Αμορτισέρ: Πότε πρέπει να τα αλλάξω; [video]
Τα αμορτισέρ αποτελούν συστατικά στη μία από τις πτυχές του τρίπτυχου για την ασφαλή μετακίνηση: «Ανάρτηση-λάστιχα-φρένα». Η καλή λειτουργία τους αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τον έλεγχο και την ασφάλεια του αυτοκινήτου.
Στο ίδιο καθεστώς με τα τακάκια και τις δισκόπλακες, τα αμορτισέρ φθείρονται με τη διάνυση των χιλιομέτρων. Προσοχή όμως! Η φθορά τους, επειδή είναι προοδευτική μπορεί να είναι και απατηλή σχετικά με το πόσο αποτελεσματικά, άρα και ασφαλή είναι.
Παράγοντας ασφάλειας, αλλά και συντελεστής άνεσης, η ανάρτηση του αυτοκινήτου απαρτίζεται από τρία κύρια στοιχεία:
Τα λάστιχα Έρχονται σε άμεση επαφή με το δρόμο και με το πάχος της γόμας τους, καθώς και τον αέρα που βρίσκεται μέσα τους απορροφούν τις μικρές ανισομέρειες της ασφάλτου. Επιπλέον, «παραμορφώνονται» για να κρατήσουν όσο περισσότερο πέλμα μπορούν στο δρόμο, αναγκάζοντας έτσι τον τροχό, άρα και το αυτοκίνητο, να στρίψει.
Τα ελατήρια της ανάρτησης Συγκρατούν από μόνα τους το βάρος του αυτοκινήτου και οφείλουν να «αναχαιτίζουν» ένα μεγάλο μέρος της κλίσης. Είναι τα εξαρτήματα της ανάρτησης που δεν είναι αναγκαίο να αντικαταστήσετε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του αυτοκινήτου σας.
Τα αμορτισέρ Συμπιέζονται και εκτείνονται με πολύ μεγάλη συχνότητα. Ο ρόλος τους είναι να απορροφούν και να φρενάρουν την ταλάντωση των ελατηρίων, διασφαλίζοντας την καλύτερη επαφή του λάστιχου με το δρόμο. Η αρχή της λειτουργία τους είναι απλή. Ένα έμβολο, ανεξάρτητο από το αμάξωμα, ολισθαίνει στο εσωτερικό ενός κυλίνδρου γεμισμένου με λάδι. Μικρές τρύπες πάνω στο πιστόνι επιτρέπουν το πέρασμα του λαδιού μεταξύ των δύο μερών του κυλίνδρου, καθώς το αμορτισέρ συμπιέζεται. Σημειώστε ότι υπάρχουν και άλλες «αρχιτεκτονικές» αμορτισέρ, με αέριο ή με λάδι και αέριο που χρησιμοποιούνται σε σπορ ή ακριβά αυτοκίνητα. Και αυτά μπορούν επίσης να τοποθετηθούν σε αντικατάσταση των «λαδιού» σε ένα μεγάλο αριθμό μοντέλων.
Τα αμορτισέρ φθείρονται προοδευτικά, με μια φθορά που δεν είναι ορατή εξωτερικά, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με τα λάστιχα. Μόνο μια διαρροή θα μπορούσε να σας προειδοποιήσει. Και εδώ βρίσκεται το μέγεθος του κινδύνου, καθώς ο οδηγός δεν αντιλαμβάνεται πως χάνουν την αποτελεσματικότητά τους. Έτσι προσαρμόζει ενστικτωδώς την οδήγησή του ανάλογα με την εκάστοτε αποτελεσματικότητα των αμορτισέρ. Τεχνικά μόνο το ξεμοντάρισμα και ο έλεγχος από ειδικό δυναμόμετρο θα έδειχνε το μέγεθος της φθοράς. Οι κατασκευάστριες εταιρείες αμορτισέρ αξιολογούν ως αναξιόπιστη την αμορτισερομέτρηση πάνω στο αυτοκίνητο. Και σημειώνουν ότι αυτή μετρά με σχετική αξιοπιστία το λόγο αποτελεσματικότητας μεταξύ αριστερού και δεξιού αμορτισέρ του ιδίου άξονα ή αν τα αμορτισέρ είναι για πέταμα. Πρακτικά λοιπόν δεν υπάρχουν τρόποι για να προσδιορίσετε πόσο «κουρασμένα» είναι τα αμορτισέρ του αυτοκινήτου, αλλά μερικές ενδείξεις δεν πρέπει να αγνοούνται και χρειάζεται να σας χτυπήσουν το καμπανάκι.
►Το αυτοκίνητο βουτάει στο φρενάρισμα, πράγμα που σημαίνει ότι η απόσταση ακινητοποίησης μακραίνει σημαντικά και επιπλέον, τη νύχτα, η εμβέλεια των φώτων μειώνεται.
►Η απόκριση του τιμονιού δεν είναι άμεση, το αυτοκίνητο παίρνει μεγάλη κλίση στις στροφές σε σημείο που επηρεάζεται το κράτημα, ενώ η συμπεριφορά του αυτοκινήτου είναι πολύ ευαίσθητη σε βροχή και σε δρόμο με ανωμαλίες.
►Το αυτοκίνητο σκαμπανεβάζει επί μακρό, αφού περάσει από μια ανωμαλία, επηρεάζοντας την ευστάθεια και την άνετη κύλιση.
Το σύνολο των κατασκευαστών αμορτισέρ συνιστούν την αλλαγή τους κάθε 40.000 km. Βέβαια σε αυτά τα χιλιόμετρα ίσως είναι λίγο πρώιμη η αλλαγή τους, ειδικά εάν δεν οδηγείτε το αυτοκίνητό σας με σπορ τρόπο και δεν το φορτώνετε. Αν λοιπόν κάνετε τεχνικό έλεγχο σε ΚΤΕΟ κάθε χρόνο, τότε μπορεί να αντέξουν 60, 70 ακόμα και 80.000 km.
Μας ρωτήσατε
Μπορώ να αλλάξω ένα μόνο αμορτισέρ;
ΟΧΙ Αντίθετα συνιστούμε να αλλάζετε και τα τέσσερα ή τουλάχιστον σε ζεύγη (ανά άξονα). Ο εμπρός άξονας που «σηκώνει» και το μοτέρ είναι ο πιο φθοροποιός, αλλά και με τα ακριβότερα αμορτισέρ. Αν ταξιδεύετε πολύ αλλάξτε και τα τέσσερα ταυτόχρονα.
Είμαι υποχρεωμένος να βάλω τα ίδια αμορτισέρ με του κατασκευαστή;
ΟΧΙ Με την προϋπόθεση ότι τα καινούργια θα είναι τουλάχιστον των ίδιων ποιοτικών προδιαγραφών με αυτά που αντικαθιστάτε. Είναι θέμα ασφάλειας. Υπάρχουν αμορτισέρ υψηλών προδιαγραφών που διασφαλίζουν καλύτερη απόσβεση, μικρή κλίση και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ταχύτητα στις στροφές. Η τιμή βέβαια δεν είναι η ίδια. Είναι θέμα προτεραιοτήτων...
Μπορώ να μετρήσω την αποτελεσματικότητα των αμορτισέρ, «πατώντας» πάνω στο αμάξωμα;
ΟΧΙ Αν ρίχνοντας το βάρος σας πάνω στο αυτοκίνητο, αυτό συνεχίζει να σκαμπανεβάζει όταν δεν το πιέζετε πια, αυτό σημαίνει ότι τα αμορτισέρ έχουν παραδώσει το πνεύμα εδώ και καιρό. Αν η φθορά είναι μικρότερη, τότε είναι μη ανιχνεύσιμη με αυτόν τον τρόπο.
Θέλω να χαμηλώσω το αυτοκίνητό μου τοποθετώντας πιο κοντά ελατήρια. Μπορώ να χρησιμοποιήσω τα στάνταρ αμορτισέρ;
ΟΧΙ, καθώς δεν είναι σχεδιασμένα για τέτοια μετατροπή. Αλλά υπάρχουν κιτ προσαρμογής που θα σας επιτρέψουν να μην είστε παράνομος. Τα στάνταρ αμορτισέρ με πιο κοντά ελατήρια θα αλλάξουν τα χαρακτηριστικά του κατασκευαστή και το αυτοκίνητο θα «κοπανάει». Δηλαδή τα ελατήρια θα τερματίζουν στις ανωμαλίες, φαινόμενο επικίνδυνο για την οδική συμπεριφορά.
Χρειάζεται να ελέγξω κάποια σημεία ύστερα από την αλλαγή των αμορτισέρ;
ΝΑΙ Χρειάζεται οπωσδήποτε να κάνετε ευθυγράμμιση.
Μπορώ να αλλάξω μόνος μου τα αμορτισέρ;
ΟΧΙ, εκτός και αν είστε μηχανικός και διαθέτετε όλα τα απαραίτητα εργαλεία για μια τέτοια δουλειά. Διότι πέρα από τις μηχανολογικές γνώσεις, μια τέτοια εργασία απαιτεί έναν συμπιεστή ελατηρίου, ένα πιστόλι με τα ανάλογα καρυδάκια και ένα ροπόκλειδο! Απλά πράγματα, δηλαδή!
Στην αγορά υπάρχουν πάνω από 2.000 μοντέλα αμορτισέρ. Μια ποικιλία που καθορίζεται από τις μάρκες, τα μοντέλα, το μοτέρ και τη μετάδοση. Η ίδια ποικιλία υπάρχει και στην τιμή, που μπορεί να διαφέρει σημαντικά ακόμα και για το ίδιο μοντέλο. Στα έξοδα υπολογίστε και την εργασία (30’ έως 2 ώρες ανά ζεύγος).
Η οικονομία στοιχίζει ακριβά
Αν δεν αλλάξετε αμορτισέρ όταν πρέπει, μπορεί τελικά να σας έρθει πολύ ακριβότερα. Ένα αμορτισέρ σε κακή κατάσταση επιταχύνει τη φθορά των περιφερειακών εξαρτημάτων: Ελατήρια, τιμόνι, καρντάν, μπράτσα ανάρτησης, ρουλμάν και λάστιχα.
Μη διστάζετε και πάρτε την αντικατάστασή τους στα σοβαρά ακόμα κι αν το αυτοκίνητό σας είναι παλιό. Τόσο σοβαρά όσο τα λάστιχα και τα τακάκια. Η ασφάλειά σας είναι πάνω από όλα!