκα άλογα μικρότερη ισχύ, καθώς φορούσε μόνο ένα καρμπιρατέρ. Το Princess, με κωδικό μοντέλου A120, φορούσε αμάξωμα σχεδιασμένο από την Vanden Plas και διατίθετο σε μεγάλη μπερλίνα ή λιμουζίνα.


Πριν από 70 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1948, το μοντέλο Playboy παρουσιάστηκε στο ξενοδοχείο Waldorf-Astoria στη Νέα Υόρκη. Κατασκευασμένο από την Playboy Motor Car Corporation με έδρα το Buffalo, το Playboy φορούσε 4κύλινδρο μοτέρ 40 ίππων της Continental ή της Hercules και διέθετε πλήρως μεταλλική ανοιγόμενη οροφή! Η εταιρεία κατασκεύασε 99 αυτοκίνητα προτού χρεοκοπήσει το 1951. Η ανέκδοτη πλευρά της ιστορίας είναι ότι ο Hugh Hefner ονόμασε το περιοδικό του «Playboy», ύστερα από πρόταση του φίλου του, Eldon Sellers, του οποίου η μητέρα εργαζόταν σε μια τοπική έκθεση της Playboy Automobiles και ύστερα από τη χρεοκοπία της εταιρίας.


Πριν από 67 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1951, οι Ak Miller, Marvin Lee και Wally Parks δημιούργησαν την National Hot Rod Association (NHRA) σε ένα περίπτερο στο εστιατόριο Tam-O-Shanter στο Los Angeles στην California.

Πριν από 65 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1953, η Hudson λανσάρισε τα νέα μικρά αυτοκίνητά της, το Jet και το πολυτελές Super Jet, που σχεδιάστηκαν από τον Frank S, Springs με τη σημαντική συμβολή του προέδρου της εταιρίας A. E. Barit. Το Jet ήταν η απάντηση της Hudson στο δημοφιλές Nash Rambler, αλλά το παράδοξο ήταν ότι το κόστος εξέλιξης και προώθησης του Jet τελικά οδήγησε στη συγχώνευση της Hudson με τη Nash.


Πριν από 54 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1964, ο Derek Bell έτρεξε στον πρώτο αγώνα της καριέρας του, ως υποστηρικτικό κομμάτι μεγαλύτερης διοργάνωσης, φέρνοντας όμως τη Lotus Seven που οδηγούσε στην πρώτη θέση.


Πριν από 49 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1969, η Porsche 917 παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης, λευκή με πράσινη μύτη και μαύρο #917. Η τιμή του υπολογιζόταν 140.000 DM, όσο η τιμή περίπου δέκα Porsche 911.


Πριν από 49 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1969, τα στούντιο της Walt Disney κυκλοφόρησε το «The Love Bug». Σε σκηνοθεσία του Robert Stevenson, στην ταινία πρωταγωνίστησε ο «Herbie», ένα αξιαγάπητο Σκαθάρι της Volkswagen με ισχυρή… προσωπικότητα. Παγιδευμένο από το διαβολικό αγωνιζόμενο Thorndyke που υποδυόταν ο David Thomlinson, ο Herbie σώνεται από τον νεαρό οδηγό και «καλό παιδί», Jim, που υποδυόταν ο Dean Jones.



Οι υπόλοιπες ταινίες της σειράς, όπου πρωταγωνίστησε το Σκαθάρι, ορίτζιναλ μοντέλο του 1963, ήταν οι «Herbie Rides Again» και «Herbie Goes to Monte Carlo» που στις ελληνικές αίθουσες προβλήθηκαν υπό τους τίτλους «Το Κατσαριδάκι επιστρέφει» του 1974 και «Το Κατσαριδάκι στο Μόντε Κάρλο» του 1977. Φυσικά, να πούμε, ότι το συγκεκριμένο Beetle είναι το μοναδικό αυτοκίνητο που έχει αφήσει το αποτύπωμα του λάστιχού του στο τσιμέντο του Grauman’s Chinese Theater, στο Hollywood.

Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε επίσης ότι ο Dean Jones, άφησε την τελευταία πνοή του τον Σεπτέμβριο του 2015, σε ηλικία 84 ετών, εξαιτίας επιπλοκών της νόσου του Πάρκινσον. Η πρώτη ταινία της σειράς «Herbie, the love bug» προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες το 1969 υπό τον τίτλο «Κατσαριδάκι, αγάπη μου».

Πριν από 48 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1970, το πρώτο Triumph Stag παραγωγής άφησε πίσω του τη γραμμή συναρμολόγησης. Θεωρούμενο ως πολυτελές σπορ αυτοκίνητο, το Triumph Stag σχεδιάστηκε για να ανταγωνιστεί άμεσα τα μοντέλα της Mercedes-Benz SL. Όλα τα Stag ήταν 4θέσια κουπέ κάμπριο, αλλά προκειμένου να ενισχυθεί η δομική ακαμψία τους -και για να ανταποκριθούν στα νέα αμερικανικά πρότυπα ανατροπής της εποχής - απαιτούσαν έναν ρολμπάρ στη μεσαία κολόνα, συνδεδεμένο στο πλαίσιο του παρμπρίζ με ένα T-bar. A Ένα αφαιρούμενο hardtop ήταν δημοφιλές έξτρα στα πρώιμα Stag που έγινε στάνταρ εξοπλισμός αργότερα.


Πριν από 45 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1973, η Mercedes-Benz ESF 22, το τέταρτο από τα πέντε πειραματικά αυτοκίνητα ασφαλείας της γερμανικής φίρμας, παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης.


Πριν από 45 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 1973, η Peugeot λανσάρισε το 604 στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης, μια 4θυρη μεγάλη μπερλίνα σχεδιασμένη από το Pininfarina. To 604 φορούσε κινητήρα V6 90° με 2.664 cc που απέδιδε 136 PS. To μοτέρ PRV ήταν προϊόν συνεργασίας των Peugeot, Renault και Volvo.



Δυστυχώς για την εταιρεία του Sochaux, ενώ η άνεση, το κράτημα και εξαιρετικά, το φινίρισμα ήταν χωρίς προσοχή, τα υλικά, τσίπικα, το εσωτερικό κοινότοπο, το ταμπλό μόλις και μετά βίας λειτουργικό και ο εξοπλισμός πολύ μίνιμουμ για να πιάσει τα στάνταρ μιας μπερλίνας από τη Γερμανία. Και σαν να μην έφταναν αυτά, το σύνολο υποβαθμιζόταν ακόμα παραπάνω από την ανομοιογένεια του V6, τεμπέλη στις ρεπρίζ και λαίμαργο παντού.



Όλα αυτά μαζί απομάκρυναν το Peugeot 604 από το στόχο του να γίνει μια μπερλίνα υψηλής κλάσης. Το 1978 η Peugeot ρετουσάρισε το 604, αναβάθμισε το μοτέρ V6 βάζοντας ψεκασμό, ονομάζοντάς το «Ti», και φόρτωσε τη λίστα του στάνταρ εξοπλισμού. Αλλά το κακό είχε γίνει. Χώρια που κάποια από τα μηχανικά παρελκόμενα είχαν ήδη ιστορικό... αναξιοπιστίας.


Πριν από 13 χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 2005, περίπου 300 αυτοκίνητα συγκρούσθηκαν σε αυτοκινητόδρομους που οδηγούσαν στο Helsinki της Φιλανδίας, με αποτέλεσμα τρεις θανάτους και 60 τραυματισμούς. Η ορατότητα ήταν πολύ χαμηλή λόγω της έντονης χιονόπτωσης και μια εβδομάδα καθαρού καιρού είχε δώσει στους οδηγούς μια ψευδή εντύπωση ασφαλείας.

Πριν από δέκα χρόνια, στις 13 Μαρτίου του 2008, η Volkswagen, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, υποσχέθηκε να γίνει «ο καλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο» και εξέφρασε την ικανοποίησή της για την επικείμενη εξαγορά της από την πολυτελή εταιρεία σπορ αυτοκινήτων, την Porsche. Μια κίνηση που ερμηνεύτηκε από κάποιους ως κόλπο προκειμένου να ανεβάσει την τιμή της μετοχής της.