Το 1970, για να αντικαταστήσει το 850 Spider, η FΙΑΤ απευθύνθηκε ως συνήθως στον αγαπημένο σχεδιαστή της, Nuccio Bertone. Αυτός εμπνευσμένος από τις αδρές γραμμές και τις γωνιώδεις φόρμες, μερικούς μήνες αργότερα παρουσίασε ένα μικρό γοητευτικό ρόουντστερ με το μοτέρ στο κέντρο. 

Το σχέδιό του όμως, που επέβαλε τη μετάδοση της κίνησης πίσω, ερχόταν σε αντίθεση με την τρέχουσα πολιτική της FIAT, υπέρμαχο της μπροστινής κίνησης. Το γόρδιο δεσμό που δημιουργήθηκε έκοψε τελικά ο πρόεδρος Agnelli που έπεσε θύμα της γοητείας του δημιουργήματος του Bertone. Και έτσι το πρότζεκτ πήρε την άγουσα για την παραγωγή.

Μπροστά από την εποχή του
Το ρόουντστερ βαφτίστηκε FIAT X1/9 –ιξ ούνο μπάρα νόβε: Χ για το γράμμα αναφοράς των πρωτοτύπων, 1 για το αριθμό παραγγελίας και 9 για την περιγραφή του μοτέρ των 903 κυβικών που αρχικά χρησιμοποιήθηκε. Εν τη πράξει, η FΙΑΤ κράτησε την αρχική ονομασία, παρότι τελικά χρησιμοποίησε τον κινητήρα των 1.300 κυβικών με τα 75 άλογα που φορούσε και το 128 Sport 1.300 του 1971. Τοποθετημένο στο κέντρο και εγκάρσια, ακριβώς πίσω από την καμπίνα, αυτό το 4κύλινδρο μοτέρ ήταν ζωντανό και με καλές προδιαγραφές για να εκπληρώσει τις όποιες σπορ προσδοκίες.

Περιθωριακό, αλλά και οικονομικό, το FIAT X1/9 ήταν ένα από τα ελάχιστα μικρά σπορ αυτοκίνητα που επιβίωσε της ενεργειακής κρίσης του 1973

Το X1/9 συμπαγές και ελαφρύ (880 kg) σου έδινε πραγματική ευχαρίστηση στην οδήγηση, συνδυασμένη με εκπληκτική ακρίβεια και πολύ αποτελεσματική συμπεριφορά. Παρά τις περιορισμένες διαστάσεις, η καμπίνα ήταν φιλόξενη για δύο επιβάτες μεγάλου αναστήματος και εφοδιαζόταν με οροφή τάργκα. Ελαφριά και μανιτζέβελη, η οροφή τάργκα αφαιρείτο εν ριπή οφθαλμού, ενώ κάτω από το εμπρός καπό υπήρχε θέση για την αποθήκευσή της. Στην καμπίνα συναντούσες ένα πλούσιο καντράν και ένα φουτουριστικό τιμόνι, αλλά και εκτέλεση απαρτισμένη από μέτρια υλικά και συναρμολόγηση μαζικής παραγωγής της εποχής

Κορακοζώητο
Περιθωριακό, αλλά και οικονομικό, το FIAT X1/9 ήταν ένα από τα ελάχιστα μικρά σπορ αυτοκίνητα που επιβίωσε της ενεργειακής κρίσης του 1973. Η πετυχημένη καριέρα του πήρε ένεση ζωής το 1978 όταν εφοδιάστηκε με μοτέρ 1.500 κυβικά και 85 άλογα από το καινούργιο Ritmo, και χοντρούς προφυλακτήρες αλ’ αμερικέν. Σαφώς λιγότερο όμορφοι, οι τελευταίοι επέτρεψαν στο X1/9 να περνά τις αμερικανικές προδιαγραφές και τελικά να κατακτήσει την αγορά στην άλλη όχθη του Ατλαντικού –το 50% της παραγωγής προοριζόταν για εκεί.

Από το 1982, η καριέρα του στην αγορά συνεχίστηκε υπό τη φίρμα του Bertone στην κομψή έκδοση IN, αλλά πάντα μέσα από το δίκτυο της FΙΑΤ. Το 1988 η τελευταία ειδική έκδοση «Gran Finale» φωτογράφιζε σαφώς το τέλος της παραγωγής του.  Στο χρηματιστήριο των κλασικών αυτοκινήτων η τιμή έχει μεγάλο άνοιγμα με εκκίνηση τα €3.500 για ένα αυτοκίνητο απακαταστάσιμο μέχριμ τα 14 χιλιάρικα για ένα σε άψογη κατάσταση. Αυτά τα τελευταία είναι δυσεύρετα, αφενός λόγω της ταλαιπωρίας των περισσότερων αυτοκινήτων και αφετέρου λόγω της πολύ χαμηλής ποιοτικά κατασκευής τους.              

Το FIAT Χ1/9 με μια ματιά
Κινητήρας 4κύλινδρος σε σειρά
Κυβισμός 1.290 και 1.498 cc
Ισχύς 75 και 85 PS
Τελική ταχύτητα 172 και 180 km/h
Παραγωγή 174.000 αυτοκίνητα (1972-1989)
Τιμή σήμερα €3.500-€14.000